Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος ERASMUS+ ΚΑ1 «ΕΥΖΗΝ: Προώθηση της Ψυχικής Υγείας και Ευεξίας» το σχολείο μας, ΚΑ´ Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού, πραγματοποίησε κινητικότητα στην αιώνια πόλη στις 11-16 Νοεμβρίου 2024.
Στη συγκεκριμένη κινητικότητα, η εκπαιδευτικός του σχολείου μας Φλώρα Παπαδημήτρη συμμετείχε σε σεμινάριο που προσφέρθηκε από τον οργανισμό Europass Courses for Teachers με θέμα “Mental Health Awareness for Teachers and Students”, μαζί με συνάδελφους εκπαιδευτικούς από Γερμανία και Ισπανία.
Το θέμα του σεμιναρίου διαπραγματεύεται θέματα σχετικά με την ευαισθητοποίηση για την Ψυχική Υγεία, επομένως όλες οι δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν σχετίζονταν με στρατηγικές που μπορούν να εφαρμοστούν για την καταπολέμηση του άγχους στους δάσκαλους και στους μαθητές, και για την προώθηση της ενσυνειδητότητας (mindfulness).
Οι γρήγοροι ρυθμοί της κοινωνίας σε συνδυασμό με τους πολλαπλούς και αλληλοσυγκρουόμενους ρόλους που καλείται να επιτελέσει ο σύγχρονος άνθρωπος κι η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, έχουν καταστήσει την ψυχική υγεία ένα από τα βασικότερα αγαθά που χρήζει φροντίδας. Πολλοί άνθρωποι σήμερα υποφέρουν από επίπεδα άγχους που δεν είναι υγιή και λειτουργούν ανασταλτικά για την υγεία τους.
Πολλοί δάσκαλοι και μαθητές αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας χωρίς να το γνωρίζουν. Για τον λόγο αυτό, είναι σημαντικό οι εκπαιδευτικοί να είναι ενήμεροι στα θέματα ψυχικής υγείας και να γνωρίζουν ορισμένα εργαλεία και στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν τόσο τους ίδιους όσο και τους μαθητές τους.
Στο σεμινάριο υπήρχε μια θεωρητική και πρακτική προσέγγιση στο θέμα. Έγιναν, επίσης, συζητήσεις για προσωπικές εμπειρίες, στρατηγικές και δραστηριότητες που είχαν χρησιμοποιηθεί για την καταπολέμηση ζητημάτων άγχους. Ταυτόχρονα, έγινε ανταλλαγή απόψεων και πληροφοριών για τους παράγοντες που προκαλούν άγχος σε εκπαιδευτικούς και μαθητές και έμαθαν πώς να αναγνωρίζουν τους κινδύνους. Έμφαση δόθηκε στη σχέση μεταξύ της παιδικής ανάπτυξης, των ακαδημαϊκών επιδόσεων και της ψυχικής υγείας. Ακόμη, συζητήθηκε η αρνητική επίδραση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ψυχική υγεία των εφήβων, καθώς έρευνες συνδέουν τη χρήση τους με χαμηλή αυτοεκτίμηση, άγχος και κατάθλιψη. Τονίστηκε η ανάγκη για σωστή χρήση, ο περιορισμός των μέσων αυτών κι η ανάγκη για κοινωνική αλληλεπίδραση.
Επιπροσθέτως, επικεντρωθήκαμε στη σημασία του ρόλου του εκπαιδευτικού στην ευημερία των μαθητών. Σήμερα η κοινωνία μας έχει ανάγκη από εκπαιδευτικούς που έχουν ενσυναίσθηση και την καλλιεργούν στους μαθητές τους. Τέλος, υπογραμμίστηκε η σημασία της ευημερίας των δασκάλων και αναλύθηκαν τρόποι διαχείρισης της ψυχικής τους υγείας.
Ακολουθούν ορισμένες αποτελεσματικές στρατηγικές ψυχικής υγείας που μπορούν να εφαρμοστούν στα σχολεία:
1. Προγράμματα Κοινωνικής και Συναισθηματικής Μάθησης (SEL):
Ενσωμάτωση SEL στο πρόγραμμα σπουδών, διδάσκοντας στους μαθητές την αυτογνωσία, την αυτοδιαχείριση, την κοινωνική επίγνωση, τις δεξιότητες σχέσεων και την υπεύθυνη λήψη αποφάσεων.
α) Πρακτικές Mindfulness: Εφαρμογή ασκήσεων ενσυνειδητότητας, τεχνικές αναπνοής και στρατηγικές χαλάρωσης στην καθημερινή ρουτίνα.
β) Προγράμματα υποστήριξης συνομηλίκων: Εκπαιδεύουμε τους μαθητές να υποστηρίζουν ο ένας τον άλλον συναισθηματικά και να παρέχουν έναν ασφαλή χώρο για ανοιχτή επικοινωνία.
2. Δημιουργία ενός υποστηρικτικού και χωρίς αποκλεισμούς περιβάλλοντος:
α) Θετικό σχολικό κλίμα: Καλλιέργεια κουλτούρας σεβασμού, ενσυναίσθησης και συμμετοχής, όπου οι μαθητές νιώθουν ασφάλεια και αξία.
β) Πρωτοβουλίες κατά του εκφοβισμού: Εφαρμογή πολιτικών και διαδικασιών που είναι σαφείς για την πρόληψη και αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού.
γ) Γλώσσα και πρακτικές χωρίς αποκλεισμούς: Χρήση λεξιλογίου που δεν προωθεί τον κοινωνικό αποκλεισμό και δημιουργία ενός περιβάλλοντος όπου όλοι οι μαθητές νιώθουν ευπρόσδεκτοι και σεβαστοί, ανεξάρτητα από το υπόβαθρο ή την ταυτότητά τους.
3. Υποστήριξη ψυχικής υγείας:
α) Σχολικοί Σύμβουλοι: Παρέχουν εύκολα προσβάσιμες συμβουλευτικές υπηρεσίες σε μαθητές που χρειάζονται υποστήριξη.
β) Επαγγελματίες ψυχικής υγείας: Χρειάζεται να υπάρχει συνεργασία με κοινοτικούς οργανισμούς ψυχικής υγείας για την παροχή υποστήριξης επιτόπου ή εκτός έδρας.
γ) Ομάδες παρέμβασης σε κρίσεις: Εκπαίδευση του προσωπικού ώστε να εντοπίζει και να ανταποκρίνεται σε μαθητές σε καταστάσεις κρίσης.
δ) Προώθηση της ανοιχτής επικοινωνίας: Εκπαίδευση των μαθητών και του προσωπικού σχετικά με την ψυχική υγεία και μείωση του στίγματος που σχετίζεται με την αναζήτηση βοήθειας.
ε) Δημιουργία ασφαλών περιοχών: Δημιουργία ασφαλών χώρων για να μιλάνε οι μαθητές για τις ανησυχίες τους για την ψυχική τους υγεία χωρίς να φοβούνται την κρίση.
στ) Ενθάρρυνση της αναζήτησης βοήθειας: Προώθηση μιας κουλτούρας όπου οι μαθητές νιώθουν άνετα να αναζητούν βοήθεια από έμπιστους ενήλικες.
4. Ευημερία προσωπικού υποστήριξης:
α) Έμφαση στην αυτοφροντίδα: Ενθάρρυνση του προσωπικού να δίνει προτεραιότητα στη δική του ψυχική υγεία και ευημερία.
β) Δημιουργία ενός υποστηρικτικού εργασιακού περιβάλλοντος: Προώθηση ενός θετικού και υποστηρικτικού περιβάλλοντος εργασίας όπου το προσωπικό αισθάνεται ότι εκτιμάται και σέβεται.
5. Συμμετοχή γονέων και οικογενειών:
α) Ανοιχτή επικοινωνία: Διατήρηση ανοιχτής επικοινωνίας με γονείς και οικογένειες σχετικά με την ψυχική υγεία των παιδιών τους.
β) Εργαστήρια Εκπαίδευσης Γονέων: Εκπαίδευση των γονέων σχετικά με την ψυχική υγεία και τον τρόπο υποστήριξης των παιδιών τους.
γ) Συμμετοχή γονέων: Προώθηση της συμμετοχής των γονέων σε σχολικές δραστηριότητες και εκδηλώσεις.
6. Τεχνολογία και ψηφιακή ευημερία:
α) DigitalCitizenshipEducation: Εκπαίδευση των μαθητών σχετικά με την υπεύθυνη χρήση της τεχνολογίας.
β) Περιορισμός του χρόνου παρακολούθησης οθόνης: Ενημέρωση των παιδιών για τα υγιή όρια χρόνου οθόνης και προώθηση εναλλακτικών δραστηριοτήτων.
γ) Ενσυνείδητη χρήση τεχνολογίας: Εκπαίδευση των μαθητών για προσεκτική χρήση της τεχνολογίας και αποφυγή της υπερβολικής χρήσης.
Εφαρμόζοντας αυτές τις στρατηγικές, τα σχολεία μπορούν να δημιουργήσουν ένα πιο υποστηρικτικό και υγιές περιβάλλον που προάγει την ψυχική υγεία και την ευημερία όλων των μαθητών.
Συμπερασματικά, το σεμινάριο ανέδειξε την ανάγκη εφαρμογής ενός προγράμματος στήριξης των παιδιών και των εκπαιδευτικών σε θέματα ψυχικής υγείας σε όλα τα σχολεία.
Φλώρα Παπαδημήτρη
Δασκάλα στο 21ο Δημοτικό Λεμεσού
