Aπειλεί τον ανθρώπινο και δημοκρατικό χαρακτήρα του δημοσίου σχολείου
ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΣΚΟΥΡΟΥΠΑΤΗ*
Μία από τις πιο σημαντικές καινοτομίες της «νέας» πρότασης για αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, σύμφωνα με την ΥΠΑΝ, είναι η συμμετοχή του/της διευθυντή/τριας στην αριθμητική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού. Σημειώνεται ότι βάσει του υφιστάμενου συστήματος, το οποίο λειτουργεί και εφαρμόζεται εδώ και δεκαετίες στην Κύπρο, ο διευθυντής/τρια της σχολικής μονάδας συμμετέχει στην περιγραφική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού προσωπικού της σχολικής του μονάδας, καταρτίζοντας περιγραφική έκθεση στο τέλος της σχολικής χρονιάς.
Αυτή η «καινοτόμα» προσθήκη, η οποία στηρίζεται και πάλι σύμφωνα με τις εξαγγελίες της ΥΠΑΝ, σε «καθαρά παιδαγωγικά κριτήρια!!!!» και είναι και «επιστημονικά τεκμηριωμένη!!!!» αποτελεί επί της ουσίας την πιο σημαντική παράμετρο που απειλεί να αλλάξει τον ανθρώπινο και δημοκρατικό χαρακτήρα του δημοσίου σχολείου.
Ο διευθυντής της σχολικής μας μονάδας είναι και αυτός εκπαιδευτικός ο οποίος συνεργάζεται καθημερινά με τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς/ συναδέλφους του, για την εύρυθμη λειτουργία του σχολείου. Η θέση του διευθυντή ως παιδαγωγικού και διοικητικού ηγέτη απαιτεί προσεκτική διαχείριση της σχέσης του με το διδακτικό προσωπικό. Σε μια τέτοια περίπτωση, η ανάληψη ρόλου αξιολογητή με αριθμητική κατάταξη από τον διευθυντή μπορεί να οδηγήσει σε αλλοίωση των ανθρώπινων και επαγγελματικών σχέσεων μεταξύ των εκπαιδευτικών της σχολικής μονάδας και του ιδίου.
Ταυτόχρονα, η αξιολόγηση από έναν "ανώτερο" που μέχρι πρότινος λειτουργούσε ως συνεργάτης, υποστηρικτής και καθοδηγητής μπορεί να ενισχύσει την καχυποψία, τον ανταγωνισμό και την αποξένωση.
Επιπλέον, όσο αντικειμενικός και να προσπαθήσει να είναι ο διευθυντής, δεν παύει να λειτουργεί μέσα σε ένα ανθρώπινο και συχνά φορτισμένο συναισθηματικά πλαίσιο. Αυτό και μόνο περιέχει μεγάλες πιθανότητες να υπάρξουν άδικες ή έστω αμφισβητούμενες αποφάσεις, λόγω προσωπικών συμπαθειών ή αντιπαθειών , λόγω παλαιότερων συγκρούσεων ή ακόμα και άλλων εξωτερικών ή εσωτερικών πιέσεων. Βάσει αυτού, η συμμετοχή του διευθυντή δημοτικού σχολείου στην αριθμητική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών εγείρει και σοβαρά ζητήματα δεοντολογίας, λειτουργικότητας και αποτελεσματικότητας.
Η εμπλοκή του διευθυντή στην αριθμητική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μπορεί να οδηγήσει σε υπερφόρτωση και επαγγελματική εξουθένωση, αφούπέραν όλων των άλλων καθηκόντων, θα έχει επιπλέον γραφειοκρατικά καθήκοντα αλλά και αυξημένες ευθύνες, οι οποίες συνδέονται άμεσα πλέον και με αποφάσεις που ενδέχεται να έχουν επιπτώσεις στην επαγγελματική πορεία συναδέλφων του, επιβαρύνοντάς τον και ψυχολογικά.
Τέλος, η συμμετοχή του Διευθυντή στην αριθμητική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ενδέχεται να εντείνει το άγχος, την ανασφάλεια και τον φόβο της απόρριψης στους ίδιους τους εκπαιδευτικούς. Αυτό από μόνο του πλήττει την παιδαγωγική αυτονομία, περιορίζει την απόδοση, μειώνει τη δημιουργικότητας, κλειδώνει τον βαθμό ελευθερίας του εκπαιδευτικού στην τάξη, με άμεσο αντίκτυπο στην ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου.
Αν πραγματικά θέλουμε διευθυντές παιδαγωγικούς και διοικητικούς ηγέτες οφείλουμε να τους στηρίξουμε ουσιαστικά, αυξάνοντας τον διοικητικό τους χρόνους, ενισχύοντας την αυτονομία τους εντός της σχολικής μονάδας με άμεση αύξηση των πόρων που τους παρέχουμε, αλλά και δίνοντας τους σημαντικό και καθοριστικό ρόλο υποστηρικτική, διαμορφωτική και συνεργατική αξιολόγηση, με έμφαση στην ενδυνάμωση του εκπαιδευτικού έργου, στην καλλιέργεια σχέσεων εμπιστοσύνης και στη συνεχή επαγγελματική ανάπτυξη όλων των μελών της σχολικής κοινότητας.
*Αντιπρόεδρος ΠΟΕΔ – Μέλος Κεντρικής Γραμματείας Προοδευτικής Κίνησης Δασκάλων και Νηπιαγωγών.
