Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε ο πρώτος κύκλος του έργου “SUSTAIN: Stories Uniting Students Towards Awareness, Imagination and Nature” του προγράμματος eTwinning, το οποίο συντονίζει το Δημοτικό Σχολείο Καμπιών – Εθνομάρτυρα Κυπριανού. Το έργο “SUSTAIN” στοχεύει στην καλλιέργεια της περιβαλλοντικής συνείδησης των μαθητών και των μαθητριών και στην προώθηση της κριτικής σκέψης, της δημιουργικότητας και της επικοινωνίας, αξιοποιώντας και δημιουργώντας παιδικά βιβλία οικολογικού περιεχόμενου.
Το έργο υλοποιήθηκε από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο του 2025 και σε αυτό συνεργάστηκαν σχολεία από Κύπρο, Ελλάδα, Ισπανία και Ρουμανία, με επίσημη γλώσσα επικοινωνίας τα αγγλικά. Ειδικότερα στο έργο, συμμετείχαν 305 παιδιά, 4 έως 12 χρονών, και εκπαιδευτικοί από τα πιο κάτω σχολεία:
Περιεχόμενο και προτεραιότητες του έργου
Το έργο “SUSTAIN” επικεντρώθηκε στον Στόχο 15 για την Αειφόρο Ανάπτυξη: Ζωή στη Στεριά (SDG 15: Life on Land). Ξεκινώντας από σχετικά παιδικά βιβλία, οι μαθητές και οι μαθήτριες είχαν την ευκαιρία να εξερευνήσουν την περίπλοκη σχέση μεταξύ του ανθρώπου και του φυσικού κόσμου. Στη συνέχεια, μέσω δραστηριοτήτων δημιουργικής γραφής, εξέφρασαν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους για περιβαλλοντικά ζητήματα, τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Παράλληλα, προβληματίστηκαν για τον ρόλο του ανθρώπου και τις επιπτώσεις των δραστηριοτήτων του στο φυσικό περιβάλλον, αναπτύσσοντας έτσι ισχυρή ενσυναίσθηση για όλ τα έμβια όντα και συνειδητοποιώντας τη σημασία διατήρησης της βιοποικιλότητας στα διάφορα οικοσυστήματα.
Το έργο “SUSTAIN”, μέσα από στοχευμένες δραστηριότητες, επικεντρώθηκε στην ολιστική ανάπτυξη των μαθητών και μαθητριών, εστιάζοντας σε βασικούς τομείς. Ενίσχυσε τον Περιβαλλοντικό Γραμματισμό μέσω της κατανόησης οικολογικών ζητημάτων και της υιοθέτησης βιώσιμων πρακτικών. Προώθησε τον Λογοτεχνικό Γραμματισμό με την ανάγνωση παιδικών βιβλίων και την εμβάθυνση σε περιβαλλοντικά θέματα. Καλλιέργησε τη Δημιουργική Γραφή, δίνοντας στους μαθητές τη δυνατότητα να εκφραστούν και να αναπτύξουν τις συγγραφικές τους δεξιότητες. Βελτίωσε τις Ψηφιακές Δεξιότητες για έρευνα, επικοινωνία και συνεργασία στο Διαδίκτυο. Τέλος, ενδυνάμωσε δεξιότητες του 21ου αιώνα, όπως η κριτική σκέψη, η δημιουργικότητα και η αποτελεσματική επικοινωνία, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη υπεύθυνων και διαπολιτισμικά ενήμερων πολιτών.
Δραστηριότητες και παραγόμενα του έργου
Η συνεργασία μεταξύ των σχολείων-εταίρων ήταν στενή και αδιάλειπτη καθ' όλη τη διάρκεια του έργου. Οι δραστηριότητες σχεδιάστηκαν με τρόπο εξελικτικό, διευκολύνοντας τη συμμετοχή των μαθητών και μαθητριών και εμβαθύνοντας σταδιακά την κατανόησή τους για το περιεχόμενο του Στόχου 15 για την Αειφόρο Ανάπτυξη: Ζωή στη Στεριά. Πιο συγκεκριμένα, οι δραστηριότητες που σχεδιάστηκαν για την επίτευξη των στόχων του έργου εστίασαν σε τρεις βασικούς άξονες:
Α. Αλληλογνωριμία και Επικοινωνία των Συμμετεχόντων:
Β. Γνωριμία με τον Στόχο 15 για την Αειφόρο Ανάπτυξη:
Σε επίπεδο τάξης ή σχολικής μονάδας επεξεργαστήκαμε το παιδικό εικονογραφημένο βιβλίο «Η Γη είναι φίλη μου» (“La terre est mon amie”, Maia Brami & Karine Daisay), το οποίο ενθαρρύνει τους μικρούς αναγνώστες να συνδεθούν με τη φύση και να εκτιμήσουν τον κόσμο γύρω τους. Στόχος του είναι να καλλιεργήσει μια αίσθηση θαυμασμού και σεβασμού για το περιβάλλον.
Το περιεχόμενο του βιβλίου είναι απόλυτα συνυφασμένο με τους στόχους του έργου “SUSTAIN”. Εστιάζει στην αισθητηριακή εξερεύνηση της φύσης, στην κατανόηση της αλληλεξάρτησης της ζωής, καθώς και στη σημασία των απλών πράξεων περιβαλλοντικής φροντίδας, προσφέροντας παραδείγματα από διάφορα μέρη του πλανήτη. Με την ποιητική του αφήγηση και τις ελκυστικές εικονογραφήσεις, το βιβλίο προσκαλεί τα παιδιά να δημιουργήσουν έναν προσωπικό δεσμό με τη Γη, βλέποντάς την ως μια ζωντανή φίλη που αξίζει αγάπη και φροντίδα. Είναι ιδανικό για να πυροδοτήσει τις πρώτες συζητήσεις για τη φύση, την ενσυνειδητότητα και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση.
Επιπρόσθετα, διαβάσαμε και επεξεργαστήκαμε το λογοτεχνικό βιβλίο «Η Γκρέτα και οι γίγαντες» ("Greta and the Giants", Zoe Tucker & Zoe Persico). Πρόκειται για ένα παιδικό εικονογραφημένο βιβλίο που, εμπνευσμένο από την Γκρέτα Τούνμπεργκ, λειτουργεί ως αλληγορία για την κλιματική αλλαγή και την περιβαλλοντική δράση. Αφηγείται την ιστορία της μικρής Γκρέτα που, αντικρίζοντας την καταστροφή του δάσους της από τους "Γίγαντες", βρίσκει το θάρρος να υψώσει τη φωνή της και να εμπνεύσει άλλα παιδιά να ενωθούν στον αγώνα της. Το βιβλίο αναδεικνύει τη δύναμη της συλλογικής δράσης και της ελπίδας για αλλαγή, υπογραμμίζοντας την περιβαλλοντική ευθύνη και το γεγονός ότι ακόμα και μία μικρή φωνή μπορεί να φέρει την αλλαγή.
Λόγω της ξεκάθαρης δομής και του αλληγορικού του χαρακτήρα, το κείμενο του βιβλίου αξιοποιήθηκε ως πρότυπο (κείμενο-μέντορας) για τη συγγραφή δικών μας ιστοριών με οικολογικό περιεχόμενο. Έτσι, προσέφερε ένα πλαίσιο για την ανάπτυξη χαρακτήρων, συμβολισμών και μηνυμάτων γύρω από περιβαλλοντικά θέματα.
Γ. Συνεργατικά Παραγόμενα:
Μέσα από τη συνεργασία των σχολείων, προέκυψαν συγκεκριμένα παραγόμενα που αναδεικνύουν τη συλλογική δουλειά και τη δημιουργικότητα των μαθητών:
Λογότυπο και αφίσα του έργου: Τα γράμματα του ακρωνυμίου για το λογότυπο, καθώς και όλες οι λέξεις του τίτλου του έργου για την αφίσα, φιλοτεχνήθηκαν από διαφορετικά σχολεία. Σε διαδικτυακή συνάντηση, τα παιδιά όλων των σχολείων τοποθέτησαν συνεργατικά τα γράμματα και τις λέξεις τους στο Canva, δημιουργώντας έτσι το λογότυπο και την αφίσα του έργου
"The Multilingual Alphabet of SDG15: Life on Land": Εμπνευσμένοι από το βιβλίο «Η Γη είναι φίλη μου» και το γλωσσάρι που υπάρχει σε κάθε κεφάλαιό του, δημιουργήσαμε ένα πολύγλωσσο αλφαβητάρι. Αυτό περιλαμβάνει λέξεις και έννοιες σχετικές με τον Στόχο 15 για την Αειφόρο Ανάπτυξη: Ζωή στη Στεριά. Τα γράμματα του αγγλικού αλφαβήτου μοιράστηκαν στους εταίρους, οι οποίοι επέλεξαν μια σχετική λέξη για το καθένα και την παρουσίασαν με μια ζωγραφιά. Οι ζωγραφιές αυτές συντέλεσαν σε ένα ψηφιακό βιβλίο, δημιουργημένο στο Book Creator, διαθέσιμο στον σύνδεσμο https://read.bookcreator.com/xKsTKMyZdObqHVlFbYbFzljiZM83/a3LPlE4xT5G8sixcIvJlIg.
Κατά την παρουσίασή του στις τάξεις, γινόταν και η μετάφραση της λέξης/έννοιας στην εθνική γλώσσα κάθε εταίρου.
“Earth is our friend”: Με έναυσμα το ομώνυμο βιβλίο γνώσεων και ακολουθώντας τον τρόπο γραφής του, κάθε συνεργαζόμενο σχολείο ετοίμασε ένα πληροφοριακό κείμενο σε αφηγηματική μορφή. Αφηγητής είναι ένα χαρακτηριστικό είδος ζώου ή φυτού της περιοχής του σχολείου, το οποίο μιλά εκ μέρους των άλλων έμβιων όντων. Το κείμενο παρέχει πληροφορίες για το τοπικό οικοσύστημα και τη βιοποικιλότητά του, αναφορές σε ενδημικά ή προστατευόμενα είδη, τους περιβαλλοντικούς κινδύνους ή απειλές, καθώς και τις απαραίτητες ανθρώπινες ενέργειες για τη διατήρηση του περιβάλλοντος. Το κείμενο είναι γραμμένο στην εθνική γλώσσα και στα αγγλικά, και συνοδεύεται από σχετικές ζωγραφιές. Όλες οι ιστορίες συγκεντρώθηκαν σε ένα ενιαίο ψηφιακό βιβλίο στο Book Creator, το οποίο μπορείτε να βρείτε στον σύνδεσμο: https://read.bookcreator.com/xKsTKMyZdObqHVlFbYbFzljiZM83/n02cuVEuTFGZWrKhbOP-Bg.
“SUSTAINERS vs. Dragons”: Το αποκορύφωμα της συνεργασίας μας είναι ένα συνεργατικό βιβλίο πολλαπλών αφηγήσεων, μια δημιουργία εμπνευσμένη από τα ίδια τα παιδιά. Έχοντας ως «κείμενο- μέντορα» το βιβλίο «Η Γκρέτα και οι γίγαντες», τα παιδιά ανέλαβαν τον ρόλο υπερασπιστών της φύσης, συγκροτώντας την ομάδα "SUSTAINERS". Μέσα από τις ιστορίες τους, όλοι μαζί βοήθησαν τα ζώα και τα φυτά του τόπου τους να αντιμετωπίσουν τους αδίστακτους δράκους που καταστρέφουν το περιβάλλον. Τα κείμενα των παιδιών, μεταφρασμένα στα αγγλικά, συνοδεύονται από εικονογραφήσεις – ορισμένες εκ των οποίων δημιουργήθηκαν με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης – και έχουν αποτελέσει το υλικό για το τρίτο βιβλίο του έργου, το οποίο μπορείτε να διαβάσετε στον σύνδεσμο: https://read.bookcreator.com/xKsTKMyZdObqHVlFbYbFzljiZM83/zV8pGAJtQ5CWU_DgvXofcA.
Η συντονίστρια του έργου Κωνσταντίνα Στεφάνου
