Συμπεράσματα από την εφαρμογή του ΝΣΑ μαθητή

ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΤΑΣΟΥ*

Το Α΄ τετράμηνο πέρασε και οι μαθητές πήραν τους βαθμούς τους. Τα δεδομένα  που είναι διαθέσιμα στα σχολεία μαζί με την εμπειρία της «εφαρμογής» του Νέου Σχεδίου Αξιολόγησης μαθητή θα πρέπει τώρα να αξιοποιηθούν για εξαγωγή κάποιων αρχικών συμπερασμάτων. Όσα αναφέρονται πιο κάτω αποτελούν προσωπικές εκτιμήσεις:

1. Αυτό που εφαρμόστηκε το Α΄ τετράμηνο δεν είχε καμιά σχέση με την πρόταση της Επιτροπής για την αξιολόγηση του μαθητή. Η προτάσεις που κατέθεσε η ΟΕΛΜΕΚ στον νέο Υπουργό, τουλάχιστον αυτές που δημοσιεύτηκαν από τρίτους, δείχνουν ακριβώς πως η συντρέχουσα διαμορφωτική αξιολόγηση ήταν και θα παραμείνει απούσα από την καθημερινή διδασκαλία.
2. Δεν είμαστε έτοιμοι, η μεγάλη πλειοψηφία, να διαχειριστούμε το 60% (12 μονάδες από τις 20) που αντιστοιχούν στη βαθμολόγηση της προφορικής επίδοσης. Δεν είμαστε έτοιμοι να αξιολογήσουμε συστηματικά, επαρκώς, δίκαια και με διάκριση την προφορική επίδοση. Χρειάζεται συστηματική, συνεχής και βιωματική επιμόρφωση στις μεθόδους συντρέχουσας διαμορφωτικής αξιολόγησης και στη διδακτική του κάθε αντικειμένου.
3. Οι μαθητές μας, η μεγάλη πλειοψηφία, δεν μελετούν και δεν προετοιμάζονται καθημερινά και συστηματικά για τα μαθήματα της ημέρας. Μελετούν περιστασιακά και κυρίως όταν έχουν γραπτή αξιολόγηση-διαγώνισμα. Όπως εφαρμόστηκε η αξιολόγηση στο Α΄ τετράμηνο  ώθησε τους μαθητές στην περιστασιακή μελέτη πριν το διαγώνισμα και την εξέταση.  
4. Ο προγραμματισμός μαθήματος σπάνια ολοκληρώνεται στον ωφέλιμο χρόνο μιας διδακτικής περιόδου αφήνοντας εντελώς εκτός τη διαδικασία της εμπέδωσης. Ο χρόνος εμπλοκής σε μια διδακτική περίοδο είναι αμφίβολο αν υπερβαίνει τα 30 λεπτά. Επιβάλλεται να εφαρμοστεί σύστημα ανατροφοδότησης με σύντομες γραπτές καθημερινές ασκήσεις, στο τέλος ή στην αρχή του μαθήματος.
5. Οι βαθμολογίες στην εξέταση, στο 45λεπτο διαγώνισμα, στην 20λεπτη άσκηση και στον προφορικό δεν έχουν συνοχή. Πως είναι δυνατό να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα όταν σε 6ωρα μαθήματα γίνεται μόνο ένα διαγώνισμα, στην απουσία μάλιστα συστηματικής διαμορφωτικής αξιολόγησης;
6. Οι εργασίες-projects, ίσως ο βασικότερος τρόπος για αυθεντική μάθηση και κατάκτηση δεξιοτήτων,  έχουν ενταφιαστεί,  αφού η εξίσωσή τους με μια 20λεπτη άσκηση αφαίρεσε και το ελάχιστο κίνητρο από τους μαθητές. Τόσο οι μαθητές αλλά περισσότερο οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να εκπαιδευτούν στην εκπόνηση και αξιολόγηση εργασιών ώστε να μεγιστοποιηθεί η προστιθέμενη αξία τους στη διαδικασία της μάθησης και της απόκτησης δεξιοτήτων.
7. Οι κεντρικές εξετάσεις δεν θα έχουν καμιά αξία, αν είναι βατές για όλους τους μαθητές, όπως εισηγείται η ΟΕΛΜΕΚ. Οι κεντρικές εξετάσεις οφείλουν να εξετάζουν κατά πόσο και σε ποιο βαθμό έχουν επιτευχθεί οι δείκτες επιτυχίας. Δεν είναι οι δείκτες που πρέπει να συναντήσουν το επίπεδο των μαθητών αλλά το αντίθετο. Αντί αυτού, η οργάνωση των εκπαιδευτικών θα έπρεπε να απαιτήσει τη δημιουργία, εδώ και τώρα, εναλλακτικών μορφών εκπαίδευσης. Στη Φινλανδία, που κάποιοι ονειρεύονται, μόνο το 51% των μαθητών μπαίνει στο λύκειο.
8. Χωρίς επαρκή χρήση της γλώσσας κανένα αντικείμενο δεν μπορεί να γίνει κατανοητό. Παρακολουθώντας μαθήματα Νέων Ελληνικών στις σχολικές μας τάξεις αντιλαμβάνεσαι εύκολα γιατί υπάρχει πρόβλημα με τη γλώσσα. Έχουμε εγκλωβίσει μαθητές και καθηγητές σε αχρείαστες και ακατανόητες διεργασίες τυποποίησης του γραπτού λόγου. Δεν θα γίνουν όλοι Λογοτέχνες. Στην συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών αρκεί η καλή κατανόηση του νοήματος στα γραπτά κείμενα και η ευχέρεια στην γραπτή και προφορική επικοινωνία.

Οι μεταρρυθμίσεις αποτελούν διαχρονική πρακτική της κάθε κυβέρνησης. Όταν οι υφιστάμενες διαδικασίες δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, αντί να εντοπίσουν τα προβλήματα και να διορθώσουν τις διαδικασίες, μεταρρυθμίζουν δημιουργώντας καινούργιες προβληματικές διαδικασίες (Νέο  Σχέδιο Διορισμών, ενώ θα μπορούσε με γερό φιλτράρισμα στην προυπηρεσιακή εκπαίδευση να επιτευχθεί καλύτερο και ανέξοδο αποτέλεσμα, Νέο Σχέδιο Αξιολόγησης μαθητή που δεν αγγίζει την ουσία του προβλήματος, αλλά δημιουργεί πληθώρα άλλων, Σχέδιο Αξιολόγησης του εκπαιδευτικού που αλλάζει το υφιστάμενο σχέδιο που ποτέ δεν εφαρμόστηκε όπως θα έπρεπε). 

*Διευθυντής Λυκείου