2013 – 2021: Κενεβέζος, Καδής, Χαμπιαούρης, Προδρόμου
ΤΗΣ ΔΡΟΣ ΑΝΤΡΗΣ ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΕΟΥ*
Τί είναι η αγορά υπηρεσιών;
Η αγορά υπηρεσιών είναι η χειρότερη μορφή απασχόλησης η οποία παραπέμπει στον εργασιακό μεσαίωνα, αφού, μεταξύ άλλων, καταργεί την σχέση εργοδότη – εργαζομένου, υποχρεώνει τους εργαζομένους να πληρώνουν σχεδόν διπλάσιες εισφορές στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων και στο ΓΕΣΥ, στερεί κάθε δικαίωμα στο επίδομα ανεργίας την περίοδο που οι εργαζόμενοι δεν έχουν απασχόληση και κανένα άλλο εισόδημα, μειώνει την μελλοντική σύνταξη των εργαζομένων και στερεί το δικαίωμα σε άδεια απουσίας.
2013: Θητεία Κενεβέζου
Μέχρι το 2013, τα ΑΒΠ του ΥΠΠΑΝ λειτουργούν με το καθεστώς της μισθωτής εργασίας και στελεχώνονται από ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς και εκπαιδευτές που έχουν πρόσβαση στα κοινωνικά ταμεία, δηλαδή, στο ανεργιακό επίδομα και στο ταμείο αδειών κατά την περίοδο των Χριστουγέννων και του Πάσχα, καθώς και κατά την καλοκαιρινή περίοδο που δεν εργάζονται και δεν έχουν κανένα άλλο εισόδημα. Το 2013, το Υπουργείο Παιδείας επί Κενεβέζου, καταργεί το καθεστώς της μισθωτής εργασίας και μετατρέπει τους εν λόγω εργαζομένους σε αυτοεργοδοτουμένους. Αυτό, όχι μόνο ακυρώνει τα ελάχιστα τους εργασιακά δικαιώματα για πρόσβαση στα κοινωνικά ταμεία, τους υποχρεώνει ταυτόχρονα να καταβάλλουν οι ίδιοι σχετικές εισφορές στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων (15,6% από το 2019) και το ΓΕΣΥ (4% από το 2019) από το εισόδημά τους. Έτσι, το 2013, η ΠΑΕΣΥ ΠΕΟ καταχωρεί αγωγή στο Διοικητικό Δικαστήριο με τέσσερεις εργαζόμενες, από τέσσερα διαφορετικά προγράμματα συμβολικά.
2013 – 2018: Θητεία Κενεβέζου, Καδή και Χαμπιαούρη
Από το 2013, γίνονται πολλές ενέργειες από τα συνδικαλιστικά κινήματα για επαναφορά του προηγούμενου εργασιακού καθεστώτος. Πραγματοποιούνται αμέτρητες διαμαρτυρίες, απεργίες, συζητήσεις και διαβουλεύσεις γύρο από το ζήτημα, με ορόσημο την προσφυγή στο Διοικητικό Δικαστήριο που βρισκόταν σε εξέλιξη, καθώς και την πολυδάπανη και πολυσέλιδη μελέτη λειτουργίας των προγραμμάτων αυτών από ανεξάρτητο οίκο αξιολόγησης, με σκοπό την αναβάθμιση και τον εξορθολογισμό τους. Και ενώ οι προσπάθειες συνεχίζονται, στις 28 Μαρτίου 2018 το Υπουργικό Συμβούλιο εκδίδει απόφαση με τίτλο «Ρύθμιση της Απασχόλησης στα Απογευματινά και Βραδινά Προγράμματα του Υ.Π.Π.», με την οποία, μεταξύ άλλων, δεσμεύεται «να συμμορφωθεί πλήρως με την όποια απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου» η οποία τότε αναμενόταν.
2019 – 2020: Θητεία Προδρόμου
Ο αγώνας των εργαζομένων για διεκδίκηση των ελάχιστων εργασιακών δικαιωμάτων τους συνεχίζεται και εντείνεται. Η απόφαση του ΔΔ γνωστοποιείται στις 8 Οκτωβρίου 2020, και αναφέρει, μεταξύ άλλων ότι, η απόφαση του Διευθυντή των Κοινωνικών ασφαλίσεων να μετατρέψει το καθεστώς εργοδότησης των εν λόγω εργαζομένων από μισθωτή απασχόληση σε αγορά υπηρεσιών κρίνεται «εσφαλμένη, ως πεπλανημένη, το αποτέλεσμα μη δέουσας έρευνας και συνακόλουθα ως αναιτιολόγητη». Επιπλέον, το γεγονός ότι τα αρμόδια υπουργεία βασίζονται στην αναιτιολόγητη και ατεκμηρίωτη άποψη του Διευθυντή των ΚΑ, ο οποίος παραλείπει να διενεργήσει τη δέουσα έρευνα και να καταθέσει φάκελο με τα στοιχεία που συνθέτουν την άποψή του αυτή, «έχει ως αναπόφευκτη συνέπεια την ακύρωση τη πράξης». Με απλά λόγια, η ίδια η πράξη της αλλαγής του εργασιακού καθεστώτος των εκπαιδευτικών από μισθωτή εργασία σε αγορά υπηρεσιών, κρίνεται ως άκυρη από το 2013 μέχρι και σήμερα!
Η ανακοίνωση της πολυπόθητης απόφασης του ΔΔ τον Οκτώβριο του 2020, οδηγεί δυστυχώς στην όξυνση του προβλήματος παρά στην επίλυσή του. Το κράτος, αντί να τηρήσει την δέσμευση του ΥΣ για εφαρμογή της όποιας απόφασης του ΔΔ, προχωρεί σε καταχώρηση έφεσης της απόφασης. Έτσι, από τον Οκτώβριο του 2020, ξεκινά ένας νέος κύκλος συζητήσεων για κατάργηση της αγοράς υπηρεσιών, με το ΥΠΠΑΝ να θέτει τις δικές του προϋποθέσεις στο τραπέζι, οι οποίες περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την μη αύξηση του κόστους λειτουργίας των προγραμμάτων αυτών και την εφαρμογή μιας ευέλικτης στελέχωσής τους, στη βάση των αναγκών που θα προκύπτουν κάθε σχολική χρονιά. Οι συντεχνίες ικανοποιούν τις ανησυχίες που τίθενται στο τραπέζι από το ΥΠΠΑΝ, υποβάλλοντας ολοκληρωμένη πρόταση με τεκμηριωμένη θέση για κάθε μια από τις προϋποθέσεις που έχουν τεθεί. Παρόλα αυτά, τον Δεκέμβριο του 2020, το ΥΠΠΑΝ επανέρχεται με μία εντελώς διαφοροποιημένη πρόταση για κατάργηση της αγοράς υπηρεσιών, πρόταση μάλιστα, η οποία αφορά μόνο σε ένα πολύ μικρό αριθμό εργαζομένων. Το σκεπτικό της εν λόγω πρότασης, παραμένει μέχρι και σήμερα ανύπαρκτο, άρα και αναιτιολόγητο. Μια τέτοια πρόταση, βεβαίως, δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή από τις συντεχνίες για λόγους ηθικής, αλλά και με βάση την αρχή της μη διάκρισης, η οποία απαγορεύει την άνιση μεταχείριση μεταξύ των εργαζομένων στον ίδιο εργασιακό χώρο. Έτσι, συνεχίζονται οι πιέσεις προς την κυβέρνηση για διάλογο, ώστε να εξευρεθούν λύσεις για όλα τα θέματα που έχει θέσει η πλευρά του ΥΠΠΑΝ.
2021: Θητεία Προδρόμου
Τον Μάρτιο του 2021 εντάσσονται στον συνδικαλιστικό αγώνα των εργαζομένων και οι εκπαιδευτικές οργανώσεις ΟΕΛΜΕΚ, ΠΟΕΔ και ΟΛΤΕΚ, δίνοντας στήριξη και αλληλεγγύη στους συνάδελφους εκπαιδευτικούς και ενισχύοντας τον αγώνα τους για κατάργηση της αγοράς υπηρεσιών στην εκπαίδευση. Ακολουθεί αριθμός συναντήσεων με το ΥΠΠΑΝ στην παρουσία των εκπαιδευτικών οργανώσεων, μέχρι που συμφωνείται η προώθηση πρότασης από το ΥΠΠΑΝ προς το Υπουργείο Οικονομικών για κατάργηση της αγοράς υπηρεσιών, με τρόπο που να μην αδικεί τους εργαζομένους, να μην αυξάνει το κόστος λειτουργίας των προγραμμάτων και να διατηρεί τον ευέλικτο τρόπο απασχόλησης με μισθωτή εργασία στη βάση των αναγκών που θα προκύπτουν την κάθε σχολική χρονιά. Ταυτόχρονα, με την λήξη της σχολικής χρονιάς θα τερματίζεται η απασχόληση των εργαζομένων, για να μπορούν στην συνέχεια να αιτηθούν για το επίδομα ανεργίας κατά τους μήνες που δεν εργάζονται και που δεν έχουν καθόλου εισόδημα. Μετέπειτα, εάν υπάρχει ανάγκη για απασχόληση τους την επόμενη σχολική χρονιά θα καλούνται ξανά για εργασία. Εάν όχι, δεν θα υπάρχει καμία απολύτως υποχρέωση από τον εργοδότη να απασχολήσει περισσότερους εκπαιδευτικούς από αυτούς που χρειάζεται. Παρά την πίστωση χρόνου που δίνεται στο ΥΠΠΑΝ με επιστολές των συνδικαλιστικών οργανώσεων ημερομηνίας 26 Μαρτίου 2021 και 16 Απριλίου 2021, δεν υπάρχει καμία απάντηση από την κυβέρνηση, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να μην έχουν άλλη επιλογή από το να χρησιμοποιήσουν το έσχατο μέτρο της απεργίας για να διεκδικήσουν αξιοπρεπή εργασία με τα ελάχιστα εργασιακά δικαιώματα που υπάρχουν στον ιδιωτικό τομέα.
11 Μαΐου 2021: Θητεία Προδρόμου
Οι εργαζόμενοι στα ΑΒΠ του ΥΠΠΑΝ, κατέρχονται σε επ’ αόριστον απεργία, με πάγιο αίτημα την κατάργηση του καθεστώτος της αγοράς υπηρεσιών και την επαναφορά της απασχόλησης τους σε μισθωτή εργασία. Την Πέμπτη 13 Μαΐου, δύο μέρες μετά την έναρξη της απεργίας και μετά από πολλές πιέσεις των συνδικαλιστικών οργανώσεων, οι Υπουργοί Παιδείας και Οικονομικών δέχονται να προχωρήσουν σε συνάντηση με τις συντεχνίες, στην παρουσία των εκπαιδευτικών οργανώσεων. Στην συνάντηση, οι υπουργοί κατηγορούν τους εκπαιδευτικούς για πολιτική σκοπιμότητα με πρόφαση τις επικείμενες βουλευτικές εκλογές, επιρρίπτοντας τους την ευθύνη ενός προεκλογικού τεχνάσματος. Εντούτοις, στην πραγματικότητα παρουσιάζονται απροετοίμαστοι και ανέτοιμοι να ακούσουν τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, αφού από τον διάλογο διαφαίνεται ότι, επί της ουσίας δεν γνωρίζουν ακόμη τον τρόπο λειτουργίας των εν λόγω προγραμμάτων, ούτε το περιεχόμενο της πρότασης που κατατέθηκε εδώ και μήνες από τις συντεχνίες προς το ΥΠΠΑΝ, πρόταση η οποία ικανοποιεί πλήρως τις ανησυχίες και τις προϋποθέσεις του κράτους που τέθηκαν στο τραπέζι. Ο Υπουργός Παιδείας παραμένει ανένδοτος, εμμένοντας στην άποψη για αλλαγή του εργασιακού καθεστώτος μόνο για ένα πολύ μικρό αριθμό εργαζομένων. Το σκεπτικό πίσω από την άποψη αυτή εξακολουθεί να παραμένει άγνωστο, αναιτιολόγητο και ατεκμηρίωτο, με αποτέλεσμα η υποτιθέμενη πρόταση να απορρίπτεται από τις συνδικαλιστικές και εκπαιδευτικές οργανώσεις για ακόμα μια φορά. Οι βουλευτικές εκλογές έρχονται και παρέρχονται, αλλά οι 4700 εκπαιδευτικοί που στελεχώνουν τα ΑΒΠ του ΥΠΠΑΝ παραμένουν ταγμένοι στον δίκαιο αγώνα τους, καταρρίπτοντας τον μύθο του προεκλογικού πυροτεχνήματος. Ο αγώνας συνεχίζεται και ενισχύεται καθημερινά μέχρι το κράτος να συμπεριφερθεί ως εργοδότης υπόδειγμα, και με τις εκπαιδευτικές οργανώσεις να δεσμεύονται δημόσια και γραπτώς, ότι συνεχίζουν να στηρίζουν τους συνάδελφους εκπαιδευτικούς μέχρι την κατάργηση της αγοράς υπηρεσιών στην εκπαίδευση.
Μύθοι δια στόματος Προδρόμου που έχουν καταρριφθεί:
1. Η αλλαγή στο καθεστώς απασχόλησης αφορά σε 11 διαφορετικές κατηγορίες εργαζομένων
ΟΧΙ: πρόκειται για 14 διαφορετικά εκπαιδευτικά προγράμματα που επιτελούν ένα σημαντικό και απαραίτητο έργο για την κοινωνία ολόκληρη\
2. Η αλλαγή στο καθεστώς απασχόλησης θα έχει ως αποτέλεσμα τον τερματισμό της εργασίας πάρα πολλών εργαζομένων ΟΧΙ: η αλλαγή στο καθεστώς απασχόλησης των εργαζομένων, δεν επηρεάζει ποσώς, ούτε καθορίζει τις διδακτικές ανάγκες που προκύπτουν σε κάθε πρόγραμμα την κάθε επόμενη σχολική χρονιά
3. Το ύψος των απολαβών καθορίζουν/περιορίζουν την σχέση εργοδότη – εργαζομένου
ΟΧΙ: το καθεστώς απασχόλησης των εργαζομένων δεν αποφασίζεται με βάση τον αριθμό διδακτικών ωρών τους. Είτε 1 ώρα διδασκαλίας, είτε 10 ώρες διδασκαλίας, ο εκπαιδευτικός δεν παύει να θεωρείται εργαζόμενος. Διδάσκει, άρα εργάζεται. Η ίδια λογική εξάλλου εφαρμόζεται και στον ιδιωτικό τομέα
4. Στόχος της απεργίας είναι η μετατροπή 5000 εργαζομένων σε δημόσιους υπάλληλους
ΟΧΙ: με τη λήξη της κάθε σχολικής χρονιάς, οι εργαζόμενοι θα τερματίζουν την εργασία τους ώστε να έχουν πρόσβαση στα κοινωνικά ταμεία και θα προσλαμβάνονται ξανά, εάν κρίνεται αναγκαίο, με βάση τις ανάγκες που θα προκύπτουν την κάθε σχολική χρονιά
5. Υπήρχε διάλογος σε εξέλιξη ο οποίος διακόπηκε λόγω των απεργιακών μέτρων
ΟΧΙ: η επ’ αόριστον απεργία ήταν το έσχατο μέτρο αντίδρασης μετά από οκτώ χρόνια προσπαθειών που ποτέ δεν απέδωσαν, μιας δέσμευσης Υπουργικού Συμβουλίου που ποτέ δεν τηρήθηκε, μιας απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου που ποτέ δεν εφαρμόστηκε, και πολλών συνεδριάσεων της επιτροπής παιδείας της βουλής με τις κομματικές παρατάξεις, συμπεριλαμβανομένου και του κυβερνόντος κόμματος, να δηλώνουν υπέρ της κατάργησης της αγοράς υπηρεσιών ακόμα και εάν δεν υπήρχε δικαστική απόφαση, γεγονός το οποίο έχει καταγραφεί στα πρακτικά των συνεδριάσεων
6. Ο διάλογος δεν μπορεί να συνεχιστεί λόγω της απεργίας που παραμένει σε ισχύ
ΟΧΙ: Είμαστε και παραμένουμε πάντοτε στη διάθεση του ΥΠΠΑΝ για επίλυση του ζητήματος. Δυστυχώς όμως, το ΥΠΠΑΝ έχει κλείσει κάθε δίοδο επικοινωνίας, ούτε καταδέχεται να απαντήσει στα πάμπολλα και καθημερινά τηλεφωνήματά των συνδικαλιστικών οργανώσεων
5η εβδομάδα της επ’ αόριστον απεργίας των εργαζομένων στα ΑΒΠ του ΥΠΠΑΝ:
Η ευθύνη για τη συνέχιση της επ’ αόριστον απεργίας για 5η βδομάδα βαραίνει εξ’ ολοκλήρου το ΥΠΠΑΝ, το οποίο δε δείχνει την παραμικρή ευαισθησία ούτε το ανθρώπινο πρόσωπο που απαιτείται για στήριξη των εκπαιδευτικών που εργάζονται με το καθεστώς της αγοράς υπηρεσιών, των παιδιών που φοιτούν στα προγράμματα αυτά, αλλά και της ευρύτερης δημόσιας εκπαίδευσης που αναπόφευκτα και μεθοδικά φαίνεται να επηρεάζεται από αυτό. Ας μην ξεχνάμε ότι, τα ΑΒΠ του ΥΠΠΑΝ αποτελούν ένα από τους δύο πνεύμονες στη δημόσια εκπαίδευση. Οποιαδήποτε ασθένεια προσβάλει τον ένα, αναπόφευκτα θα μολύνει και τον άλλο, ειδικά εάν η εκπαιδευτική κοινότητα στο σύνολό της δεν δράσει άμεσα και προληπτικά. Μετά από οκτώ χρόνια ασταμάτητης προσπάθειας, ο πολυδιάστατος και διαρκής αγώνας των εκπαιδευτικών έχει χαράξει τον δρόμο, η συνέχιση της απεργίας τους μέχρι τη δικαίωση είναι πλέον μονόδρομος, και η επαναφορά της μισθωτής απασχόλησης στα ΑΒΠ του ΥΠΠΑΝ είναι ο ηθικά σωστός Πρόδρομος για την κατάργηση της αγοράς υπηρεσιών στην εκπαίδευση.
*Πρόεδρος Παγκύπριας Ένωσης Καθηγητών Μουσικών Σχολείων
