Ο ήρωας Τάσος Μάρκου
ΤΩΝ: ΔΡΟΣ ΠΟΛΑΣ ΧΑΤΖΗΝΕΟΦΥΤΟΥ*, ΕΛΕΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΚΛΑΙΡΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΑΝΤΡΙΑΣ ΚΟΥΜΑ - ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ**
«Οι ήρωες είναι πάντα ευγενικοί.
Γεννιούνται μ’ ένα χρυσαφένιο χρώμα,
μ’ όνειρα που τους τα φτιάχνει η συννεφιά,
μ’ ελπίδες που φυτρώσαν μες στο χώμα…
Οι ήρωες δεν έχουν μυστικά.
Δεν ταξιδεύουνε ποτέ σε ξένα μέρη.
Γίνοντ’ αγάλματα ψυχρά, μα εθνικά
κι έχουν για συντροφιά τους ένα περιστέρι…
Οι ήρωες είναι πάντα ευγενικοί.
Κάνουν πως, τάχα, λεπτομέρειες δε θυμούνται…
Κι όταν η νύχτα τούς σκεπάζει με σιωπή,
πετάν’ το θρύλο στα πουλιά κι αποκοιμιούνται…»
Νίκος Γκάτσος, «Οι ήρωες είναι πάντα ευγενικοί»
H ομάδα έκδοσης του Τιμητικού Λευκώματος Ο ήρωας Τάσος Μάρκου χαιρετίζει με ιδιαίτερη ικανοποίηση, την κυκλοφορία του τον Δεκέμβριο του 2021. Το εν λόγω Λεύκωμα αποτελεί ένα μνημόσυνο για τον σύγχρονο ήρωα, ο οποίος με την αγωνιστικότητα, την παλληκαριά και την αφοσίωσή του έχει λαμπρύνει την Ιστορία του τόπου μας. Ο Τάσος Μάρκου αποτελεί σύμβολο και πρότυπο αφοσίωσης και αγωνιστικότητας για όλους μας και δίκαια κατέχει μία θέση στο Πάνθεον των Ηρώων.
Ο αγωνιστής Τάσος Μάρκου αποτελεί μία από τις πιο εμβληματικές φυσιογνωμίες της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας. Ήταν παρών σε όλα τα καλέσματα της πατρίδας, στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα του 1955-59, στην τουρκανταρσία του 1963, στο πραξικόπημα και στην εισβολή του 1974. Παρέμεινε πιστός στο χρέος του, τηρώντας ευλαβικά τον όρκο του Έλληνα αξιωματικού, αρνούμενος τη φυγή και την υποχώρηση.
Η επιτροπή έκδοσης προχώρησε στην επιμέλεια του τιμητικού Λευκώματος, ως ένδειξη χρέους και τιμής προς έναν ξεχωριστό ήρωα της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας, αλλά και ως μια παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.
Αφορμή για την τιμητική έκδοση «Ο ήρωας Τάσος Μάρκου» υπήρξε η θεσμοθέτηση από το Υπουργικό Συμβούλιο (Απρίλιος 2019), μετά από κατάθεση σχετικής πρότασης του ΥΠΠΑΝ, του μαθητικού Διαγωνισμού «Ο ήρωας Τάσος Μάρκου». Ο εν λόγω Διαγωνισμός, θα διεξάγεται από το ΥΠΠΑΝ και συγκεκριμένα από τη ΔΜΓΕ, κάθε πέντε (5) χρόνια, αρχής γενομένης της σχολικής χρονιάς 2018-2019. Απώτερος σκοπός του εν λόγω Διαγωνισμού να γνωρίσουν οι μαθητές/-τριές μας τη ζωή, τη δράση μα πιότερο από όλα τη θαυμαστή θυσία ενός ήρωα της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας. Μαθητές/-τριες και εκπαιδευτικοί από όλα τα σχολεία της Κύπρου αγκάλιασαν τον εν λόγω Διαγωνισμό με ιδιαίτερη θέρμη, επιδεικνύοντας θαυμαστό ζήλο καθώς η ανταπόκριση των παιδιών ήταν συγκινητική…
Λίγα λόγια…
Ο Τάσος Μάρκου γεννήθηκε στο Παραλίμνι στις 17 Σεπτεμβρίου 1936. Ως μαθητής διακρινόταν για το ήθος, τη ζωηρότητα, την εξυπνάδα αλλά και την ταπεινοφροσύνη του. Όνειρο του σφριγηλού έφηβου Τάσου Μάρκου ήταν η εισαγωγή του στη Σχολή Ευελπίδων. Με την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα ορκίζεται από τους πρώτους και εντάσσεται στις ομάδες κρούσεως της ΕΟΚΑ. Τον Δεκέμβριο του 1955 καταζητείται από τις Αγγλικές αρχές και καταφέρνει να διαφύγει στην Αθήνα. Εκεί ξεπερνώντας όλες τις δυσκολίες κατάφερε να εισαχθεί στη Σχολή Ευελπίδων πραγματώνοντας έτσι το όνειρό του να φορέσει την τιμημένη στολή του Ευέλπιδος.
Με το τέλος του απελευθερωτικού αγώνα του 1955, ο Τάσος Μάρκου αναχωρεί για την Αθήνα για να συνεχίσει τις σπουδές του στη Σχολή Ευελπίδων. Το 1961 επιστρέφει στην Κύπρο με τον βαθμό του Λοχαγού για να υπηρετήσει τον νεοσύστατο Κυπριακό Στρατό αναλαμβάνοντας ως υπεύθυνος ασφαλείας του Προεδρικού Μεγάρου. Κατά την Τουρκοκυπριακή ανταρσία του Δεκεμβρίου του 1963 ηγήθηκε της άμυνας της Λευκωσίας.
Τον Νοέμβριο του 1971 προάγεται σε Ταγματάρχη. Το προδοτικό Πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 βρίσκει τον Τάσο Μάρκου στην Κυθρέα. Βαθιά ήταν η προσήλωσή του στη Δημοκρατία και δύσκολος ο αγώνας του ενάντια στη Χούντα των Αθηνών(1967-1974).
Με την εκδήλωση της Τουρκικής εισβολής την 20η Ιουλίου 1974, ο Ταγματάρχης Τάσος Μάρκου οργανώνει με μικρό αριθμό εφέδρων, αμυντική γραμμή στην περιοχή του χωριού Χαμίτ Μάνδρες, όπου είχε προηγηθεί ρίψη αλεξιπτωτιστών από τις Τουρκικές δυνάμεις εισβολής. Ο Ταγματάρχης αναλαμβάνει και την εξουδετέρωση του θύλακα Μπέκιογου.
Κατά τη διάρκεια της μάχης ο Τάσος Μάρκου επέδειξε αυτοθυσία και απαράμιλλο ηρωισμό…Η συμβολή του στην επιτυχία της επιθετικής ενέργειας ήταν καθοριστική. Τα ξημερώματα της 14ης Αυγούστου 1974 το Τάγμα του Τάσου Μάρκου δέχεται ανελέητο βομβαρδισμό από την τουρκική αεροπορία. Η μάχη ήταν άνιση αλλά ο ηρωικός ταγματάρχης και οι άνδρες του αμύνονται με πείσμα και ηρωισμό. Λησμονεί την οικογένειά του, απαρνιέται κάθε χαρά που μπορεί να του προσφέρει η ζωή και ως νεομάρτυρας ανηφορίζει προς τον Πενταδάκτυλο αρνούμενος να υποχωρήσει από το Μέτωπο. Δυστυχώς παραμένει άγνωστη μέχρι και σήμερα έκβαση της τύχης του …
Εκφράζονται θερμές ευχαριστίες:
Σε όλους/ες οι οποίοι/ες συνέβαλαν στην έκδοση «Ο ήρωας Τάσος Μάρκου». Ιδιαίτερες ευχαριστίες εκφράζονται προς τον τέως Υπουργό Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, κ. Κώστα Χαμπιαούρη, ο οποίος είχε και την αρχική ιδέα για την υλοποίηση της συγκεκριμένης έκδοσης, καθώς επίσης και στον νυν Υπουργό κ. Πρόδρομο Προδρόμου, ο οποίος αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή το πόνημα αυτό.
Σε όλους/ες τους/τις συντελεστές/στριες και ιδιαίτερα στον ακαδημαϊκό Δρα Πέτρο Παπαπολυβίου, στη Διευθύντρια της εφημερίδας, «Η Σημερινή», κ. Πέτρα Αργυρού, καθώς επίσης και στον κ. Θάσο Σοφοκλέους, πρόεδρο Συνδέσμων Αγωνιστών ΕΟΚΑ, τόσο για τις εισηγήσεις/ομιλίες τους όσο και για την παραχώρηση δικού τους αρχειακού υλικού, το οποίο εμπλούτισε την έκδοση αυτή.
Στην οικογένεια του ήρωα για τη στήριξη και την αγαστή συνεργασία, ιδιαίτερα στον γιο του Πάρη Μάρκου για την παραχώρηση του φωτογραφικού υλικού, το οποίο εμπεριέχεται στην εν λόγω έκδοση και το οποίο φωτίζει πτυχές από τη ζωή του ήρωα.
Στους/τις μαθητές/τριες των οποίων τα κείμενα και ποιήματα διανθίζουν την έκδοση.
Στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, ιδιαίτερα στην Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων, γιατί εργάστηκαν με ζήλο για την υλοποίηση της έκδοσης αυτής.
Τέλος στη Διεύθυνση Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης για την καθοριστική συμβολή της τόσο για προκήρυξη και υλοποίηση του μαθητικού Διαγωνισμού «Ο ήρωας Τάσος Μάρκου» όσο και για την έκδοση αλλά και επανέκδοση του τιμητικού Λευκώματος.
* ΠΛΕ, ΥΠΠΑΝ
** Φιλόλογοι
