Όταν το τέλος γίνεται αρχή


ΤΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ*

«Λίγες μέρες πριν ‘’ΦΥΓΕΙ’’, ζωγράφισε κάτι όμορφο κρατώντας ένα μαύρο μαρκαδόρο. Τη ρωτήσαμε γιατί χρησιμοποιεί μαύρο χρώμα και μας απάντησε ακόμη και με μαύρο χρώμα, μπορώ να ζωγραφίσω χαρούμενα πράγματα…”Αυτή ήταν η Γωγώ μας. Επέλεγε και στις πιο ΜΕΓΑΛΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ της να βρίσκει κάτι θετικό, να χαμογελά… Αισθάνομαι τυχερή μάνα που τη ΓΕΝΝΗΣΑ όμως ως άνθρωπος, αισθάνομαι ακόμη πιο τυχερή που τη ΓΝΩΡΙΣΑ. Όλοι όσοι αντάμωσαν στο δρόμο τους τη Γωγώ, αισθάνονται ευλογημένοι, γιατί  διδάχτηκαν από ένα παιδί, ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΖΩΗΣ. Σε λίγες μέρες, στις 19 του Μάη, στα γενέθλιά της, όλοι εμείς που ΖΗΣΑΜΕ ΤΗ ΓΩΓΩ και άγγιξε με αυτό τον μοναδικό τρόπο τη ψυχή μας, επιλέγουμε συνειδητά,

ΝΑ ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΜΕ ΤΗ ΖΩΗ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ έτσι όπως η Γωγώ μας έμαθε. Ένα ιδιαίτερο μνημόσυνο για ένα τόσο ξεχωριστό πλάσμα.

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΤΟΥ ΜΑΗ».

 (Αγγελική Τσιρογιάννη)

Τα πιο πάνω λόγια, θα μπορούσαν από μόνα τους να αποτελέσουν, μια αριστουργηματική ψυχική κατάθεση χωρίς πρόσθετους προλόγους, κυρίως θέματα και επιλόγους. Ομολογώ πως είναι η πρώτη φορά που επιχειρώ να γράψω ένα άρθρο, αρχινώντας με κάτι που είχα επιλέξει ν’ αφήσω για το τέλος. Η Αγγελική Τσιρογιάννη όμως δεν μου άφησε επιλογή και τον λόγο θα τον καταλάβετε στη συνέχεια.

Στις 11 του Μάη, σε μια κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων στην ΤΕΣΕΕΚ Μακάριος Γ΄ στη Λευκωσία, εκατοντάδες άνθρωποι, μέσα από το πιο ζεστό παρατεταμένο τους χειροκρότημα, ΟΜΟΛΟΓΗΣΑΝ πως λίγα παιδιά και λίγοι δάσκαλοι, κατάφεραν να τους ΣΥΓΚΙΝΗΣΟΥΝ για ένα θέμα που αν το κοιτάξει κανείς ΠΟΛΥΠΛΕΥΡΑ, καμία γωνία του δεν είναι ΟΡΘΗ.

Είναι όλες οι οπτικές του γωνίες ΑΜΒΛΕΙΕΣ, ΚΑΘΕΤΕΣ και ΟΞΕΙΕΣ.

Κ   Α  Ρ  Κ  Ι  Ν  Ο  Σ

Με λόγια, με χρώματα, και νότες, επιχειρήθηκε από μερίδα μαθητών της σχολής, να εκφραστεί με δικά τους έργα ζωγραφικής, με δικά τους τραγούδια και δοκίμια, ο πόνος, η λύπη, η οργή, το σθένος, η απελπισία, η ελπίδα, η μαχητικότητα, το θάρρος, η παλικαριά, ο θάνατος και η ζωή, για τη μεγαλύτερη μάστιγα της εποχής που είναι ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ.

Τα παιδιά ΤΟΛΜΗΣΑΝ να μιλήσουν, να καλλιτεχνήσουν, να τραγουδήσουν τι αισθάνονται και τι σκέψεις έχουν για το θέμα του καρκίνου. Για πρώτη φορά σε εκδήλωση, εκπρόσωποι υπουργείων, βουλευτές, αξιωματούχοι, δάσκαλοι, γονείς και μαθητές αισθάνθηκαν τέτοιο συγκλονισμό, κάτι που γεννά την ΕΛΠΙΔΑ πως μπορούμε μέσα από τέτοιου είδους δράσεις, να ξεκινήσουμε μια ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ για αλλαγή παγιωμένων στείρων και εν πολλοίς ζημιογόνων αντιλήψεων, παρουσιάζοντας νέες ιδέες, νέες προσεγγίσεις και κυρίως νέα βιώματα απέναντι στα μεγάλο θέμα του ΚΑΡΚΙΝΟΥ.

Ο Διευθυντής της Σχολής Αντώνης Θεοδώρου, μοίρασε λίγα λουλούδια στους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς για τις άοκνες προσπάθειές τους για την πραγματοποίηση της εκδήλωσης και ευχαρίστησε την ογκολόγο κυρία Γιόλα Μάρκου για την συνεισφορά της στην εκδήλωση, όπως και τους ευγενικούς χορηγούς στους οποίους δόθηκαν πίνακες ζωγραφικής των μαθητών.

Η γιατρός κυρία Μάρκου, στην ομιλία της, κοίταξε τον κόσμο ΚΑΤΑΜΑΤΑ και χωρίς  να διαβάζει σελίδες κουραστικά και αμήχανα, με χαμόγελο, παρρησία, δυναμισμό και ειλικρίνεια, μέσα από λόγο καθαρό, μεστό και σταράτο, έδωσε ένα νέο αέρα και στίγμα για το πώς αντιμετωπίζεται ο καρκίνος.

Ο κύριος Θεοδώρου στον σύντομο του χαιρετισμό του ανάφερε:

«Ο Βασίλι Καντίνσκι, πατέρας της Αφηρημένης Τέχνης, είναι ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα. Εισήγαγε ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ και μία ΝΕΑ ΑΝΤΙΛΗΨΗ για τη ζωγραφική. Απελευθέρωσε την Τέχνη από τους ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΥ ΚΑΘΩΣΠΡΕΠΙΣΜΟΥ. Ο Καντίνσκι αισθανόταν τη μουσική που κρύβει ο κύκλος. Τη μουσική που ταιριάζει σε μια γραμμή.

Τη μελωδία πίσω από το βαθύ κόκκινο.

Ως διευθυντής της σχολής, εύχομαι μέσα από τις ψυχές των παιδιών μας,

ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΗΧΟΥΣ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ

ΚΑΙ ΝΑ ΑΚΟΥΣΟΥΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΗΧΟΥΣ.

Ο καρκίνος δεν είναι ΑΝΙΚΗΤΟΣ. 

Ο Καντίνσκι έλεγε: «Οι μεγάλοι μου  πίνακες γεννιούνται σιγά σιγά μέσα στην

ΚΑΡΔΙΑ μου». Οι μαθητές της σχολής μας, δείχνουν σε όλους μας, ότι αν θέλουμε ν’ αλλάξουμε κάτι στο θέμα καρκίνος, θα πρέπει ν’ αλλάξουμε συθέμελα και το μυαλό και την καρδιά μας.

Με τα έργα τους, μας έδειξαν ότι τον καρκίνο, ακόμα κι αν τον φοβόμαστε,

ΤΟΝ ΚΟΙΤΑΖΟΥΜΕ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ…»

Βασικοί συντελεστές της εκδήλωσης, ήταν η καθηγήτρια Μηχανικής Υπολογιστών της σχολής Αγγελική Τσιρογιάννη,  η Έλενα Ιακώβου των Μαθηματικών, η Αιμιλία Στάμου, ο Γιώργος Μιλτιάδους και ο Αντρέας Αντρέου της Μηχανικής Υπολογιστών, η Γιώτα Γρηγορίου και η Χάρις Χριστοδούλου των Γραφικών Τεχνών, και η Λευκή Στυλιανού η οποία είχε και τη μουσική επιμέλεια της εκδήλωσης.

Η κυρία Τσιρογιάννη, καθήλωσε το ακροατήριο με την αμεσότητα του λόγου της, ο οποίος ήταν επενδυμένος περίτεχνα με το προσωπικό της βίωμα και τη δική της στάση ζωής απέναντι στον καρκίνο.

Στις μέρες μας, δύσκολα κάποιος άνθρωπος έχει τη δυνατότητα μέσα από λόγια να προκαλέσει αμέτρητα δάκρυα σε πλήθος ακροατηρίου το οποίο παρακολουθεί παθητικά μια εκδήλωση.

Η Αγγελική το πέτυχε πρώτα και κύρια μέσα από την ιδιαίτερη σκηνική παρουσίαση των έργων των μαθητών, γιατί πίστεψε πρώτη από όλους, ζώντας δίπλα από ένα κορίτσι πολεμιστή, τη Γωγώ του Μάη, ότι τα παιδιά μπορούν να γίνουν ΗΓΗΤΟΡΕΣ σε δύσκολους καιρούς και να χαράξουν πορείες.

Η Αγγελική το πέτυχε όταν πήρε τον λόγο και μοιράστηκε με όλους  όσα έζησε τα τελευταία χρόνια συντροφιά με τον καρκίνο.

Αποσπασματικά καταθέτω την ομιλία της, προς όφελος όλων μας:

«Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω σκοπό να σας μεταφέρω τα αρνητικά συναισθήματα που βίωσα, αλλά τα μαθήματα ζωής που με δίδαξε ο καρκίνος, γιατί ξέρετε… είναι πολύ μεγάλος δάσκαλος.

«Ο καρκίνος μέσα από τα δικά μου μάτια» λοιπόν…

Και τον είδα. Tον είδα πολλές φορές.

Την πρώτη φορά τον συνάντησα πάνω μου, στο δικό μου σώμα, πριν σχεδόν δέκα χρόνια, ξαφνικά και απρόσμενα. Μέχρι τότε η ζωή κυλούσε ανέμελα, η δουλειά, τα παιδιά, το σπίτι. όλα στη θέση τους, σύμφωνα με

το πρόγραμμα, με τα σχέδιά μας, με τα όνειρά μας.

Και αυτό το πρόγραμμα, αυτά τα σχέδια, τα όνειρα, όλα γκρεμίζονται;

Από τη διάγνωση μιας μαγνητικής και μιας βιοψίας; ….Καρκίνος! Και όλα αναπάντεχα ανατρέπονται, όλες οι σταθερές, όλα τα σχέδια, όλα τα όνειρα! Δεν πάλεψα με ερωτήματα που δεν θα έβρισκα απάντηση.

«Γιατί σε εμένα; Και γιατί όχι σε εμένα; Αφού συμβαίνει σε τόσους άλλους εγώ γιατί να ξεχωρίσω;» Δεν είχα κάνει, ξέρετε, κάποιο προ-γεννητικό συμβόλαιο ότι στη ζωή μου όλα θα πηγαίνουν όπως εγώ θέλω.

Έχασα τα μαλλιά μου, αλλοιώθηκαν τα χαρακτηριστικά μου, έχασα τον μαστό μου, πόνεσα σε σώμα και ψυχή… αλλά δόξα τω Θεώ, αυτά ήταν παράπλευρες απώλειες γιατί…ΚΕΡΔΙΣΑ ΤΗ ΖΩΗ.

Δέκα χρόνια μετά, είμαι εδώ και είμαι υγιής…

Σε αυτόν τον αγώνα, σε αυτή την πορεία, προσπάθησα το σκοτάδι, τον πόνο που βίωνε το σώμα, να το μετουσιώσω σε φως της ψυχής. Έψαξα βαθιά μέσα μου να με γνωρίσω, να με αγαπήσω, να με αλλάξω, να με φωτίσω.

Να χρησιμοποιήσω τον καρκίνο, να δώσω νόημα σε αυτό που μου συμβαίνει. Και αν αυτός έτρωγε το σώμα μου εγώ είχα αποφασίσει ναθρέψω την ψυχή μου! Μου έδωσε τον χρόνο, την ευκαιρία και την ώθηση να κλείσω παλιές πληγές. Έμαθα να συγχωρώ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα καταφέρνω πάντα...

Έμαθα να ζητώ βοήθεια, χωρίς να την απαιτώ.

Γνώρισα πολλούς ανθρώπους μέσα από αυτή την περιπέτεια, έκανα φίλους καρδιακούς, έμαθα να δέχομαι την φροντίδα και την αγάπη των άλλων.

Έμαθα, πιστεύω, να αγαπώ. Ναι, αυτά συνέβησαν παρέα με τον καρκίνο μου. Ήταν δική μου η αρρώστια και δική μου η ανάγκη να ξαλαφρώσω ψυχικά, να αναταθώ… για ό,τι προκύψει.. ίαση.. παράταση ζωής… θάνατος.

Μεγάλος δάσκαλος ο καρκίνος τελικά…. Μόνο που για μένα δεν ήταν το τέλος…

Τον ξαναείδα τον καρκίνο …δυο χρόνια μετά… στο σώμα της 11χρονης τότε κόρης μου, της Γωγούλας μου.. Αδίστακτος πια, επέστρεψε για να επιτεθεί στο σπλάχνο μου, στον άγγελό μου!

Και η Γωγώ μου πάλεψε, ως θηλυκός Διγενής με το θεριό. Και είδα ένα ανθρωπάκι 11.. μετά 12..13..14..μέχρι 15 χρονών να δίνει γενναιόδωρα σε όλους μας μαθήματα ζωής.

Επτά χειρουργεία, χημειοθεραπείες, ακτινοθεραπείες …αλλά η Γωγώ με ένα μαγικό τρόπο ζούσε μοναδικά την κάθε στιγμή. Έκανε Ακτινοθεραπεία το πρωί στην Αθήνα και το ίδιο βράδυ τραγουδούσε σε μουσική σκηνή, 360 χιλιόμετρα μακριά, στον τόπο μας, στην Άρτα… με τους πνεύμονες γεμάτους καρκίνο. Έκανε χειρουργείο στον πνεύμονα αλλά λίγες ώρες πριν φρόντιζε να κάνει τα μαλλιά της ράστα… «Όλα γίνονται για κάποιο λόγο, μαμά» μου έλεγε «απλά δεν ξέρουμε τον λόγο»...

Έζησε 4 χρόνια παρέα με τον καρκίνο. Και πιστέψτε με αυτά τα τέσσερα χρόνια έκανε τα πάντα σε υπερθετικό βαθμό…. τραγούδησε, χόρεψε, σατίρισε, μιμήθηκε, αμφισβήτησε, ζωγράφισε, γέλασε, ερωτεύτηκε, χάρηκε.

Δε γκρίνιαξε ποτέ,δεν λύγισε στιγμή, δεν μιζέριασε, δεν απογοητεύτηκε, δεν έπαψε να σχεδιάζει το μέλλον της, να οργανώνει τα ταξίδια της και τις διακοπές της…, δε σταμάτησε ούτε στιγμή να ονειρεύεται... Η Γωγώ ήξερε να ρουφά τη ζωή μέχρι το μεδούλι. Η Γωγώ ήξερε ότι το μόνο που ορίζουμε είναι την στιγμή και αυτή φρόντιζε να την περνάει τέλεια, να την απολαμβάνει…

Έτσι τον είδα τον καρκίνο στη Γωγώ…

Η Γωγώ έφυγε από κοντά μας πριν 3 χρόνια τη στιγμή που 3 στα 4 με παιδικό καρκίνο γίνονται καλά!

Και εγώ τον ξαναείδα πολλές φορές, σε άλλους ασθενείς, σε ξένους που αφύσικα φυσικά έγιναν φίλοι. Είδα πολλές φορές την άρνηση, τον φόβο, την διαπραγμάτευση, την αποδοχή, την ελπίδα, την αγάπη.. ξανά και ξανά… Νομίζω ότι απέκτησα μάτια που βλέπουν γύρω μου τον κόσμο με περισσότερη καθαρότητα, με χρώματα πιο αληθινά.

Τώρα επικοινωνώ με  νέους ασθενείς, τους στηρίζω ατομικά αλλά και μέσα από συλλογικές διεργασίες ως πρόεδρος του συλλόγου καρκινοπαθών Άρτας. Προσπαθώ να δίνω δύναμη σε όσους ξεκινούν το ταξίδι.  Μια δύναμη που κοινωνούν, που γνωρίζουν καλά όσοι κάνουν αυτό το ταξίδι ζωής, νικητές και νικημένοι, όλοι, αθροισμένοι στο ξέπνεμα του ανέμου. Δύναμη, μια λέξη μαγική..

Και μετά από τόσα πολλά μαθήματα, από τόσες πολλές συναντήσεις μαζί του… συνειδητοποίησα ότι…δεν είμαι ΑΘΑΝΑΤΗ. Έτσι λοιπόν, επέλεξα και εγώ να δίνω νόημα στην κάθε στιγμή, να χαμογελώ, επέλεξα να τιμώ τη ζωή, την πολύτιμη ζωή για την οποία κάποιοι παλεύουν με θεριά, τη ζωή που κάποιοι έχασαν. Είναι δώρο η ζωή, μεγάλο δώρο!

Και να που ξανασυναντήθηκα με τον καρκίνο. Αλλά αυτή τη φορά μέσα από τα μάτια των μαθητών μας …μέσα από τις εργασίες τους για τον μαθητικό διαγωνισμό «ο καρκίνος μέσα από τα μάτια μου».. Τον είδα μέσα από τα τραγούδια, τα δοκίμια, τις εικαστικές δημιουργίες.. Και ξέρετε τι θαύμασα περισσότερο; Τη δύναμη, την τόλμη, τη γενναιότητα των παιδιών να μιλήσουν για τον καρκίνο, να εκφράσουν τον φόβο τους, την λύπη τους ή τον θυμό τους αλλά και την ελπίδα και την αισιοδοξία. Τα θαύμασα αυτά τα παιδιά γιατί μίλησαν για τον καρκίνο όταν εμείς οι μεγάλοι δεν τολμούμε καν να τον ονοματίσουμε.

Ένα πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται όταν το κρύβουμε στην ντουλάπα αλλά όταν το αποδεχόμαστε, όταν το κοιτάζουμε κατάματα και συζητάμε ανοιχτά γι’ αυτό. Οι μαθητές μας έδειξαν ότι είναι έτοιμοι. Είναι καιρός λοιπόν να παραδειγματιστούμε από αυτούς και εμείς οι μεγάλοι. Έχουμε ευθύνη να ακούσουμε τους μαθητές μας. Έχουμε την υποχρέωση να πράξουμε αυτό που πρέπει.

Καλά και χρήσιμα τα Μαθηματικά, τα Ελληνικά, η Πληροφορική αλλά ακόμη πιο σημαντική η ψυχική και σωματική Υγεία! Έχουμε ευθύνη για την υγεία των παιδιών μας! Πόσο χρήσιμη θα ήταν η άμεση έναρξη Προγράμματος Αγωγής Υγείας με σκοπό την πρόληψη του καρκίνου και την προαγωγή του υγιεινού τρόπου ζωής σε όλα τα σχολεία μέσης εκπαίδευσης! Είμαστε στη διάθεση της πολιτείας να το στηρίξουμε».

Αγαπητοί φίλες και φίλοι, μετά το πέρας της εκδήλωσης, όλοι παρευρισκόμενοι ομολογήσαμε, πως ήταν η πιο συγκλονιστική εμπειρία που ζήσαμε ως θεατές μιας  σχολικής εκδήλωσης.

Η διεύθυνση της ΤΕΣΕΕΚ ΜΑΚΑΡΙΟΣ Γ’, οι μαθητές και οι δάσκαλοί της,  υποσχέθηκαν πως αυτό ήτανε μόνο η αρχή…

Υ.Γ

Αυτός ήταν τελικά ο λόγος που άρχισα το άρθρο μου με το κορίτσι του Μάη.

Το κορίτσι αυτό μας έδειξε πως το ΤΕΛΟΣ μπορεί να γίνει ΑΡΧΗ.

*Θεολόγος Εκπαιδευτικός

ΤΕΣΕΕΚ Μακάριος Γ΄ Λευκωσία

 




Comments (4)

  1. Μόνικα Δημοσθένους:
    May 17, 2022 at 05:09 PM

    Δεν έχω λογια... Έχω μείνει άφωνη.

  2. Χαράλαμπος Χαραλάμπους:
    May 18, 2022 at 02:59 PM

    Το άρθρο αυτό γράφτηκε για ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΥΣ ΜΑΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΟΥ απλά έφυγαν από τη γη μας και μας βλέπουν από τον Ουρανό τους.
    Κώστας, Γωγώ, Γιώργος, Αντρέας, Ελένη, Αγγελική, Άλκηστη...

  3. Έλενα Ιακωβου:
    May 18, 2022 at 04:22 PM

    Χαράλαμπε μου είναι τόσο μαγικό το ότι το στυλό που κρατάς στα χέρια σου μπορεί πάντα να βγάζει τόσο όμορφα αισθήματα, χρώματα και νότες. Σε ευχαριστούμε !!!!

  4. Κωνσταντίνος Αρσαλίδης :
    May 18, 2022 at 07:29 PM

    Φίλε Πάμπο διαβάζω τακτικά τα άρθρα σου. Ίσως αυτό να είναι το ΚΑΛΥΤΕΡΟ που έχεις γράψει και έχω διαβάσει. Με αυτό κέντησες, ζωγράφισες. Πραγματικά δίνεις ζωή στην πέννα που γράφεις.


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










2490