«Πάμε να κάνουμε τη δική μας επιχείρηση», είπα στους μαθητές μου εκπλήσσοντάς τους ομολογουμένως ευχάριστα, όταν μπήκα μια μέρα στην τάξη, έχοντας αφήσει τα βιβλία των αρχαίων ελληνικών στο σπίτι. «Είμαι σίγουρη πως οι αρχαίοι ημών πρόγονοι θα μας συγχωρέσουν γι’ αυτό το μικρό διάλειμμα από τον κόσμο του παρελθόντος και προσπάθειας γεφύρωσης με το παρόν».
Η παγίδα στο δημόσιο σχολείο είναι το «να κάνεις μόνο τη δουλειά σου». Ιδιαιτέρως αν δουλειά σου θεωρείς ότι είναι να μεταφράζεις το αρχαίο κείμενο, να διδάσκεις την κλίση των πτώσεων και να διορθώνεις γραπτά. Αν αυτό θεωρείς «δουλειά» και από αυτό αμείβεσαι, λάβε υπόψη ότι ο μαθητής ενδεχομένως να μην έχει να κερδίσει καμία δεξιότητα από τη δική σου εργασία, ώστε να πετύχει στον δικό του επαγγελματικό δρόμο στο μέλλον. Ποιο πρέπει να είναι το επαγγελματικό χρέος ενός σύγχρονου εκπαιδευτικού εκτός από το να προετοιμάζει τον μαθητή για τις απαιτήσεις της κοινωνίας στην οποία θα κληθεί να προσαρμοστεί και να διαπρέψει; Είναι ο μαθητής του δημόσιου σχολείου καταδικασμένος να «κοιμάται» στα θρανία αποστηθίζοντας στείρες γνώσεις που δεν θα αξιοποιήσει στη ζωή του;
Διαγωνισμοί και προγράμματα όπως αυτός του «Ιδεοδρομίου» αφυπνίζουν δημιουργικά όχι μόνο τους μαθητές αλλά και τους καθηγητές. Όταν πρωτοδιάβασα την εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας και το περιεχόμενο του διαγωνισμού με θεματικό άξονα το μαθητικό επιχειρείν και τη βιωματική μάθηση, θεώρησα τεράστια πρόκληση να επιμορφωθώ πρώτα απ’ όλους εγώ η ίδια, ώστε να είμαι σε θέση να μυήσω τους μαθητές μου στην Καινοτόμα αλλά και στην Κοινωνική, Πράσινη και Οικολογική Επιχειρηματικότητα. Το δικό μου πτυχίο Φιλολογίας με καθιστά ικανή να διδάξω στους μαθητές την πειθώ και τη διαλεκτική διαπραγμάτευση, την ανάπτυξη κριτικής σκέψης και αναλυτικών δεξιοτήτων, μα ποιος θα «ελέγξει» αν αυτή η διδασκαλία θα παραμείνει σε θεωρητικό επίπεδο ή θα μετασχηματιστεί σε εφόδια επίλυσης προβλημάτων στον σύγχρονο κόσμο της πραγματικής οικονομίας;
Ενώ τα ιδιωτικά σχολεία που κατακλύζουν πια το νησί μας, προσφέρουν υπηρεσίες πολυσυστημικού σχολείου με πρακτικές διεθνούς εκπαίδευσης, τα δημόσια σχολεία της Κύπρου στερούνται σύγχρονες εγκαταστάσεις, εξοπλισμό και θεματικές μαθημάτων που να ελκύουν τους μαθητές της δικής μας εποχής. Ως εκ τούτου, προγράμματα όπως το «Ιδεοδρόμιο» ανοίγουν δρόμους δημιουργικότητας και προσαρμοστικότητας στις ανάγκες της σημερινής κοινωνίας.
Ψάχνοντας με ενθουσιασμό το θέμα και τον σχεδιασμό της δικής μας επιχείρησης, οι μαθητές/τριες σκέφτηκαν χίλιες ιδέες. Στην αχαλίνωτη φαντασία τους έθεσα μόνο έναν περιορισμό: Όποια ιδέα κι αν σκαρφίζονταν, αν και το ζητούμενο ήταν να καλύπτει μια σύγχρονη ανάγκη, θα έπρεπε ταυτόχρονα να αναβιώνει την παράδοση και να έχει έρεισμα στο ιστορικό παρελθόν. Με αυτόν τον τρόπο θα ακολουθούσαμε βασικές αρχές του μαθήματός μας, όπως η βιωματικότητα και η επικαιροποίηση και θα αναδεικνύαμε τη χρηστικότητα των φιλολογικών μαθημάτων. Όταν κάποιος από τους μαθητές μου σήκωσε το χέρι και μοιράστηκε στην ολομέλεια της τάξης τη σκέψη του εξηγώντας την εξαιρετικά χρηστική αξία της επιχειρηματικής του ιδέας, ήξερα από εκείνη τη στιγμή πως η συμμετοχή μας στον διαγωνισμό θα είχε ενδιαφέρον. «Άρωμα – Κόσμημα», αυτός ήταν ο τίτλος της επιχειρηματικής μας ιδέας!
Όταν επισκέφθηκε το σχολείο μας η κυρία Καλυψώ Απέργη, γενική συντονίστρια του προγράμματος «Ιδεοδρόμιο» εκ μέρους του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, άνοιξε συζήτηση με τους μαθητές γύρω από την επιχειρηματική τους ιδέα. Η κυρία Απέργη καθοδήγησε τόσο τη δική μου ομάδα μαθητών όσο και των άλλων σχολείων που δήλωσαν συμμετοχή. Εξήγησε στα παιδιά πόσο σημαντικό είναι να μάθουν να παρουσιάζουν με αυτοπεποίθηση και άνεση την ιδέα τους στο κοινό στο οποίο απευθύνονται και τους συμβούλευσε να φτιάξουν το άρωμα, έτσι ώστε να έχουν βιωματική εμπειρία του προϊόντος που θα κληθούν να παρουσιάσουν στην αγορά. Ως εκ τούτου, με επιδότηση από το Πανεπιστήμιο Uclan Cyprus, ταξιδέψαμε από τη Λεμεσό στο Θεματικό Πάρκο Αρωματοποιίας στο χωριό Φλάσου της Λευκωσίας, για να φτιάξουμε το δικό μας άρωμα. Η μάθηση δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στους τέσσερεις τοίχους της τάξης. Γι’ αυτό και τέτοια προγράμματα όπως το «Ιδεοδρόμιο» είναι σημαντικά, αφού ανοίγουν δρόμους εναλλακτικών εκπαιδευτικών προσεγγίσεων και πρακτικών.
Η Ημερίδα και Τελετή Βράβευσης του Προγράμματος Δημιουργικότητας, Καινοτομίας και Επιχειρηματικής Ιδέας «Ιδεοδρόμιο 2022 – 2023» πραγματοποιήθηκε στις 27 Απριλίου 2023, στο Πανεπιστήμιο UCLan Cyprus, το οποίο στήριξε τη διοργάνωση σε συνεργασία με το το Κέντρο Επιχειρηματικότητας CEDAR, την εταιρείας KPMG, τoν οργανισμό SYNTHESIS και τηνεταιρεία GRAVITY. Εκεί μας καλωσόρισε ο Δρ Φάνος Τεκέλας, Διευθυντής του Κέντρου Επιχειρηματικότητας CEDAR και Λέκτορας Επιχειρηματικότητας του πανεπιστημίου UCLan Cyprus, αλλά και εκπρόσωποι του Υπουργείου Παιδείας υπογραμμίζοντας την αναγκαιότητα να συνδεθεί η εκπαίδευση με τον επιχειρηματικό κόσμο.
Η ατμόσφαιρα στην ημερίδα ήταν γιορτινή και ενθουσιώδης. Κάθε σχολείο έστησε το δικό του περίπτερο με τη δική του αφίσα. Μαθητές και καθηγητές κινούνταν στον χώρο προβάλλοντας την επιχειρηματική τους ιδέα αλλά και ανταλλάζοντας σχόλια, ερωτήματα, εμπειρίες. Ενώ το σχολείο μας, Γυμνάσιο Αγίου Αθανασίου, εκπροσωπήθηκε από όλο το τμήμα Α3, στη σκηνή για να παρουσιάσουν βγήκαν οι μαθητές Σάκης Νικολάου, Άννα Κωνσταντίνου, Εμμανουήλ Σπύρου και Υβόνη Τσίγκη. Παρακολουθώντας τους να παρουσιάζουν την ιδέα τους, θαύμασα αυτά τα δεκατριάχρονα που βρήκαν το θάρρος να αντιμετωπίσουν τα φώτα της σκηνής και το κοινό. Ανεξαρτήτως αποτελέσματος, σιγουρεύτηκα για το χρέος μας ως εκπαιδευτικοί να κατευθύνουμε τους μαθητές μας σε τέτοιες δράσεις που τους φέρνουν αντιμέτωπους με προκλήσεις ανάλογες.
Το τέλος της ημερίδας ήταν συγκινητικό για όλους μας, μα ίσως λίγο περισσότερο για τα σχολεία που διακρίθηκαν και για την ομάδα του δικού μας σχολείου που αναδείχθηκε ως χρυσή νικήτρια με τη μεγαλύτερη βαθμολογία. Όταν μας ανακοινώθηκε ότι εξασφαλίσαμε -εκτός από χρηματικό βραβείο- την ευκαιρία εκπαιδευτικής εκδρομής στο εξωτερικό, οι μαθητές μου δεν μπορούσαν να κρύψουν τη χαρά τους και έπαιρναν τηλέφωνο ενθουσιασμένοι τους γονείς τους για να το ανακοινώσουν.
Με τον ίδιο ενθουσιασμό συναντηθήκαμε στις 20 Ιουνίου στο αεροδρόμιο Πάφου για να ταξιδέψουμε στα όμορφα Χανιά της Κρήτης. Στην εκπαιδευτική εκδρομή παρευρίσκονταν εκ μέρους του πανεπιστημίου UCLan Cyprus και του Κέντρου Επιχειρηματικότητας CEDAR o Δρ Φάνος Τεκέλας και εκ μέρους του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου η Κυρία Καλυψώ Απέργη. Κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής μας εκδρομής, επισκεφτήκαμε την εταιρία ΑΒΕΑ που ειδικεύεται στην ελαιουργική βιομηχανία και στη ανάπτυξη προϊόντων με βάση το ελαιόλαδο, ενώ τη δεύτερη ημέρα ξεναγηθήκαμε στην εταιρία ΜΟΒΙΑΚ που ειδικεύεται στον κλάδο της βιομηχανίας και εμπορίας πυροσβεστικού και Ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού. Η φιλοξενία τους ήταν πραγματικά υποδειγματική και μας έδωσαν την ευκαιρία να μάθουμε πώς παρασκευάζονται τα πυροσβεστικά προϊόντα και να διακρίνουμε τους διαφορετικούς τύπους πυροσβεστήρων με βάση την ειδικότητα του κάθε τύπου. Την τελευταία ημέρα επισκέφτηκαμε το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης για ένα βιωματικό μάθημα της ιστορίας του ελληνικού ναυτικού και ειδικότερα της συνεισφοράς της Κρήτης στα σημαντικά παγκόσμια ιστορικά γεγονότα.
Ως εκπαιδευτικός του δημόσιου σχολείου της Κύπρου, θα ήθελα να ευχαριστήσω τόσο το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο για τη στήριξη του προγράμματος «Ιδεοδρόμιο» όσο και το Πανεπιστήμιο Uclan για την ευγενική χειρονομία χρηματοδότησης και ανάπτυξης δράσεων που ενισχύουν το εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου. Για μας τους εκπαιδευτικούς τέτοια προγράμματα αποτελούν πεδίο επιμόρφωσης, έμπνευσης, κινητοποίησης και επιβεβαίωσης της αξίας του επαγγέλματός μας ως λειτούργημα. Το «Ιδεοδρόμιο» είναι στην κυριολεξία ένας δρόμος ενθάρρυνσης στην εμπλοκή μαθητών σε διαγωνισμούς που τους εφοδιάζουν με απαραίτητες δεξιότητες επιβίωσης και προσαρμογής στην κοινωνία. Ο εκπαιδευτικός οφείλει να ξεκλειδώσει τη δημιουργικότητα των μαθητών και να ανοίξει τον δρόμο επιτυχίας στον σύγχρονο κόσμο.
Κυριακή Στυλιανού
Φιλόλογος
