Διευθυντές/Διευθύντριες Σχολείων Δημοτικής, Μέσης Γενικής
και Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης
Θέμα: Συνεργασία Ομάδας Άμεσης Παρέμβασης (ΟΑΠ) με τις σχολικές μονάδες
Διά της παρούσης εγκυκλίου, η οποία αποτελεί συνέχεια της εγκυκλίου με θέμα: Αναδόμηση και βελτίωση των υπηρεσιών του ΥΠΠΑΝ για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και της παραβατικότητας στο εκπαιδευτικό μας σύστημα (ypp9582, ημερ. 10 Σεπτεμβρίου 2019), διευκρινίζονται τα ακόλουθα:
1.Πότε καλείται η ΟΑΠ: Η ΟΑΠ καλείται για να στηρίξει τις σχολικές μονάδες, όταν αυτές αντιμετωπίζουν σοβαρά περιστατικά βίας ή και φαινόμενα ακραίας παραβατικότητας, τα οποία εκδηλώνονται από μαθητή/τρια ή ομάδα μαθητών/τριών στον χώρο του σχολείου. Οι λειτουργοί της ΟΑΠ παρεμβαίνουν σε προβλήματα υψηλού κινδύνου και ενδοσχολικής βίας με παραβατικότητα, όπως για παράδειγμα σε περιπτώσεις βανδαλισμών, βιαιοπραγιών, επιθετικότητας, σοβαρής άρνησης συμμόρφωση στους κανονισμούς και υποδείξεις του σχολείου, συγκρούσεων, ομαδοποίησης και συμπλοκών με ή χωρίς τη χρήση αιχμηρών αντικειμένων, μη οριοθετημένων μαθητών/τριών, άλλων σοβαρών κρίσεων.
Σημειώνεται ότι η ΟΑΠ δεν στηρίζει μαθητές/τριες οι οποίοι/ες στηρίζονται από τις Επαρχιακές Επιτροπές Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, φοιτούν σε ειδικές μονάδες ή σε Ειδικά Σχολεία. Η ΟΑΠ πιθανόν να παρέχει περιορισμένη στήριξη σε σχολεία τα οποία εφαρμόζουν το Πρόγραμμα ΔΡΑ.Σ.Ε.
2. Πώς ειδοποιείται η ΟΑΠ: Η ΟΑΠ παρεμβαίνει μετά από γραπτό αίτημα του σχολείου, βάσει συγκεκριμένου εντύπου, προς τον/την Επαρχιακό/ή Επιθεωρητή/τρια (για τη Μέση Εκπαίδευση)/τους Πρώτους Λειτουργούς Εκπαίδευσης (για τη Δημοτική Εκπαίδευση), αφού το σχολείο έχει ήδη σχεδιάσει και υλοποιήσει πλάνο παρέμβασης, με βάση την εγκύκλιο που αναφέρεται στη δημιουργία Επιτροπής Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας σε κάθε σχολείο. Στις περιπτώσεις που εμπλέκεται ήδη η Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας, εξυπακούεται ότι θα ενημερώνεται και θα καθορίζει την παρέμβασή της μέσω του οικείου Εκπαιδευτικού Ψυχολόγου και του καθηγητή ΣΕΑ του σχολείου (για τη Μέση Εκπαίδευση), εξαντλώντας τους διαθέσιμους μηχανισμούς εντός του σχολείου και αξιοποιώντας υφιστάμενες δομές και υπηρεσίες. Το γραπτό αίτημα αρχειοθετείται τόσο από την ΟΑΠ όσο και από τον/την Επαρχιακό/ή Επιθεωρητή/τρια (για τη Μέση Εκπαίδευση)/τους Πρώτους Λειτουργούς Εκπαίδευσης (για τη Δημοτική Εκπαίδευση).
Η ΟΑΠ παρεμβαίνει και μετά από προφορικό αίτημα του/της Διευθυντή/ντριας ή από εξουσιοδοτημένο τους άτομο, προς τον/την Επαρχιακό/ή Επιθεωρητή/τρια της βαθμίδας τους και προς την Επαρχιακή Ψυχολόγο. Στη συνέχεια, ο/η Επαρχιακός/ή Επιθεωρητής/τρια επικοινωνεί με την Επαρχιακή Ψυχολόγο, η οποία θα συντονιστεί για ενέργειες με τον/την οικείο/α Εκπαιδευτικό/ή Ψυχολόγο, ο/η οποίος/α γνωρίζει το σχολικό περιβάλλον. Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η άμεση επικοινωνία με τους προαναφερθέντες, η Διεύθυνση του σχολείου μπορεί να επικοινωνήσει απευθείας με τους/τις λειτουργούς της ΟΑΠ της επαρχίας τους. Σε αυτή την περίπτωση, οι λειτουργοί της ΟΑΠ οφείλουν να ενημερώνουν αμέσως τους/τις Επαρχιακούς/ές Επιθεωρητές/τριες (για τη Μέση Εκπαίδευση)/τους Πρώτους Λειτουργούς Εκπαίδευσης (για τη Δημοτική Εκπαίδευση) και τους Επαρχιακούς Ψυχολόγους.
Σημειώνεται ότι βάσει του νέου διαγράμματος δομής των υπηρεσιών πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας και παραβατικότητας (βλ. παράρτημα εγκυκλίου 10ης Σεπτεμβρίου 2019), οι λειτουργοί της ΟΑΠ και οι οικείοι/ες Εκπαιδευτικοί Ψυχολόγοι συνεργάζονται ως ομάδα και εκεί που κρίνεται απαραίτητο και αναγκαίο, θα παρευρίσκονται μαζί στο σχολείο, και θα συμβάλλουν στην ομαλοποίηση των καταστάσεων.
3. Πολυθεματική συνάντηση - Σχέδιο Δράσης: Εάν η ΟΑΠ κρίνει ότι η φύση του σοβαρού περιστατικού ή και φαινομένου ακραίας παραβατικότητας εμπίπτει στις αρμοδιότητές της, τότε συγκαλεί πολυθεματική συνάντηση στο σχολείο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και καταρτίζεται Σχέδιο Δράσης ΟΑΠ το οποίο αφορά χειρισμούς εντός της τάξης ή και του σχολείου για διαχείριση του προβλήματος, με απώτερο στόχο τη βελτίωση στάσεων και συμπεριφορών.
Η ΟΑΠ συνεργάζεται με τις διευθύνσεις των σχολικών μονάδων και τον διδασκαλικό/καθηγητικό σύλλογο, τον/την καθηγητή/τρια ΣΕΑ (για τη Μέση Εκπαίδευση), τον/την οικείο/α Εκπαιδευτικό/ή Ψυχολόγο, τον/την οικείο/α Επιθεωρητή/τρια και γονείς/κηδεμόνες για το Σχέδιο Δράσης.
Το Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνει περιγραφή του προβλήματος, συγκεκριμένες δράσεις, σαφείς ρόλους και χρονοδιαγράμματα υλοποίησης με τη δέσμευση των εμπλεκομένων. Η ΟΑΠ έχει την ευθύνη της οργάνωσης του Σχεδίου Δράσης, η οποία έχει ρόλο συντονιστή, γι' αυτό παρακολουθεί και στηρίζει την υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης και συμβάλλει στην αναπροσαρμογή του, εάν θεωρείται αναγκαίο. Η παρέμβαση της ΟΑΠ πρέπει να είναι σύντομης διάρκειας και να ολοκληρώνεται με την εξομάλυνση του προβλήματος.
4. Συνεργασίες με άλλες Επιτροπές και Υπηρεσίες: Η ΟΑΠ μπορεί να συνεργασθεί, εάν κρίνεται αναγκαίο, με την Επαρχιακή Επιτροπή Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων και με οποιαδήποτε άλλη Υπηρεσία, Οργανισμό, Φορέα κριθεί απαραίτητο.
5. Πρόσληψη Σχολικών Συνεργατών: Όταν θεωρείται απαραίτητο, η ΟΑΠ εισηγείται προς τον Γενικό Διευθυντή του ΥΠΠΑΝ έγκριση για αγορά υπηρεσιών από Σχολικούς/ές Συνεργάτες/ιδες. Με τη βοήθεια της ΟΑΠ, της σχολικής μονάδας και των γονέων/κηδεμόνων, καταρτίζεται σχετικό πρόγραμμα για τον/τη μαθητή/τρια ή και μικρή ομάδα μαθητών/τριών, με στόχο την ενδυνάμωσή τους και τη σταδιακή επανένταξή τους στο τμήμα τους και στη σχολική μονάδα. Σημειώνεται ότι οι Σχολικοί Συνεργάτες/ιδες μπορούν να εργοδοτούνται έως και 7 περιόδους την ημέρα, ώστε να είναι αποτελεσματικότεροι/ες στο έργο τους.
6. Επιμόρφωση: Η επιμόρφωση και η επαγγελματική στήριξη των εκπαιδευτικών, εντασσόμενη στα πλαίσια της συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης και ενδυνάμωσής τους, θα γίνεται από το Π.Ι. και τους συνεργάτες τους, μετά από αίτημα της σχολικής μονάδας, στο πλαίσιο της πολιτικής που ήδη ακολουθείται στα σεμινάρια σχολικής βάσης και στα προαιρετικά σεμινάρια. Είναι σημαντικό, όπου χρειάζεται, η επιμόρφωση στον σχολικό χώρο να αποτελεί και μέρος του Σχεδίου Δράσης, ώστε να επιτυγχάνεται ολιστική αντιμετώπιση του προβλήματος.
7. Έντυπα: Στην ιστοσελίδα της ΟΑΠ και της ΥΕΨ είναι αναρτημένα τα απαραίτητα έντυπα (π.χ. Συμβόλαιο για αγορά υπηρεσιών από Σχολικό/ή Συνεργάτη/ιδα, Έντυπο 2 της ΥΕΨ, με το οποίο θα παραπέμπεται από το σχολείο μαθητής/τρια μέσω ΟΑΠ και εξουσιοδότηση γονέων). Στο Έντυπο 2, εκτός από τη σύντομη περιγραφή του περιστατικού, θα αναγράφεται ως λόγος παραπομπής, «για σκοπούς ΟΑΠ».
