Συνεργασία Ομάδας Άμεσης Παρέμβασης (ΟΑΠ) με τις σχολικές μονάδες

Διευθυντές/Διευθύντριες
Σχολείων Δημοτικής, Μέσης Γενικής και
Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης

Θέμα: Συνεργασία Ομάδας Άμεσης Παρέμβασης (ΟΑΠ) με τις σχολικές μονάδες

Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα και για επίτευξη των καλύτερων δυνατών αποτελεσμάτων σε θέματα παραβατικότητας και αποκλίνουσας συμπεριφοράς, εντός των σχολικών μονάδων, πληροφορείστε τα ακόλουθα:

1.   Πότε καλείται η ΟΑΠ: Η ΟΑΠ καλείται για να στηρίξει τις σχολικές μονάδες, όταν αυτές αντιμετωπίζουν σοβαρά περιστατικά ενδοσχολικής βίας, που εκδηλώνονται από μαθητή/μαθήτρια ή ομάδα μαθητών/τριών στον χώρο του σχολείου, τα οποία κρίνονται ως πολύ σοβαρά (βανδαλισμοί, βιαιοπραγίες, επιθετικότητα, σοβαρή άρνηση συμμόρφωσης προς τους κανονισμούς και στις υποδείξεις του σχολείου, συγκρούσεις, ομαδοποίηση και συμπλοκές με ή χωρίς τη χρήση αιχμηρών αντικειμένων κ.λπ.), αφού προηγηθούν όλες οι ενδεδειγμένες ενέργειες από μέρους της σχολικής μονάδας.

Σημειώνεται ότι η ΟΑΠ δεν επιλαμβάνεται περιπτώσεων μαθητών/τριών, οι οποίοι/ες φοιτούν σε Ειδικές Μονάδες ή σε Ειδικά Σχολεία. Η ΟΑΠ ενδέχεται να παρέχει περιορισμένη στήριξη, εφόσον συντρέχουν σημαντικοί λόγοι, σε μαθητές/μαθήτριες οι οποίοι/ες στηρίζονται από τις Επαρχιακές Επιτροπές Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΕΕΑΕ) και σε μαθητές/μαθήτριες που φοιτούν σε σχολεία τα οποία εφαρμόζουν το πρόγραμμα ΔΡΑ.Σ.Ε+. Σε κάθε περίπτωση και για σκοπούς ίσης μεταχείρισης και δίκαιης κατανομής των πόρων, αποφεύγονται αλληλοεπικαλύψεις παροχών από διάφορα προγράμματα (π.χ. παράλληλη εξυπηρέτηση παιδιού από Σχολικό/ή Συνοδό/Βοηθό Ε.Ε. και από Σχολικό/ή Συνεργάτη/ιδα της ΟΑΠ). Μαθητές/Μαθήτριες για τους οποίους/ες είναι πρόδηλο ότι θα πρέπει να παρέχεται μόνιμη στήριξη από την ΕΕΕΑΕ με παροχή υπηρεσιών Σχολικού/ής Συνοδού/Βοηθού, δεν θα στηρίζονται από την ΟΑΠ.

2.   Πώς ενημερώνεται η ΟΑΠ: Η ΟΑΠ ενημερώνεται μετά από γραπτό αίτημα του σχολείου (μέσω του τυποποιημένου εντύπου), προς την ΟΑΠ σε επαρχιακό επίπεδο με κοινοποίηση στο οικείο Επαρχιακό Γραφείο Παιδείας, αφού το σχολείο έχει ήδη εξαντλήσει όλες τις ενδεικνυόμενες ενέργειες, όπως σύσταση Επιτροπής Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας (Δημοτική Εκπαίδευση) ή Επιτροπής Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Ενδοσχολικής Βίας (Μέση Εκπαίδευση), σχεδιασμός και υλοποίηση σχεδίου δράσης (βλ. σχετική εγκύκλιο, ημερομηνίας 30 Αυγούστου 2016, αρ. εγκυκλίου στο διαδίκτυο ypp4464), επικοινωνία και συνεργασία με τους γονείς/κηδεμόνες, παραπομπή στην Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας (ΥΕΨ), κλπ. Στις περιπτώσεις όπου εμπλέκεται ήδη η ΥΕΨ, εξυπακούεται ότι θα ενημερώνεται και θα καθορίζει την παρέμβασή της μέσω του οικείου Εκπαιδευτικού Ψυχολόγου, εξαντλώντας τους διαθέσιμους μηχανισμούς εντός του σχολείου και αξιοποιώντας υφιστάμενες δομές και υπηρεσίες.

Η ΟΑΠ, σε εξαιρετικά σοβαρές περιπτώσεις, παρεμβαίνει και μετά από προφορική επικοινωνία του/της Διευθυντή/Διευθύντριας ή από εξουσιοδοτημένο τους άτομο, προς τους/τις λειτουργούς της ΟΑΠ της επαρχίας τους, τον/την οικείο/α Επιθεωρητή/Επιθεωρήτρια και τον/την οικείο/α Εκπαιδευτικό/ή Ψυχολόγο. Στη συνέχεια, οι λειτουργοί της ΟΑΠ επικοινωνούν και συζητούν την περίπτωση με τον/την οικείο/α Επιθεωρητή/Επιθεωρήτρια (για τη Δημοτική Εκπαίδευση) και τον/την οικείο/α Εκπαιδευτικό/ή Ψυχολόγο και ενημερώνουν άμεσα τον Επαρχιακό/ή Πρώτο/η Λειτουργό Εκπαίδευσης.

Σημειώνεται ότι, βάσει του νέου διαγράμματος δομής των υπηρεσιών πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας και παραβατικότητας (βλ. εγκύκλιο 10^ης Σεπτεμβρίου 2019, αρ. εγκυκλίου στο διαδίκτυο ypp9582), οι λειτουργοί της ΟΑΠ και οι οικείοι/ες Εκπαιδευτικοί Ψυχολόγοι συνεργάζονται ως ομάδα και, εκεί όπου κρίνεται απαραίτητο, θα παρευρίσκονται μαζί στο σχολείο για να συμβάλουν στην ομαλοποίηση των καταστάσεων.

3.   Πολυθεματική συνάντηση - Σχέδιο Δράσης ΟΑΠ: Στις περιπτώσεις όπου η ΟΑΠ κρίνει ότι η φύση του σοβαρού περιστατικού ή και φαινομένου ακραίας παραβατικότητας εμπίπτει στις αρμοδιότητές της, τότε συγκαλεί πολυθεματική συνάντηση στο σχολείο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και καταρτίζεται Σχέδιο Δράσης το οποίο αφορά σε δράσεις εντός αλλά και εκτός του σχολείου, επιχειρώντας μία ολιστική προσέγγιση στη διαχείριση του θέματος, με απώτερο στόχο τη βελτίωση στάσεων και συμπεριφορών.

Η ΟΑΠ συνεργάζεται με τις διευθύνσεις των σχολικών μονάδων και τον διδασκαλικό/καθηγητικό σύλλογο, τον/την Καθηγητή/Καθηγήτρια Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής (ΣΕΑ) για τη Μέση Εκπαίδευση, τον/την οικείο/α Εκπαιδευτικό/ή Ψυχολόγο, τον/την οικείο/α Επιθεωρητή/Επιθεωρήτρια, τους γονείς/κηδεμόνες και άλλες υπηρεσίες, όπου εμπλέκονται, για το Σχέδιο Δράσης.

Το Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνει περιγραφή του προβλήματος, συγκεκριμένες δράσεις, σαφείς ρόλους και χρονοδιαγράμματα υλοποίησης με τη δέσμευση όλων των εμπλεκομένων. Η ΟΑΠ έχει συντονιστικό και υποστηρικτικό ρόλο στην οργάνωση και εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης, γι’ αυτό παρακολουθεί και στηρίζει την υλοποίησή του και συμβάλλει στην αναπροσαρμογή του, αφού κριθεί αναγκαίο. Η παρέμβαση της ΟΑΠ συστήνεται να είναι σύντομης διάρκειας. Μαθητές/Μαθήτριες που χρήζουν μόνιμης στήριξης δεν εμπίπτουν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της ΟΑΠ.

4.   Συνεργασία με άλλες Επιτροπές και Υπηρεσίες: Στις περιπτώσεις που κρίνεται σκόπιμο, η ΟΑΠ συνεργάζεται με τις Επαρχιακές Επιτροπές Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΕΕΑΕ), τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ), τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων (ΥΨΥΠΕ) και με οποιοδήποτε άλλο φορέα, ο οποίος θα μπορούσε να συμβάλει στην καλύτερη δυνατή διαχείριση τής κάθε περίπτωσης.

5.   Αγορά υπηρεσιών από Σχολικούς/ές Συνεργάτες/ιδες: Όταν κριθεί αναγκαίο, και αφού έχουν εξαντληθεί όλα τα άλλα διαθέσιμα μέσα, η ΟΑΠ εισηγείται προς τη Γενική Συντονίστρια της ΟΑΠ έγκριση για αγορά υπηρεσιών από Σχολικούς/ές Συνεργάτες/ιδες, των οποίων η αντιμισθία ανέρχεται στα €10 ανά διδακτική περίοδο σύμφωνα με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Στο πλαίσιο αυτό, καταρτίζεται Εναλλακτικό Πρόγραμμα με στόχο την ενδυνάμωση του/της μαθητή/μαθήτριας ή μικρής ομάδας μαθητών/τριών. Το Εναλλακτικό Πρόγραμμα στη Μέση Εκπαίδευση περιλαμβάνει στήριξη του/της μαθητή/μαθήτριας ή μικρής ομάδας μαθητών/τριών κατά τη διάρκεια μη εξεταζόμενων μαθημάτων. Διευκρινίζεται ωστόσο ότι η πειθαρχία του/της μαθητή/μαθήτριας ή της μικρής ομάδας μαθητών/τριών που στηρίζονται από Σχολικό/ή Συνεργάτη/ιδα εξακολουθεί να αποτελεί ευθύνη του σχολείου. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή του Εναλλακτικού Προγράμματος παραμένει η συγκατάθεση των γονέων/κηδεμόνων των εμπλεκόμενων παιδιών. Τονίζεται ότι τα σχολεία δεν πρέπει να τοποθετούν αυτοβούλως μαθητές/μαθήτριες σε υφιστάμενα προγράμματα Σχολικών Συνεργατών/ιδών, (ούτε να αναρτούν προκήρυξη για εργοδότηση Σχολικού Συνεργάτη/ιδας), χωρίς την έγκριση της ΟΑΠ. Σημειώνεται, τέλος, ότι οι διαδικασίες εργοδότησης Σχολικών Συνεργατών/ιδών αναμένεται να αλλάξουν κατά τους επόμενους μήνες. Εκτενής ενημέρωση σχετικά με τις νέες διαδικασίες θα ανακοινωθεί εν ευθέτω χρόνω.

6.   Επιμόρφωση: Η επιμόρφωση και η επαγγελματική στήριξη των εκπαιδευτικών σε θέματα πρόληψης και διαχείρισης φαινομένων παραβατικής και αποκλίνουσας συμπεριφοράς μαθητών/τριών ή άλλα συναφή θέματα, εντασσόμενη στα πλαίσια της συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης και ενδυνάμωσής τους, θα γίνεται από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (Π.Ι.) και τους συνεργάτες του σε συνεργασία με την ΟΑΠ, μετά από αίτημα της σχολικής μονάδας, στο πλαίσιο της πολιτικής που ήδη ακολουθείται στα σεμινάρια σχολικής βάσης και στα προαιρετικά σεμινάρια. Είναι σημαντικό, όπου χρειάζεται, η επιμόρφωση στον σχολικό χώρο να αποτελεί και μέρος του Σχεδίου Δράσης Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας/Ενδοσχολικής Βίας, ώστε να επιχειρείται ολιστική διαχείριση του προβλήματος.

7.   Έντυπα: Στην ιστοσελίδα της ΟΑΠ και της ΥΕΨ αναμένεται να αναρτηθούν τα επικαιροποιημένα έγγραφα με αρκετές χρήσιμες πληροφορίες. Στην παρούσα φάση τα σχολεία μπορούν να επικοινωνούν με τους/τις λειτουργούς της ΟΑΠ της επαρχίας τους για να παραλάβουν άμεσα στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του σχολείου τα εν λόγω έντυπα. Σημαντική παράμετρος για την αποφυγή αχρείαστης καθυστέρησης είναι η ορθή συμπλήρωση των εντύπων με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες. Σημειώνεται ότι είναι απαραίτητη η συνεχής ενημέρωση των σχολικών μονάδων για θέματα που αφορούν στον ρόλο και τον τρόπο λειτουργίας της ΟΑΠ μέσω της ιστοσελίδας της υπηρεσίας στον σύνδεσμο

http://www.moec.gov.cy/dme/programmata/scholiki_paravatikotita/programmata_ekpai defseis_oap.html .

8.   Στοιχεία επικοινωνίας: Τα στοιχεία επικοινωνίας των λειτουργών της ΟΑΠ σε κάθε επαρχία περιλαμβάνονται στους πίνακες που ακολουθούν:

Οι λειτουργοί της ΟΑΠ θα βρίσκονται στη διάθεσή σας για αποτελεσματική και αγαστή συνεργασία, στην προσπάθεια που καταβάλλεται από όλους και όλες για αναβάθμιση της ποιότητας του εκπαιδευτικού μας συστήματος.

Δρ Μάριος Στυλιανίδης Διευθυντής Δημοτικής Εκπαίδευσης