Διευθυντές/Διευθύντριες Δημόσιων και Ιδιωτικών Σχολείων
Δημοτικής, Μέσης Γενικής και Μέσης Τεχνικής
και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης
Θέμα: Δράσεις στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας στην Κύπρο (9η Φεβρουαρίου)
Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, σας ενημερώνουμε ότι οι Διευθύνσεις Εκπαίδευσης και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Ελλάδος στην Κύπρο, αποφάσισαν όπως λόγω της πανδημίας δώσουν την ευκαιρία να διοργανωθούν δράσεις από τις σχολικές μονάδες για διάστημα τριών μηνών, αρχής γενομένης από την 1η Φεβρουαρίου. Υπενθυμίζεται ότι η 9η Φεβρουαρίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας (ημέρα θανάτου του εθνικού μας ποιητή, Διονύσιου Σολωμού).
Η αναβάθμιση και ενίσχυση της Ελληνικής Γλώσσας, τόσο στην εκπαίδευση όσο και ευρύτερα στην κοινωνία, αποτελεί σήμερα, περισσότερο από ποτέ, στόχο ύψιστης προτεραιότητας για τον τόπο μας, αποτελώντας σημαντική υπηρεσία στη δοκιμαζόμενη πατρίδα μας. Στο πλαίσιο — αυτό, προτείνονται ενδεικτικά στο Παράρτημα διάφορες δράσεις για αξιοποίησή τους από τις σχολικές μονάδες. Νοείται ότι κάθε σχολική μονάδα δύναται να επιλέξει, να σχεδιάσει και να εφαρμόσει τις πιο κατάλληλες γι’ αυτήν δράσεις, ενθαρρύνοντας ξεχωριστές πρωτοβουλίες από εκπαιδευτικούς και μαθητές/μαθήτριες, τέτοιες που να μπορούν να διασυνδεθούν με τον εν λόγω στόχο.
Οι δράσεις, στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας στην Κύπρο (9η Φεβρουαρίου), ενδέχεται να έχουν σχολικό ή και διασχολικό ή και κοινωνικό χαρακτήρα. Επιπρόσθετα, για την ανάληψη οποιωνδήποτε δράσεων, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τόσο οι ιδιαιτερότητες κάθε σχολικής μονάδας, στο πλαίσιο της παιδαγωγικής αυτονομίας των σχολείων, όσο και τα δεδομένα, λόγω της πανδημίας.
Δρ Μάριος Στυλιανίδης: Διευθυντής Δημοτικής Εκπαίδευσης
Δρ Κυπριανός Δ. Λούης Διευθυντής Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης
Δρ Ηλίας Μαρκάτζιης Διευθυντής Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης
Δρ Αθηνά Μιχαηλίδου: Διευθύντρια Παιδαγωγικού Ινστιτούτου
Κοιν.: Π.Λ.Ε. Επαρχιακά Γραφεία Παιδείας
: Π.Ο.Ε.Δ., Ο.Ε.Λ.Μ.Ε.Κ., Ο.Λ.Τ.Ε.Κ.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
1. Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της μαθητικής κοινότητας για την Ελληνική Γλώσσα, η οποία είναι δυνατόν να επιτευχθεί μέσα από τον προγραμματισμό στοχευμένων δραστηριοτήτων, εντός της σχολικής μονάδας ή διαδικτυακά, μέσω των οποίων θα παρουσιάζονται διάφορες θεματικές, όπως είναι οι ακόλουθες:
Καθοριστική θεωρείται η ενεργός εμπλοκή των μαθητών/ριών στις δράσεις που θα προγραμματιστούν, με την παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου.
2. Δημιουργία ευκαιριών στους/στις μαθητές/μαθήτριες, ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε αυτούς/αυτές να συνομιλήσουν με ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών, καταξιωμένους λογοτέχνες, φιλολόγους, γλωσσολόγους κ.ά., να συζητήσουν συγκεκριμένες απορίες ή/και να προσεγγίσουν ποικιλοτρόπως διάφορες πτυχές της Γλώσσας μας, να συμμετάσχουν σε λογοτεχνικά εργαστήρια, δημόσιες αναγνώσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, λογοτεχνικούς περιπάτους, να εμπλακούν στη διοργάνωση εκθέσεων βιβλίων και θεατρικών παραστάσεων ή δρωμένων, εμπνευσμένων από βιβλία, σχολικά ή λογοτεχνικά κ.λπ. Αρκετές από αυτές τις δράσεις μπορούν να διοργανωθούν και διαδικτυακά.
3. Ανάθεση/ανάληψη μικρών ερευνών για θέματα σχετικά με τη διαχρονία και τη συγχρονία της Ελληνικής Γλώσσας και άλλα, έτσι ώστε, οι μαθητές/μαθήτριες, να κατανοήσουν, με εύληπτο τρόπο, ότι η γλωσσική εξέλιξη προσδίδει δύο διαστάσεις στη Γλώσσα (τη διαχρονική και τη συγχρονική διάσταση), οι οποίες συλλειτουργούν.
4. Υλοποίηση δημιουργικών εργασιών από μαθητές/μαθήτριες, με στόχο την ανάδειξη θεματικών που άπτονται ζητημάτων της Γλώσσας μας, όπως είναι η συγγραφή ποιημάτων ή διηγημάτων, η δημιουργία πολυτροπικών κειμένων, η σύνθεση τραγουδιού, η δραματοποίηση ή η δημιουργία παιχνιδιού (επιτραπέζιου ή ψηφιακού).
5. Διοργάνωση διαδικτυακών συζητήσεων μεταξύ των σχολικών μονάδων, ανοικτών συζητήσεων μεταξύ των τάξεων του ίδιου σχολείου ή μεταξύ των μαθητών/ριών μίας τάξης, σε θεματικές αντίστοιχες των σχολικών εγχειριδίων ή επίκαιρων θεμάτων, με στόχο την ανάδειξη του προφορικού λόγου και την ανάπτυξη επιχειρηματολογίας.
6. Επικοινωνία με τα ΜΜΕ και πρόσκληση δημοσιογράφων που έχουν την ευθύνη διατύπωσης και ετοιμασίας των δελτίων ειδήσεων, για συζήτηση, σε σχέση με τη χρήση του νεοελληνικού λόγου στα έντυπα και στα ηλεκτρονικά μέσα μαζικής ενημέρωσης.
7. Αξιοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων ή εκπομπών με θέματα που άπτονται της γλωσσικής παιδείας και της σχέσης μας με την Ελληνική Γλώσσα, όπως είναι η εκπομπή
«Σε προσκυνώ, γλώσσα!», που αποτελεί συμπαραγωγή του τηλεοπτικού σταθμού της Βουλής των Ελλήνων και του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου. Ενδεικτικά, θα μπορούσε να γίνει επιλογή αποσπασμάτων που άπτονται συγκεκριμένων γλωσσικών φαινομένων, προβολή και συζήτησή τους ενδοτμηματικά, στο πλαίσιο μιας διδακτικής περιόδου αφιερωμένης στην Ελληνική Γλώσσα.
8. Παρουσίαση διδακτικών πρακτικών όσον αφορά στη διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας, στη διαχρονία και τη συγχρονία της, με ανταλλαγή επισκέψεων στις τάξεις, εντός της σχολικής μονάδας και διάχυση των πρακτικών αυτών σε άλλες σχολικές μονάδες. Νοείται ότι είναι απαραίτητη η τήρηση των υφιστάμενων πρωτοκόλλων του Υπουργείου Υγείας.
9. Αξιοποίηση αποφθεγμάτων, ρητών και γνώριμων φράσεων της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, που εντοπίζονται σε κείμενα των σχολικών εγχειριδίων, των ελλαδικών και κυπριακών ανθολογίων ή και άλλων κειμένων, έτσι ώστε οι μαθητές/μαθήτριες να έχουν μια πρώτη επαφή με την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα, κατά τρόπο λειτουργικό και αποτελεσματικό για τη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Ενισχυτικά, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν οι εργασίες των μαθητών/μαθητριών που διακρίθηκαν στον Δ' και Ε' Παγκύπριο Διαγωνισμό για την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα με θέμα «Τάδε εφη» και «Γέλως, δύναμις άγαθή» και βρίσκονται αναρτημένες στην ιστοσελίδα των Αρχαίων Ελληνικών Μέσης Εκπαίδευσης.
10. Οργάνωση διά ζώσης επισκέψεων (όπου είναι εφικτό) ή διαδικτυακών «επισκέψεων» μαθητών/ριών (της Στ' τάξης Δημοτικού, κυρίως), σε τμήματα Α' Γυμνασίου για παρακολούθηση μαθημάτων Αρχαίων Ελληνικών και Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας. Αυτό αποσκοπεί σε μία πρώτη επαφή των μαθητών/ριών του δημοτικού σχολείου με τη διαχρονία της Ελληνικής Γλώσσας, για σκοπούς σύγκρισης και αντιπαραβολής της με τη συγχρονία της.
11. Διοργάνωση Ημερίδων Ορθογραφίας και Εργαστηρίων Δημιουργικής Γραφής, όπου μαθητές/μαθήτριες (συν)εργάζονται με γονείς/κηδεμόνες ή και παππούδες/ γιαγιάδες. Νοείται ξανά ότι αυτό είναι δυνατόν μόνο με την απαραίτητη τήρηση των υφιστάμενων πρωτοκόλλων του Υπουργείου Υγείας.
12. Οργάνωση δραστηριοτήτων, οι οποίες να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών/ριών και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας, μέσω της δημιουργικής αξιοποίησης πανεπιστημιακών, κοινοτικών, δημοτικών και ιδιωτικών βιβλιοθηκών, με δραστηριότητες, όπως είναι οι εκθέσεις βιβλίων, οι διαγωνισμοί φιλαναγνωσίας, οι Λέσχες Ανάγνωσης, οι αναγνωστικές εμψυχώσεις για τη δημιουργία κινήτρων για ανάγνωση και την ανάπτυξη δημιουργικής σχέσης με έργα της ελληνικής λογοτεχνικής κληρονομιάς ή με καταξιωμένα μη λογοτεχνικά έργα.
13. Δημιουργία και ανάθεση παιγνιωδών δραστηριοτήτων (π.χ. παιχνιδιού γνώσεων με ερωτήσεις ορθογραφίας, γραμματικής, σύνταξης, λεξιλογίου κ.λπ.). Ενδεικτικά, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν οι ακόλουθες εφαρμογές: Kahoot, Quizizz, Wordwall, Liveworksheets, Learning apps, EdPuzzle, Padlet, Mentimeter.
14. Οργάνωση διαθεματικών και διεπιστημονικών δραστηριοτήτων, με τη σύμπραξη εκπαιδευτικών διάφορων γνωστικών αντικειμένων.
