ΤΗΣ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ*
Το μεγάλωμα των παιδιών και η ανατροφή τους αποτελεί μια δύσκολη υπόθεση, την οποία θα μπορούσαμε σε πολλές περιπτώσεις να παρομοιάσουμε με μια ανηφορική, απρόβλεπτη, παρόλα αυτά μαγική διαδρομή χωρίς όμως τερματικό προορισμό. Είναι ένας δρόμος με πολλές κατευθύνσεις στις οποίες αρκετές στιγμές πιθανόν ο γονιός να νιώσει χαμένος, ενώ άλλες θα τον οδηγήσουν σε μαγευτικά ξέφωτα. Είναι μια διαδρομή που θέλει το γονιό και το παιδί συνοδοιπόρους, αφού και οι δύο μέσα από την αλληλεπίδρασή τους συναποφασίζουν το δρόμο που θα διανύσουν. Και ενώ ο γονιός, ως ένας πιο έμπειρος ταξιδιώτης, είναι πεπεισμένος ότι μπορεί να προβλέψει και με τρόπο μεθοδικό, να αποφύγει τους κινδύνους της διαδρομής, πολλές στιγμές βρίσκεται σε μια απότομη στροφή ή σε ένα αδιέξοδο, διερωτώμενος πώς έφτασαν εκεί και ψάχνοντας τον υπαίτιο.
Καθημερινά οι γονείς συζητούν μεταξύ τους ή περιγράφουν σε φίλους, εκπαιδευτικούς, σχολικούς ψυχολόγους ένα πρόβλημα που τους έχει τοποθετήσει σε αδιέξοδο. Τις περισσότερες φορές βρίσκονται αντιμέτωποι με δύσκολες συμπεριφορές που εμφανίζουν τα παιδιά ή και συναισθήματα που τους προβληματίζουν, χαρακτηρίζοντάς τα ως «άτακτα», «κακομαθημένα», «εξαρτημένα και φοβισμένα», «αντικοινωνικά ή εσωστρεφή», «εθισμένα στο διαδίκτυο», «απότομα», «αγενή». Όλα αυτά τα αδιέξοδα όμως, κρύβουν πίσω τους μια διαδρομή την οποία οι γονείς συνειδητά έχουν διανύσει με τα παιδιά τους.
Και ενώ είναι πλέον αποδεκτό ότι η συμπεριφορά και το συναίσθημά των παιδιών επηρεάζονται σε σημαντικό βαθμό από βιολογικούς παράγοντες, με αποτέλεσμα μερικά από αυτά να έχουν την «τάση» να είναι πιο εσωστρεφή ενώ άλλα πιο εξωστρεφή, αυτόνομα και ανεξάρτητα, καθοριστικό ρόλο κατέχει η επίδραση των γονιών στην τελική διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους. Έτσι, τις στιγμές που ο γονέας επέτρεψε στο παιδί του με συστηματικότητα να μην ακολουθεί τους κανόνες του σπιτιού, τις στιγμές που το απότρεψε από το να νιώσει ανεξάρτητος και να παρατηρήσει πόσα πολλά μπορεί να καταφέρει, αναλαμβάνοντας ο ίδιος ο γονιός όλα τα καθήκοντα χωρίς να αφήσει καμία υπευθυνότητα στο παιδί, τις στιγμές που προτίμησε να δώσει στο παιδί το τάμπλετ χωρίς χρονικό περιορισμό, όλες εκείνες και πολλές άλλες στιγμές, συνειδητά επέλεξε τη διαδρομή προς το αδιέξοδο.
Αν και η διαδικασία ανατροφής είναι ένας μαραθώνιος, το κάθε αδιέξοδο εμπεριέχει την επιλογή επαναστροφής και επιλογής μιας διαφορετικής κατεύθυνσης. Ποτέ δεν είναι αργά για κανένα γονιό να αντιληφθεί και να αλλάξει στοιχεία από τις πρακτικές διαπαιδαγώγησης, με σκοπό μια πιο αποτελεσματική και ωφέλιμη προς το παιδί ανατροφή. Μια διαδικασία που όμως απαιτεί αναγνώριση του λάθους, ανάληψη ευθύνης και φυσικά καθόλου ενοχές, ούτε από τους ίδιους, ούτε από τους ειδικούς ή από το περιβάλλον τους. Αντί αυτού, η στήριξη των γονέων μπορεί να φανεί βοηθητική και να συντελέσει θετικά στο δύσκολο τους έργο.
Σχολική Ψυχολόγος
