Η βιτρίνα για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση

ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ Θ. ΠΑΝΤΕΛΙΔΗ*

Η αναγκαστική διακοπή της λειτουργίας των σχολείων και η διακοπή της οργανωμένης εκπαίδευσης και της διδασκαλίας στα σχολεία, έπρεπε να αντικατασταθεί  με κάποια δραστηριότητα, για να μετριαστούν οι δυσάρεστες συνέπειες. Η σκέψη αυτή οδήγησε το ΥΠΠΑΝ  να φέρει στο προσκήνιο την εξ αποστάσεως εκπαίδευση.

Η σύγχρονη τεχνολογία μας δίνει τη δυνατότητα να εκτελούμε διάφορες εργασίες και δραστηριότητες, χωρίς τη φυσική παρουσία μας, αλλά με τη χρήση των υπολογιστών και των εφαρμογών τους Αποφάσισαν, λοιπόν, ότι η εκπαίδευση που γινόταν στα σχολεία θα αντικατασταθεί με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, που δεν έχει ως προϋπόθεση τη φυσική παρουσία στον ίδιο χώρο  διδασκόντων και διδασκομένων. Πράγματι, στην εποχή μας, μπορεί ο δάσκαλος να βρίσκεται μπροστά σε έναν υπολογιστή και οι μαθητές να βρίσκονται μπροστά στους υπολογιστές στο σπίτι τους και η διδασκαλία να γίνεται περίπου ως τηλεδιάσκεψη. Φυσικά, αυτό δεν είναι εφικτό, αν λάβει κανείς υπόψη, ότι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση χρειάζεται μακροχρόνιο σχεδιασμό και εκπαίδευση, χρειάζεται τεχνολογική υποδομή και πρέπει όλα τα παιδιά να έχουν υπολογιστή στο σπίτι τους. Το ΥΠΠΑΝ, ωστόσο, πήρε αυτή την απόφαση, την ανακοίνωσε με εγκυκλίους στις διευθύνσεις των σχολείων και στους εκπαιδευτικούς και άρχισε ένας ασυντόνιστος αγώνας για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και την προβολή της.

ΟΙ εκπαιδευτικοί με αόριστες και συγχυσμένες οδηγίες κάμνουν ότι μπορούν, Μερικοί έχουν θαυμάσιες δραστηριότητες να προτείνουν και όσοι μαθητές έχουν υπολογιστές θα μπορέσουν να τις αξιοποιήσουν προς μεγάλη ικανοποίηση των δικών τους γονιών. Μερικά παιδιά όμως, θα βλέπουν ή μάλλον θα ακούν από μακριά. Έτσι, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα, το όλο εγχείρημα του ΥΠΠΑΝ να καταλήξει να αυτοαναιρέσει την αρχή για ίσες ευκαιρίες για όλα τα παιδιά. Και δυστυχώς, αδικώντας τον συνεργό του, που θα είναι η σύγχρονη τεχνολογία, θα έχει δημιουργήσει σύντομα μια τρύπα στο νερό.

Εκτός όμως από την ανισότητα στην εκπαίδευση που διαφαίνεται να φέρνει μαζί της η εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση, είναι κι ένα άλλο ουσιώδες θέμα που με προβληματίζει ως παλιό εκπαιδευτικό. Δε θα ήταν άραγε μια θαυμάσια ευκαιρία να μετατοπίσουμε το βάρος της εκπαίδευσής μας από το κυνήγι της γνώσης στην αξιοποίησή της και στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης. Θα μπορούσε δηλαδή να τονιστεί ότι οι γνώσεις και η ύλη που δεν διδάχτηκε ως τώρα, δεν είναι απαραίτητο να συμπληρωθεί τώρα. Μπορεί να συμπληρωθεί, έστω και μερικώς, πριν κλείσουν τα σχολεία, αν αντιμετωπίσουμε σύντομα και επιτυχώς την πανδημία. Να ξεκαθαρίσει με σαφές και οριστικό τρόπο ότι τα θέματα των εξετάσεων θα περιλαμβάνουν μόνο τις γνώσεις που διδάχτηκαν τα παιδιά. Αυτή η απόφαση θα τόνιζε, ότι σημασία δεν έχει η ποσότητα της γνώσης και η εξ αποστάσεως προσφορά της, αλλά η αξιοποίησή της και η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης

Από τώρα και στο υπόλοιπο της χρονιάς – ή για όσο χρειαστεί – οι μαθητές να αξιοποιήσουν τις γνώσεις που ήδη έχουν, ή που θα αντλούν από διάφορες πηγές, για να επιλύσουν προβλήματα και ερωτήματα που θα τους τεθούν από τους εκπαιδευτικούς εξ αποστάσεως. Και προπαντός να διασφαλιστεί, ότι όλα τα παιδιά θα είχαν ίσες ευκαιρίες στην νέα μορφή εκπαίδευσης. Και η τηλεόραση μπορεί να προσφέρει πολλές ίσες ευκαιρίες για την υλοποίηση του πιο πάνω στόχου, εξισώνοντας σε μεγάλο βαθμό τους μαθητές.

Εκείνο που λείπει περισσότερο από τα παιδιά είναι η φυσική και κοινωνική επαφή με τους δασκάλους και τους καθηγητές τους και η καλλιέργεια της συναισθηματικής τους νοημοσύνης. Ας δοθεί προτεραιότητα στην ενσυναίσθηση, στην ικανότητα δηλαδή, που θα πρέπει να αποκτήσουν οι νέοι μας ώστε να μπορούν να καταλαβαίνουν τη θέση των άλλων, με πρώτο δάσκαλο το ΥΠΠΑΝ που θα μπει στη θέση των μαθητών που δεν έχουν τα μέσα για να συμμετάσχουν στην εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση που ανακοινώνει.

Ας σμικρύνουμε την απόσταση που δημιουργεί η αναστολή της λειτουργίας των σχολείων, όχι με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, αλλά με την εξ αποστάσεως καλλιέργεια αρχών, ήθους και αξιών. Αυτή είναι η ευκαιρία,  που μας έφερε μαζί με τα δυσάρεστα ο κορωνοϊός και που θα έπρεπε το ΥΠΠΝ να την αξιοποιήσει για να πετύχει μια απροσδόκητη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.

*Πρώην επιθεωρητής Δημοτικής