Εξετάσεις και άγχος: 2 πλευρές του ίδιου νομίσματος


ΤΟΥ ΑΝΤΡΕΑ ΧΑΤΖΗΚΥΠΡΙΑΝΟΥ*

Σκεφτήκατε ποτέ τις εξετάσεις ως προστατευτικό παράγοντα παρά ως απειλή; Ξενίζει μια τέτοια ερώτηση αλλά σκεφτείτε με ποιόν άλλο τρόπο θα ξεχωρίζατε ποιος είναι ικανός να χειριστεί τα οικονομικά σας, να πραγματοποιήσει την επέμβασή σας στο χειρουργείο ή να πιλοτάρει το αεροπλάνο του επόμενού σας ταξιδιού. Οι εξετάσεις (παραδοσιακή γραπτή εξέταση, προφορική εξέταση, εξέταση με ανοικτά βιβλία) είναι ο μοναδικός αντικειμενικός τρόπος αξιολόγησης της επίδοσης.

Όταν πρόκειται να κριθούμε έχουμε άγχος και αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό. Μάλιστα αυτό μας κινητοποιεί συνήθως να προετοιμαστούμε και σε μεγάλο βαθμό είναι ευεργετικό. Μπορεί όμως να προβεί επιζήμιο σε περίπτωση που είναι ανεξέλεγκτο, να μας αποδιοργανώσει και να μπλοκάρει το γνωστικό σύστημα.

Σε κάθε ηλικία ο ανθρώπινος εγκέφαλος επεξεργάζεται διαφορετικά γνωστικές πληροφορίες. Στο γυμνάσιο και λύκειο βλέπουμε πολύ διαφορετικές στρατηγικές μάθησης από έναν φοιτητή στις σπουδές του. Ένας μαθητής πιθανόν να δυσκολεύεται να ξεχωρίσει σε ένα βιβλίο τι είναι σημαντικό και τι όχι, ενώ ένας φοιτητής είναι πιο ικανός στο να ξεχωρίσει τα σημαντικά ανάμεσα σε αρκετά βιβλία και σημειώσεις. Το ίδιο συμβαίνει με τη συνθετική και κριτική σκέψη.  

Στην επιτυχία σε μια εξέταση συντελούν παράγοντες όπως: Σωστή προετοιμασία, αυτοπεποίθηση, ηρεμία και η μεθοδικότητα της σκέψης, θέληση για επιτυχία... και φυσικά... λίγη τύχη!

Οι υποψήφιοι θα πρέπει να προσέξουν να έχουν:

  • Ένα πολύ καλά οργανωμένο πρόγραμμα προετοιμασίας και μελέτης. Η οργάνωση του χρόνου  κατά τη διάρκεια της τελικής προετοιμασίας δίνει ανάσα στον εξεταζόμενο να οργανώσει την ύλη με τρόπο που να μπορεί να ανταπεξέλθει και μπορεί να ισορροπήσει τα αρνητικά συναισθήματα.
  • Η θετική επικοινωνία με τον εαυτό. Δηλαδή σκέψεις όπως: ‘Διάβασα αρκετά’, ‘Προετοιμάστηκα’, δημιουργούν θετικά συναισθήματα. Αντίθετα, η αρνητική επικοινωνία με τον εαυτό: ‘Δεν ξέρω τίποτα’ ‘Θα πατώσω’, δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα όπως απελπισία και ανεξέλεγκτο άγχος, που πιθανότατα να μπλοκάρουν το γνωστικό σύστημα έστω και αν ο μαθητής διάβασε.
  • Ισορροπημένο πρόγραμμα μελέτης, ξεκούρασης και ψυχαγωγίας
  • Προσοχή στην διατροφή και στο ωράριο ύπνου.
  • Πίστη και εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.
  • Πίστη για την επιτυχία.

 

Ρόλος του γονέα:

  • Μην πείτε στο παιδί σας να μην αγχώνεται. Μια τέτοια συμβουλή δεν έχει κανένα όφελος. Η ωριμότητα του γονιού και η εξ αποστάσεως παρατήρηση της κατάστασης, μπορεί να βοηθήσει με πιο πρακτικούς τρόπους. Για παράδειγμα μπορείτε να εξηγήσετε στο παιδί σας πως η επιθυμία για  επίτευξη ενός υψηλού στόχου πάντα συνοδεύεται από άγχος και αυτό είναι φυσιολογικό. Είναι μια φυσική λειτουργία η οποία μας ενεργοποιεί για μια μάχη ή μια δοκιμασία στην οποία αν πηγαίναμε χαλαροί μάλλον δεν θα είχαμε πολλές πιθανότητες επιτυχίας. Επίσης δείξτε διαθέσιμοι να ακούσετε το παιδί σας στο πως βιώνει το άγχος. Ρωτήστε τι σημαίνει ακριβώς το  ‘Είμαι αγχωμένος’, πως το βιώνει και ποιες είναι οι πραγματικές του ανάγκες.
  • Βοηθήστε μαθητές να οργανώσουν το διάβασμα τους, ρωτήστε τους ποιες στρατηγικές θα χρησιμοποιήσουν για να διαχειριστούν την ύλη και προτείνετε ένα πλάνο που βγάζει νόημα στο δικό σας μυαλό και συζητήστε το σαν ιδέα με τον μαθητή (π.χ θα διαβάζω 10 σελίδες 3 ώρες την ημέρα και θα γράφω τις δικές μου σημειώσεις).
  • Να είστε πρόθυμοι να προσφέρετε ανά διαστήματα την ώρα του διαβάσματος φρούτα ή να μαγειρέψετε το αγαπημένο τους φαγητό… τέτοιες κινήσεις προσφέρουν πάντοτε μια διαφορετική νότα και δίνουν ώθηση στην προσπάθεια. 
  • Η αίσθηση αδιεξόδου είναι πολύ επικίνδυνη στη ζωή ενός νέου ανθρώπου και η ύπαρξη εναλλακτικών λύσεων είναι το πιο σημαντικό στοιχείο ψυχικής ισορροπίας. Καλό θα είναι λοιπόν να γίνει μια συζήτηση όσον αφορά τις εναλλακτικές λύσεις σε περίπτωση αποτυχίας. Σημαντικό επίσης οι γονείς να τονίσουν ρητά στο παιδί τους, πως οτιδήποτε και να συμβεί στις εξετάσεις αυτό δεν πρόκειται να επηρεάσει την εκτίμηση και την αγάπη τους για εκείνο.

Καλή επιτυχία λοιπόν σε μαθητές και φοιτητές!

Όσο για εσένα κύπριε γονέα, όσο και αν δυσκολεύεσαι, χρησιμοποίησε λόγια όπως το  ‘Είμαστε εδώ για ότι χρειαστείς’ καθώς είναι πιο ωφέλημα από το ‘Μην αγχώνεσαι’.

Υστερόγραφο προς υποψηφίους:  Αν την ώρα των εξετάσεων νοιώσετε πως όσα ξέρετε ξαφνικά «εξαφανίστηκαν» από τη μνήμη σας, τότε πάρτε βαθιές αναπνοές με ρυθμό (εισπνοή από τη μύτη-εκπνοή από το στόμα), σφίξετε όσο πιο δυνατά μπορείτε τα χέρια σε γροθιά και μετά ν’ αφήσετε τους μυς να χαλαρώσουν, κλείστε τα μάτια για 15 δευτερόλεπτα και  υπενθυμίστε τον εαυτό σας ότι εσείς ελέγχετε την κατάσταση και όχι το αντίθετο.

*Σχολικός Ψυχολόγος

Ειδικός Επιστήμονας στο Κέντρο Εφαρμοσμένης Νευροεπιστήμης




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










1714