Υπουργείο διαχείρισης της Εκπαίδευσης. Ούτε Παιδείας ούτε Πολιτισμού

ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΜΠΑΡΡΗ*

Δεν είναι νέα ανακάλυψη. Ισχύει από ιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, το είπα και το έγραψα αρκετές φορές, αλλά κανείς δεν ακούει, κανείς δεν συγκινείται. Βαθιά ριζωμένες νοοτροπίες, στενά μυαλά, αλλά και επενδυμένα συμφέροντα δεν επιτρέπουν καμία αλλαγή.

Είναι πραγματικά κρίμα, γιατί είναι ο μόνος φορέας που θα μπορούσε με τη σωστή πολιτική και τις πράξεις του ν΄ανεβάσει, έστω και σ΄ένα βαθμό το επίπεδο παιδείας και πολιτισμού σ΄ένα τόπο που το έχει τόση ανάγκη. Σε γυάλινα γραφεία συντηρητικοί, ανεπαρκείς και φοβισμένοι δημόσιοι υπάλληλοι συντηρούν την κατάσταση κοινοποιώντας απλώς συνεχείς εγκυκλίους-διαταγές που συχνά αλληλοσυγκρούονται.

Πεπαλαιωμένες αντιλήψεις, άκρως συντηρητικό και συγκεντρωτικό σύστημα. Χωρίς φωνή και χωρίς όραμα Διευθυντές τρέχουν να εκτελέσουν, για να πάρουν τα εύσημα. Δεν έχουν ούτε καν την τόλμη να διεκδικήσουν την αυτονομία τους για να γίνονται οι δουλειές τους πιο εύκολα και γρήγορα. Ικανοποιούνται που φροντίζουν οι εφορίες για το τι και πόσα καθαρίστηκα και απολυμαντικά θα τους φέρουν για να τους ψεκάσουν και να τους απολυμάνουν. Το χειρότερο είναι το ότι δεν αντιλαμβάνονται ότι αυτό είναι εξευτελιστικό. Δεν αντιλαμβάνεται το Υπουργείο ότι με την αυτονόμηση των Σχολικών μονάδων και τα online μαθήματα θα γίνονται καλύτερα και πιο αποτελεσματικά. Η κάθε Σχολ. Μονάδα έχει εξαιρετικούς εκπαιδευτικούς που δε χρειάζονται συνεχή και χρονοβόρα καθοδήγηση.

Στο μυαλό όλων στο Υπ. Παιδείας είναι μόνο τα καθημερινά θέματα διαχείρισης της εκπαίδευσης, των μαθημάτων, των εκπαιδευτικών, των εξετάσεων, της αξιολόγησης, της παραβατικότητας, των τρόπων μετάδοσης γνώσεων, της τυπικής «σωστής» λειτουργίας των Σχολικών Μονάδων.

Δεν κατάλαβε κανένας ούτε Υπουργός ούτε κουρασμένος λειτουργός, ούτε υπάκουος υπάλληλος ότι ο τομέας που υπηρετούν ονομάζεται Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Δεν περνά από το μυαλό τους ότι Παιδεία και Πολιτισμός είναι αγαθά πρώτης ανάγκης και χωρίς αυτά δεν μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος. Αν διάβαζαν το Γ. Ρίτσο θα ήξεραν ότι ο άνθρωπος είναι πιο τρανός από την καθημερινή την έγνοια του, έχει ανάγκες πολύ περισσότερες από το ψωμί και το τυρί.

Δεν είναι μόνο οι γνώσεις, δεν είναι μόνο οι σπουδές και τα ακαδημαϊκά προσόντα. Ιδιαίτερα για τα παιδιά των σχολικών ηλικιών είναι πολύ χρησιμότερο η μετάδοση παιδείας με την ευρύτερη έννοια, η διαμόρφωση τους σε χαρακτήρες με πολιτιστικό επίπεδο, με πολιτισμό. Πώς όμως θα το πετύχεις αυτό αν δεν το αντιλαμβάνεσαι ότι τα αντικείμενα (μαθήματα) που τα προάγουν είναι ακριβώς αυτά που θεωρούνται εύκολα και μη απαραίτητα, είναι αυτά που τα ονομάζουν δευτερεύοντα και τείνουν να εξαφανιστούν; Είναι δυστύχημα, καθότι αυτά αποδείχτηκαν στην πράξη σ΄αυτές τις δύσκολες μέρες που ζήσαμε εξαιτίας της πανδημίας. Οι άνθρωποι που υπηρετούν τον πολιτισμό, ποιητές, συγγραφείς, ηθοποιοί, καλλιτέχνες, μουσικοί, άνθρωποι των Τεχνών υποφέρουν και εγκαταλείπονται. Ως να μην υπάρχουν μένουν στο περιθώριο, χωρίς δουλειά σαν να μην έχουν ανάγκες όπως όλοι οι άνθρωποι. Όλοι τους ξέχασαν, δεν έχουν καμία κάλυψη, το κράτος τους άφησε μόνους. Δεν τους θεωρεί εργαζόμενους που πλήγησαν από τον κορονοϊό, που έχασαν τις δουλειές και τα εισοδήματά τους. Στο τέλος τους εξευτέλισε κιόλας προσφέροντας τους 900 Ευρώ για «να περάσουν» για 3 μήνες. Και πού θα τα φάνε τόσα πολλά λεφτά; Πού είναι λοιπόν το Υπουργείο Παιδείας; Αυτά είναι πρωτίστως θέματα Παιδείας, αλλά ποιος καταλαβαίνει.

Δεν είναι μόνο αυτά. Με την απόφαση για άνοιγμα των Σχολείων δυστυχώς επαληθεύτηκε μεγαλοπρεπώς η ανεπάρκεια και η ανικανότητα του Υπουργείου. Ενώ είχαν χρόνο για να οργανωθούν και να προετοιμάσουν την άφιξη των παιδιών τα έριξαν στους επιδημιολόγους και στα πρωτόκολλα και αδίκησαν, πρόσβαλαν, έθιξαν και πλήγωσαν αυτά τα παιδιά που κυρίως δεν έπρεπε να πληγώσουν. Ακατανόητα ξεχώρισαν και αφαίρεσαν το δικαίωμα επιστροφής στα παιδιά με σωματικές ή διανοητικές αναπηρίες προκαλώντας πόνο και οδύνη στους βασανισμένους γονείς. Εκ των υστέρων, δικαιολογώντας τα αδικαιολόγητα τρέχουν να βρουν λύσεις να υπερνικήσουν  τα τεράστια εμπόδια, κοροϊδεύοντας ταυτόχρονα τους γονείς, αλλά και ολόκληρη την κοινωνία ότι γνώριζαν τάχατες τι έκαναν, και τα έκαναν για την προστασία αυτών των παιδιών που τόσο πολύ αγαπούν. Για όνομα του Θεού, πόσα ψέματα, ας παραδέχονταν τουλάχιστο ότι έκαναν λάθος και ας απολογούνταν.

Δεν μπορεί ο πολιτικός λόγος να λύει τα πάντα, έστω κι αν συνοδεύεται από ρητορική δεινότητα και ικανότητα να παρουσιάζει το ψέμα ως αδήριτη ανάγκη.

Αυτά κυρίες και κύριοι είναι θέματα παιδείας και πολιτισμού και πολλά άλλα.

Πρέπει να γίνει συνείδηση ότι καμία κοινωνία δεν προοδεύει χωρίς Παιδεία και Πολιτισμό, Ιδιαίτερα σε δύσκολες εποχές. Σε καμία περίπτωση δεν ευθύνεται ο λαός. Αντίθετα κατά ένα αξιοθαύμαστο τρόπο επιστρατεύοντας ο καθένας το ατομικό του απόθεμα πολιτισμού επιβίωσε, άντεξε τις κακουχίες και συνέχισε την ιστορική του πορεία χωρίς καθοδήγηση. Αποτελεί ιστορικό θαύμα η επιβίωση της Κύπρου, εάν κανείς λάβει υπόψιν τα γεωγραφικά δεδομένα και τη διαπλοκή συμφερόντων. Το οφείλει στους ανθρώπους του Πολιτισμού, στο απόθεμα Παιδείας που οι απλοί Κύπριοι κουβαλούν. Δεν μπορεί όμως συνεχώς να βασιζόμαστε σ΄αυτό. Οφείλει η πολιτεία να το προσέξει, και το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού να επιβεβαιώνει εμπράκτως το ρόλο του υποστηρίζοντας την Παιδεία και τον Πολιτισμό και τους ανθρώπους που τά υπηρετούν.

Καημό το΄χουμε από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας να δούμε Υπουργό πραγματικά της Παιδείας και του Πολιτισμού και όχι απλά διαχειριστή της εκπαίδευσης. Υπήρξαν μετρημένες εξαιρέσεις που προσπάθησαν κι έκαναν κάτι. Σίγουρα όμως αυτοί οι ελάχιστοι δεν προέρχονταν απ΄αυτούς που την δύναμη της αντλούσαν μόνο από την πολιτική και κομματική τους ιδιότητα. Είχαν άλλα χαρίσματα. Αυτά αναζητούμε,  για να συνεχίσουμε να ελπίζουμε.

*Φιλόλογος
Επίτιμος Πρόεδρος του Συνδέσμου
Ελλήνων Δ/ντών Μ. Εκπαίδευση Κύπρου