ΤΗΣ ΣΑΝΤΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ*
Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε ακούσει τις φράσεις, «αν δε φας το φαγητό σου, θα τιμωρηθείς», ή το «αν δεν είσαι φρόνιμος, θα σου πάρω όλα τα παιχνίδια». Είναι αλήθεια ότι πολλές φορές οι ενήλικες ως γονείς, φτάνουν στα όρια τους, από τις απρόβλεπτες αντιδράσεις των παιδιών. Η έλλειψη πειθαρχίας και συνέπειας σε κανόνες και καθημερινές συνήθειες, ιδιαίτερα δε μετά από περιόδους παρατεταμένης παραμονής στο σπίτι, είναι αναμενόμενη.
Τα παιδιά είναι εκ φύσεως αυθόρμητα και αρέσκονται στο να πειραματίζονται και να δοκιμάζουν συνεχώς νέα πράγματα. Ωστόσο, σε τέτοιες περιπτώσεις είναι σημαντικό οι γονείς να οριοθετήσουν από κοινού τους κανόνες που θα διέπουν αρμονικά τη σχέση με τα παιδιά τους.
Αρχικά, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν μας, ότι κάθε οικογένεια λειτουργεί με βάση τους δικούς της κανόνες και αρχές. Είναι σημαντικό και οι δυο γονείς να λειτουργούν σαν ομάδα, με από κοινού υιοθέτηση στάσεων και συμπεριφορών που θα αποτελέσουν πρότυπο για τα παιδιά. Οι γονείς όμως, θα κληθούν, ουκ ολίγες φορές, να επιστρατεύσουν αρκετή υπομονή και επινοητικότητα, καθώς οι νεαρότεροι «άτακτοι», εύκολα παρεκκλίνουν από τα όρια.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, η πειθαρχία δε θα πρέπει να αποτελεί απειλή για την προσωπικότητα ενός παιδιού, με την επιβολή μιας αυστηρής τιμωρίας, ή τη χρήση αρνητικών διατυπώσεων όπως, «πάλι τα ίδια», «δεν σε αντέχω άλλο», «θα φας ξύλο». Τα αρνητικά συναισθήματα που θα βιώσει στη συνέχεια ένα παιδί πιθανών, να το οδηγήσουν σε σύγκρουση με τους γονείς, ή ακόμη και σε έκρηξη θυμού.
Αντιθέτως, η επικοινωνία και ο διάλογος ανάλογα με την ηλικία του κάθε παιδιού έχει μεγαλύτερες και μακροχρόνια θετικές επιπτώσεις στη συμπεριφορά του. Η φράση «ηρέμησε», «πάρε το χρόνο σου», ίσως ακόμη και η αποστασιοποίηση για μικρό χρονικό διάστημα αποφορτίζει και τις δυο πλευρές. Ακολούθως, μια συζήτηση βοηθά το παιδί να κατανοήσει τις συνέπειες της άτακτης συμπεριφοράς.
Η τήρηση καθημερινού προγράμματος βοηθά επίσης τα παιδιά να αντιληφθούν τα όρια τους και να γίνουν πιο υπεύθυνα και συνεπή με ρουτίνες πχ. διαβάζω τα μαθήματα μου, συγυρίζω τα πράγματα μου, φτιάχνω τη σχολική μου τσάντα, κοιμάμαι νωρίς το βράδυ, κλπ.
Είναι εξίσου σημαντικό, οι γονείς να επιβραβεύουν και να αναγνωρίζουν την προσπάθεια κάθε παιδιού. Ένα μπράβο, ένα χαμόγελο, ή ακόμη και μια έξοδος βοηθά τα παιδιά να αισθανθούν αυτοπεποίθηση, ασφάλεια και να αποκτήσουν συναισθηματική ωριμότητα.
Ας έχουμε κατά νου ότι στόχος δεν είναι τα παιδιά να αποκτήσουν το φόβο της τιμωρίας, ούτε όμως και να εκπληρώνουν πάντοτε τις προσδοκίες των γονέων. Τα υγιή πρότυπα συμπεριφοράς πηγάζουν πρώτα από τους γονείς και μεγαλώνοντας γίνονται βίωμα των παιδιών.
*Εκπαιδευτικός
