ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΒΑΛΑΝΙΔΟΥ*
Διάβασα την εξαγγελία του Υπουργού Παιδείας για την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση, κάτω από τον τίτλο «Η πρόοδος της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, επιπρόσθετες καινοτομίες - αλλαγές στην εκπαίδευση».[1] Είναι πολλά τα σημεία που αξίζουν σχολιασμό και προκαλούν ερωτήματα σχετικά με ότι προτείνει ο Υπουργός για την «πρόοδο» ή όχι, της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης. Άγνωστο είναι αν ότι προτείνει στο έγγραφο αυτό ο Υπουργός Παιδείας είναι με ή χωρίς διαβούλευση με τους αρμοδίους των Επιτροπών την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση ή με τις Εκπαιδευτικές Οργανώσεις.
Θα σχολιάσω αυτά που αναφέρει ο Υπουργός για τα Αναλυτικά Προγράμματα, κάτω από τον τίτλο «2. ΝΕΟ ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ». Η αναφορά του ότι έχει προβεί σε «συμφωνία με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδας» για να «να αξιοποιηθούν ή και να υιοθετηθούν τα νέα Αναλυτικά Προγράμματα που έχουν ετοιμαστεί στην Ελλάδα», θα έπρεπε να κτυπήσει καμπανάκι στις Εκπαιδευτικές Οργανώσεις, για διάφορους λόγους, όπως και οι εξής:
Ο κύριος Υπουργός θα πρέπει να γνωρίζει ότι ο ίδιος και το Υπουργείο του οποίου προΐσταται, έχει υιοθετήσει μίαν Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση που προνοούσε αλλαγή των Αναλυτικών Προγραμμάτων, κάτω από το τίτλο « Αναλυτικά Προγράμματα, Δείκτες Επιτυχίας-Επάρκειας», το 2015-2016, η οποία τροποποιήθηκε το 2018-2019[2], σύμφωνα και με τις επίσημες ιστοσελίδες του Υπ. Παιδείας.
α) Το ερώτημα είναι, αν τα ισχύοντα Αναλυτικά Προγράμματα στην Κύπρο-και τα τροποποιημένα του 2018-2019- έχουν τύχει αξιολόγησης από τους Ειδικούς και την Επιτροπή Μεταρρύθμισης Αναλυτικών Προγραμμάτων και αν κρίθηκαν ότι απέτυχαν. Παρά το ότι δε θα με εξέπληττε η αποτυχία τους, εντούτοις το ερώτημα ισχύει, για το πώς έκρινε ο Υπουργός Παιδείας ότι πρέπει να υιοθετηθούν άλλα Αναλυτικά Προγράμματα, άλλης χώρας;
β) Όπως γνωρίζουν οι παιδαγωγοί και οι ενασχολούμενοι με τα Αναλυτικά Προγράμματα/Προγράμματα Σπουδών, η πορεία για να εφαρμοστούν Νέα Αναλυτικά Προγράμματα αρχίζει από την Ανάπτυξη τους, συνεχίζει με την πιλοτική ή την πειραματική εφαρμογή τους, και ανάλογα με την αξιολόγηση τους, προωθούνται για εφαρμογή. Με την πάροδο κάποιων χρόνων εφαρμογής τους, επαναξιολογούνται και αναλόγως προωθούνται οι αναγκαίες αλλαγές και τροποποιήσεις.
γ) Από το 2018-19 ή και το 2015-16, ποιες μελέτες αξιολόγησης-επαναξιολόγησης έχουν γίνει για την εφαρμογή των Αναλυτικών Προγραμμάτων –και εν μέσω πανδημίας covid με τα σχολεία να λειτουργούν με τους γνωστούς περιορισμούς; Και αν έχουν γίνει μελέτες, πού έχουν δημοσιευθεί, πού και πότε έχουν ανακοινωθεί; Έχουν ενημερωθεί για τα αποτελέσματα τους οι άμεσα εμπλεκόμενοι –όπως π.χ. οι εκπαιδευτικές οργανώσεις για να δώσουν τις απόψεις τους; Νομιμοποιείται ο Υπουργός Παιδείας να ανακοινώνει αναθεώρηση και αλλαγές χωρίς αξιολόγηση και μάλιστα ότι θα υιοθετήσει τα Αναλυτικά Προγράμματα μιας άλλης χώρας-της Ελλάδας;
2. Ο κύριος Υπουργός Παιδείας στην ανακοίνωση του για την πορεία της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης αναφέρει ότι «συμφώνησε» με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδας «προκειμένου να αξιοποιηθούν ή και να υιοθετηθούν τα νέα Αναλυτικά Προγράμματα που έχουν ετοιμαστεί στην Ελλάδα».
α) Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα, η κυρία Κεραμέως-Υπουργός Παιδείας, ανακοίνωσε τα «Νέα Προγράμματα Σπουδών: Νέα Φιλοσοφία Εκπαίδευσης για τα Σχολεία μας» στις 4 Νοεμβρίου 2020.[3] Και παρακολουθώντας τις ανακοινώσεις του αρμόδιου Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδας, μέσα σε αυτή τη χρονιά που μεσολάβησε –που και εκεί τα σχολεία λειτουργούσαν μέσα σε ειδικές συνθήκες λόγω της πανδημίας- δεν έχουν ακόμη αξιολογήσει την εφαρμογή τους, και προφανώς δε μπορεί να γνωρίζουν αν έχουν επιτύχει ή όχι. Ως εκ τούτου, σε ποια βάση ο Υπουργός Παιδείας της Κύπρου αποφασίζει «να συμφωνήσει» με την ομόλογο του Υπουργό Παιδείας τη Ελλάδας να προχωρήσει ουσιαστικά στην «αντιγραφή»-προώθηση τους στην Κύπρο; Κρίθηκαν επιτυχημένα;
β) Αυτό δε θα συνέβαινε σε καμιά σοβαρή χώρα. Ποτέ, ένα Υπουργείο Παιδείας ή ο Υπουργός Παιδείας δε θα ανακοίνωνε σε επίσημο έγγραφο με τίτλο «Η πρόοδος της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, επιπρόσθετες καινοτομίες - αλλαγές στην εκπαίδευση», ότι «μετά από συμφωνία» με την Ελλάδα-άλλη χώρα- προχωρεί στην υιοθέτηση της εφαρμογής των Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών της.
3. Σημειώνεται ότι μέσα στα πλαίσια της ΕΕ γίνονται συζητήσεις και διαβουλεύσεις σε θέματα εκπαιδευτικής πολιτικής. Αλλά κανένα κράτος μέλος και κανένας Υπουργός Παιδείας δεν «συμφωνεί» με κανένα άλλο ομόλογο του να ..εφαρμόσει –να αντιγράψει-τα προγράμματα άλλης χώρας, άλλου Υπουργείου Παιδείας, όσο και αν είναι επιτυχημένα! Μπορεί να «δανείζεται» κάποιες επί μέρους πολιτικές που αναγνωρίζονται ή είναι αποδεκτές ως καλές πρακτικές. Αλλά η ουδέποτε θα δηλώσει σε επίσημο έγγραφο ότι ουσιαστικά θα υιοθετήσει τα Αναλυτικά Προγράμματα άλλης χώρας. Ο Υπουργός Παιδείας της Κυπριακής Δημοκρατίας το έπραξε και αυτό. Ίσως θα πρέπει να υπενθυμίσουμε στον κύριο Υπουργό της Παιδείας ότι είναι Υπουργός Παιδείας ενός κράτους μέλους της ΕΕ και θα πρέπει να το συνειδητοποιήσει και αυτό.
*Παιδαγωγικό, Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Πατρών
