ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ Θ. ΠΑΝΤΕΛΙΔΗ*
Η μεγαλύτερη κοινωνική μεταρρύθμιση στην Κύπρο έγινε με το Γε.Σ.Υ. κάθε μεγάλη μεταρρύθμιση ξεκινά πρώτα από την οικονομική μεταρρύθμιση στο θέμα. Και το Γε.Σ,Υ, έφερε μια μεγάλη οικονομική μεταρρύθμιση στο θέμα της υγείας. Όλοι οι Κύπριοι πολίτες έγιναν δικαιούχοι του Γε.Σ.Υ. Απόκτησαν ίσα δικαιώματα στην πρόσβαση σε παρόχους υγείας. Και οι πάμπλουτοι και οι πλούσιοι και οι φτωχοί και οι άποροι. Και όσοι έχουν εισοδήματα και καταβάλλουν εισφορές και όσοι δεν έχουν εισοδήματα, δεν καταβάλλουν εισφορές έχουν όμως τα ίδια δικαιώματα σε θέματα υγείας. Το οικονομικό άγχος έφυγε από τη σκέψη των πτωχών, όταν αναζητούν υπηρεσίες υγείας. Θεωρώ ότι η εφαρμογή του Γε.Σ.Υ. είναι ένα μέτρο ανακατανομής του εθνικού πλούτου.
Ένα άλλο θέμα που προξενεί άγχος στα νοικοκυριά είναι η εκπαίδευση των παιδιών τους. Η δημοτική εκπαίδευση δεν προξενεί άγχος. Οι δαπάνες είναι ελάχιστες. Η μέση εκπαίδευση προξενεί ένα μεγάλο άγχος με την παραπαιδεία, που είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση θέσεως στα κρατικά πανεπιστήμια. Φυσικά τώρα υπάρχουν και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, που προσφέρουν ένα ψηλό επίπεδο εκπαίδευσης. Όμως οι γονείς πρέπει να καταβάλλουν ένα σεβαστό ποσό για δίδακτρα. Τελευταία ξανάρχισε μια συζήτηση για τον τρόπο εισδοχής στα δημόσια πανεπιστήμια, ποιοι δικαιούνται να είναι υποψήφιοι και ποια έχουν δικαίωμα να επιλέγουν τους φοιτητές των δημόσιων πανεπιστημίων.
Όλα τα θέματα και τα εκπαιδευτικά και τα οικονομικά, θεωρώ ότι μπορεί να τα επιλύσει ένα πρωτοπόρο Γε.Σ.Ε. (Εκπαίδευσης). Οι δικές μου απλοϊκές σκέψεις μπορούν να γίνουν σχέδιο με κανονισμούς από ειδικούς επιστήμονες και το σχέδιο αυτό να καταστεί με νόμο Γε.Σ.Ε. (Εκπαίδευσης).
Περιγράφω με απλοϊκό τρόπο το όραμά μου, που οι ειδικοί μπορούν να το διαμορφώσουν για μια καινοτόμο μεταρρύθμιση στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση:
Ιδρύεται Οργανισμός Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης ως ημικρατικός οργανισμός. Τα έσοδα του θα προέρχονται (1) Από τα κονδύλια του προϋπολογισμού για τα εκπαιδευτικά ανώτερα ιδρύματα και τις φοιτητικές επιδοτήσεις (β) Από συμβολικά δίδακτρα που θα πληρώνουν οι δικαιούχοι φοιτητές για να υπάρχει κάποια ευθύνη και (γ) Από επιβολή ποσοστού επί του πληρωτέου Φ.Εισ. Κάτι σαν τα παλιά σχολικά για συντήρηση των σχολικών κτιρίων στις κοινότητες.
Οι δαπάνες του Ο.Π.Ε. θα είναι (α) καταβολή αποζημίωσης στα πανεπιστήμια ανάλογα με τον αριθμό των φοιτητών και του κλάδου σπουδών των και (β) χρηματοδοτήσεις των πανεπιστημίων στη βάση κριτηρίων που θα καθοριστούν.
Τα κρατικά πανεπιστήμια θα αυτονομηθούν και θα λειτουργούν ως ιδιωτικά πανεπιστήμια. Τα έσοδα τους θα προέρχονται (α) από τις αποζημιώσεις και τις χρηματοδοτήσεις του Ο.Π.Ε. (β) από τα δίδακτρα αλλοδαπών, κοινοτικών και γενικά μη δικαιούχων φοιτητών και (γ) από δωρεές και χρηματοδοτήσεις ιδιωτών, επιχειρήσεων και οργανισμών.
Τα πανεπιστήμια θα δέχονται δικαιούχους φοιτητές με απολυτήριο Λυκείου ή ισότιμου σχολείου και με πιστοποιητικά καθορισμένων εξετάσεων. Τα πανεπιστήμια θα μπορούν να θεσμοθετούν και δικά τους κριτήρια. (Κριτική σκέψη, ικανότητα έρευνας). Όσοι απόφοιτοι δεν επιλέγονται για εισδοχή θα μπορούν να εγγραφούν καταβάλλοντας δίδακτρα ως κοινοτικοί. Επανάληψη έτους για όλους τους δικαιούχους θα γίνεται μόνο με καταβολή κανονικών διδάκτρων, όπως τους αλλοδαπούς και κοινοτικούς φοιτητές. Δεύτερη επανάληψη έτους θα επιτρέπεται μόνο σε περιπτώσεις που θα καθοριστούν.
Η μεταρρύθμιση αυτή θα είναι μια καινοτόμος μεταρρύθμιση και θα έχει για το λαό οφέλη ανάλογα με το Γε.Σ.Υ. Οι οικογένειες θα απαλλαγούν από το βραχνά των διδάκτρων στα ιδιωτικά πανεπιστήμια και θα μειωθούν οι δαπάνες για τα φροντιστήρια. Όλοι θα έχουν πρόσβαση στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Έτσι η ανώτερη εκπαίδευση θα γίνει κοινωνικό αγαθό, όπως η υγεία που καλύπτεται από το Γε.Σ.Υ. Η καινοτομία αυτή θα είναι μια συμβολή στην ανακατανομή του εθνικού εισοδήματος και στη στήριξη οικογενειών με χαμηλά εισοδήματα.
Δράξασθε παιδείας για το μέλλον της κοινωνίας και της Κύπρου.
*Πρώην Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης
