ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΑΚΗ ΠΟΥΜΠΟΥΡΗ*
Από όσα έχουν δημοσιευτεί σχετικά με την πρόταση του Υπουργείου Παιδείας για τη χρήση κινητών από μαθητές στα σχολεία, είναι εμφανέστατες από πρώτη ανάγνωση πολλές αδυναμίες, οι οποίες κάθε άλλο παρά προοιωνίζουν επιτυχία στην εφαρμογή του νόμου, όπως τον φαντάζεται το υπουργείο.
Απαγόρευση χρήσης
Αν υποθέσουμε ότι επιτρέπεται η κατοχή, τότε προκύπτει η αναγκαιότητα ελέγχου εφαρμογής της απαγόρευσης χρήσης. Από ποιους, πόσους, με ποια προσόντα, σε πόσες εργατοώρες, με πόση ευχέρεια ελέγχου, άσκησης πειθούς και επιβολής της απαγόρευσης;
Οι μαθητές έχουν εμπειρία με τεχνικές απόκρυψης και παραπλάνησης. Τί γίνεται σε περίπτωση που το κινητό είναι κρυμμένο σε αθέατες εσωτερικές τσέπες; Όταν ακόμα και οι σχολικές τσάντες δύσκολα ελέγχονται, πώς θα εισαχθεί και εφαρμοστεί ο σωματικός έλεγχος;
Με το δίκιο τους οι εκπαιδευτικοί επικαλούνται τις σπουδές τους ζητώντας συνθήκες να διδάξουν όσα ξέρουν, παράλληλα όμως διαβεβαιώνουν ότι δεν είναι όργανα επιβολής της τάξης, διερεύνησης παραπτωμάτων και εφαρμογής πειθαρχικών διαδικασιών. Εξάλλου ούτε εξετάζονται σε αυτά, για να ενταχθούν στον κατάλογο διορισίμων, προφανώς ούτε και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο προνόησε να τα διδάξει προϋπηρεσιακά ή ενδοϋπηρεσιακά.
Νουθεσία και εθισμός
Πώς γινόμαστε πιστευτοί, ότι η εγγύτητα και επαφή του κινητού με το σώμα επιβαρύνει την υγεία; Πώς απαντούμε στο επιχείρημα: μα αφού το χρησιμοποιώ και δεν παθαίνω τίποτε; Η ψυχοδιανοητική συγκρότηση των μαθητικών ηλικιών δεν αφήνει πολλά περιθώρια ενεργού πρόνοιας για προφύλαξη από έναν κίνδυνο που δεν φαίνεται, δεν δίνει προειδοποιήσεις για να ταυτοποιηθεί έγκαιρα, αλλά θα εκδηλωθεί σε συνέργεια με άλλους παράγοντες σε ένα μέλλον, προς το οποίο το μαθητικό μυαλό θεωρεί ασύμφορο να προσβλέψει.
Εφόσον υπάρχει ισχυρός εθισμός, είναι αναγκαίο να υπάρξει τουλάχιστον ένα υποκατάστατο της ανάγκης επικοινωνίας, για να μην προκληθούν αντικοινωνικές αντιδράσεις. Ο εθισμός, έστω και αρχόμενος, είναι αδύνατο να εισακούσει νουθεσίες. Ούτε καν η απλή συνήθεια. Είναι πολύ πιο εύκολο να υπάρχει μηχανισμός μηδενισμού του σήματος για κινητά, με όλες τις επιπτώσεις όμως για την υπηρεσιακή και λειτουργική επικοινωνία του σχολείου.
Κάποτε υπήρχε σε σχολεία κοινόχρηστο δημόσιο σταθερό τηλέφωνο για επισκέπτες και μαθητές. Αν δεν προνοήθηκε η εγκατάσταση πολύ περισσότερων τηλεφώνων σε κατάλληλα σημεία, τότε χάνεται και η συνεργασία των παραδοσιακά συνεργάσιμων μαθητών.
Χώρος φύλαξης κινητών
Με μόνη επιφύλαξη τη συσσώρευση και τυχόν εκπομπή σήματος για την υγεία, πρόκειται για καλό μέτρο που εξασφαλίζει την ηρεμία των παραδοσιακά συνεργάσιμων μαθητών. Οι συστηματικοί χρήστες δεν είναι σίγουρο ότι θα καταθέσουν εκεί το κανονικό τους κινητό. Αν υποχρεωθούν και νιώθουν έντονη την επιθυμία χρήσης, θα καταφύγουν σε παραπλάνηση. Ποιος τους εμποδίζει να αφήσουν για φύλαξη το παλιό τους κινητό;
Ό,τι όμως και να συμβαίνει, ο χώρος αυτός φύλαξης συσκευών αποτελεί στοιχείο της αυτόνομης λειτουργίας και των εσωτερικών κανονισμών της σχολικής μονάδας.
Εξαιρέσεις για ειδικούς λόγους
Ούτε κατά διάνοιαν πρέπει να δοθεί άδεια χρήσης για ειδικούς ιατρικούς ή άλλους λόγους. Η εξαίρεση προκαλεί.
Θα εγερθούν και άλλες αιτιάσεις για εκμαίευση εξαίρεσης.
Το ευνοούμενο παιδί, ως δέκτης ευνοϊκής διάκρισης,
είτε γίνεται στόχος επιθετικής συμπεριφοράς από άλλα παιδιά
είτε εκβιάζεται για να δίνει το κινητό του σε άλλους ή να τηλεφωνά το ίδιο εκ μέρους άλλων
είτε χάνει το κινητό του, αφού αυτό είναι προβεβλημένος στόχος κλοπής.
Ποιος πείθει το ευνοούμενο παιδί για μη χρήση και για άλλους σκοπούς;
Ποιος πείθει τα υπόλοιπα παιδιά ότι γίνεται μόνον η κατ’ εξαίρεση χρήση;
Εσωτερικές διευθετήσεις για ειδικούς λόγους
Αν υπάρχει λόγος έκτακτης αρωγής σε ένα παιδί για ειδικούς λόγους, η διεύθυνση του σχολείου μπορεί να διευθετήσει συνδυασμένη επιφυλακή από το γραφείο καθοδήγησης που είναι κατά κανόνα μόνιμα διαθέσιμο, το γραφείο εφημερίας και/ή μέλη του μη διδακτικού προσωπικού στα γραφεία διεύθυνσης. Όλοι οι πιο πάνω θα έχουν σε πρώτο πλάνο τα στοιχεία επικοινωνίας για τα παιδιά ειδικού χειρισμού. Ενδεχομένως και ανάλογα με την περίπτωση επιστρατεύεται και η πιο σχετική ειδικότητα του σχολείου για παροχή άμεσης βοήθειας. Αυτό πρέπει να εμπεδωθεί στους γονείς.
Σ’ αυτό τον μηχανισμό πρέπει να επικεντρωθεί και η βουλή και όχι να νομοθετεί με ευκολία κάθε εξαίρεση που της ζητείται. Το ζητούμενο είναι η συμφιλίωση και εξοικείωση κάθε παιδιού με το σχολικό περιβάλλον.
Εφαρμογή νομοθεσίας στη δημοτική εκπαίδευση
Το υπουργείο ξεκινά τη χρονιά με ένα τεράστιο πλεονέκτημα στην απεξάρτηση των παιδιών από το κινητό. Η νομοθεσία που διέπει την απαγόρευση κινητού στα δημοτικά σχολεία πρέπει να εφαρμοστεί ευλαβικά. Δεν υπάρχουν περιθώρια για υποχωρήσεις από τους δασκάλους με οποιοδήποτε πρόσχημα. Πρέπει να εγκαθιδρυθούν αυτεπάγγελτοι μηχανισμοί ελέγχου.
Σ’ αυτή την ηλικία, η γονεϊκή ευθύνη είναι πολύ πιο ξεκάθαρη. Αν δεν υπάρχει σύστημα γονεϊκών κυρώσεων, κλιμακούμενων μέχρι και παραπομπή στη δικαιοσύνη, το παιχνίδι χάνεται.
Πολλές παραβατικές συμπεριφορές στη μέση εκπαίδευση εκκολάπτονται στη δημοτική εκπαίδευση με ελλειμματικούς χειρισμούς ή παραλείψεις και ‘υπομονή’ μέχρι να προαχθεί το παιδί σε ανώτερο σχολείο και να φορτωθεί με παγιωμένη την απόκλιση συμπεριφοράς στους εκπαιδευτικούς μέσης εκπαίδευσης.
Κλιμακωτή εφικτή μεθόδευση
Η μέγιστη συμβολή του υπουργείου για φέτος έγκειται στην πλήρη επιτυχία της ολιστικής εφαρμογής του μέτρου στη δημοτική εκπαίδευση. Όσο για τη μέση εκπαίδευση, ας αυτοδιερευνηθεί το υπουργείο ως προς τη δική του εσωτερική δύναμη ρεαλιστικής εφαρμογής της όποιας απαγόρευσης θελήσει τελικά η βουλή να ψηφίσει.
Το μήνυμα πρέπει να δοθεί ξεκάθαρο, ότι το κινητό δεν έχει θέση ούτε στην τάξη ούτε στον χώρο του σχολείου. Για φέτος όμως θα ανέμενα από το υπουργείο να είχε οριοθετήσει προς ψήφιση αριθμό εφικτών μέτρων για το γυμνάσιο, αριθμό εφικτών μέτρων για το λύκειο, πάντοτε με το βλέμμα στην επέκταση και πλήρη απαγόρευση τον επόμενο και μεθεπόμενο χρόνο. Ας μην περιμένει ότι η ψήφιση από τη βουλή θα λύσει αφεαυτής οτιδήποτε.
Εναπομένει το μέτρο της μετάβασης σε τεχνολογίες για αναβάθμιση της διδασκαλίας. Εδώ βλέπω αναγκαία μια προεργασία ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς. Διότι χρειάζονται κι αυτοί χρόνο προσαρμογής. Αυτό σε επόμενο άρθρο.
*Εκπαιδευτικός
