Η Παγκόσμια Μέρα Περιβάλλοντος γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Ιουνίου, και φέτος είναι αφιερωμένη στη Φύση και πιο συγκεκριμένα στη βιοποικιλότητα, το σύνολο δηλαδή όλων των ζωντανών οργανισμών του πλανήτη μας. Αυτός ο φυσικός πλούτος είναι το αποτέλεσμα δισεκατομμυρίων χρόνων εξέλιξης, η οποία τους έχει επιτρέψει να προσαρμοστούν στο συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον μας ούτως ώστε να μπορέσουν να επιβιώσουν. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες το ανθρώπινο είδος έχει αλλάξει το περιβάλλον με ραγδαίους ρυθμούς, στους οποίους δυστυχώς η Φύση δε μπορεί να προσαρμοστεί με αποτέλεσμα την εξαφάνιση πολλών οργανισμών. Η επικείμενη καταστροφή είναι πραγματικά ανησυχητική και διάφορα επιστημονικά σενάρια προειδοποιούν ότι περίπου το 30% της βιοποικιλότητας θα εξαφανιστεί ή θα κινδυνεύει να εξαφανισθεί μέσα στα επόμενα 20 χρόνια αν δεν λάβουμε δραστικά μέτρα.
Αν η εξέλιξη της κλιματικής αλλαγής συνεχίσει με τους σημερινούς ρυθμούς, η απώλεια της βιοποικιλότητας θα μας φέρει αντιμέτωπους με ένα νέο, άγνωστο κόσμο, με ελλείψεις βασικών αγαθών όπως τροφίμων, που θα οδηγήσουν σε παγκόσμιους λιμούς. Επιπρόσθετα η αύξηση της στάθμης του νερού που θα προκαλέσει η αύξηση της θερμοκρασίας θα έχει ως αποτέλεσμα τον εκτοπισμό ανθρώπων από τις εστίες τους.
Είναι πράγματι ο ρόλος της εκάστοτε κυβέρνησης να καθοδηγήσει τον απλό κόσμο, να χαράξει τις κατευθυντήριες γραμμές και να προσδιορίσει τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των οικοσυστημάτων μας. Ωστόσο είναι και καθήκον όλων και του καθενός από εμάς, είτε σε ατομικό επίπεδο είτε στα πλαίσια θεσμικών οργάνων να ενεργήσουμε και να απαιτήσουμε δυναμικές δράσεις από τις αρχές προτού είναι πολύ αργά.
Η τρέχουσα παγκόσμια πανδημία του COVID-19 μας έχει αποδείξει ότι για να αντιμετωπιστεί επιτυχώς μια τόσο σοβαρή κρίση, απαιτείται συντονισμένη δράση σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Καλώς ή κακώς, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, σε αντίθεση με αυτές της πανδημίας, εκδηλώνονται πολύ αργά. Κατά συνέπεια, δεν έχουμε ακόμα αντιληφθεί τη σοβαρότητα αυτών των επιπτώσεων, την επείγουσα ανάγκη θέσπισης κατάλληλων πολιτικών, την επιτακτική ανάγκη να αλλάξουμε τις συνήθειες μας έτσι ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε και ενδεχομένως να αντιστρέψουμε τη δράση της κλιματικής αλλαγής με συλλογικά σχέδια και ενέργειες. Πρέπει να δράσουμε προτού να είναι πολύ αργά γιατί δυστυχώς, σε αντίθεση με την πανδημία, θα χρειαστούμε αιώνες για να αντιστρέψουμε τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής.
Η κλιματική αλλαγή και η απώλεια της βιοποικιλότητας προβλέπεται να εκδηλωθούν στην περιοχή μας με ιδιαίτερα οξείς τρόπους. Η Πρωτοβουλία της Κυπριακής Κυβέρνησης για το Συντονισμό Δράσεων για Αντιμετώπιση των Συνεπειών της Κλιματικής Αλλαγής στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή (ΑΜΜΑ) με στόχο την ανάπτυξη ενός περιφερειακού σχεδίου δράσεως για τη συλλογική και συντονισμένη δράση για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, είναι το πρώτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο χρειάζονται περαιτέρω συμπληρωματικές ενέργειες στην ευρύτερη περιοχή. Το Ινστιτούτο Κύπρου είναι ιδιαίτερα περήφανο για το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας, καθώς και τη συμβολή του στη διαμόρφωση ενός περιφερειακού σχεδίου δράσης με βάση τα τελευταία επιστημονικά και τεχνολογικά ευρήματα.
Το Ινστιτούτο Κύπρου εστιάζει σε διάφορους τομείς έρευνας σχετικούς με τις ανθρωπογενείς αιτίες της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, συμπεριλαμβανομένων ερευνών σε θέματα ενέργειας, νερού, κλίματος, ατμοσφαιρικής ρύπανσης κτλ. Όχι μόνο θα συνεχίσουμε, αλλά θα εντείνουμε τις προσπάθειές μας για να συμβάλουμε στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, να παρατείνουμε τη διαθεσιμότητα των φυσικών μας πόρων, καθώς και να αναπτύξουμε εναλλακτικές πηγές ενέργειας έτσι ώστε να παρατείνουμε τη βιωσιμότητα του πλανήτη μας για τις επόμενες γενεές. Είναι ευθύνη και αποστολή μας να το πράξουμε.
