Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο περιοδικό Νature Communications Earth & Environment, κατέδειξε ότι στη Μέση Ανατολή, ένα ποσοστό μεγαλύτερο από το 90% των μικρών σωματιδίων αερολυμάτων, τα οποία είναι επιβλαβή για την υγεία και το κλίμα, προέρχονται από ανθρωπογενείς παράγοντες. Τα ευρήματα αυτά έρχονται σε αντίθεση με την κοινή αντίληψη ότι η σκόνη της ερήμου αποτελεί τη σημαντικότερη αιτία σωματιδιακής ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην εν λόγω περιοχή.
Συγκεκριμένα, παρόλο που η σωματιδιακή ατμοσφαιρική ρύπανση αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στις μεγάλες ερήμους, τα σωματίδια σκόνης που προέρχονται από αυτές είναι σχετικά μεγάλα, ενώ εν αντιθέσει, οι υψηλές συγκεντρώσεις μικροσκοπικών σωματιδίων από πηγές καύσης είναι ιδιαίτερα πιο επικίνδυνες για την υγεία, καθώς το μικρό τους μέγεθος τους επιτρέπει να διεισδύσουν βαθιά στους πνεύμονες.
Η μελέτη διαπιστώνει επίσης ότι η ετήσια πλεονάζουσα θνησιμότητα από την έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση είναι παρόμοια με εκείνη άλλων σημαντικών παραγόντων κινδύνου για την υγεία (745 ατόμων ανά 100.000), όπως η υψηλή χοληστερόλη και το κάπνισμα. Αυτό δείχνει ξεκάθαρα ότι η ανθρωπογενής ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί τον κυριότερο κίνδυνο για την υγεία και το κλίμα στη Μέση Ανατολή.
Στην μελέτη αναφέρονται επίσης τα αποτελέσματα της επιστημονικής αποστολής «AQABA», η οποία πραγματοποιήθηκε το 2017, κατά τη διάρκεια της οποίας διεθνής ομάδα ερευνητών με επικεφαλής το Ινστιτούτο Χημείας Max Planck της Γερμανίας ταξίδεψε με ερευνητικό σκάφος γύρω από την Αραβική Χερσόνησο για τη διεξαγωγή περιβαλλοντικών μετρήσεων.
Οι μετρήσεις και τα αποτελέσματα της μελέτης εξήχθησαν με τη συμβολή επιστημόνων από το Ερευνητικό Κέντρο για το Κλίμα και την Ατμόσφαιρα (CARE-C) του Ινστιτούτου Κύπρου, σε συνεργασία με ερευνητικές ομάδες από το Κουβέιτ, τη Σαουδική Αραβία, τη Γαλλία και τις ΗΠΑ. Η αποστολή «AQABA» ήταν ιδιαίτερα σημαντική, καθώς οι μετρήσεις στην περιοχή γύρω από την Αραβική Χερσόνησο και στη Μέση Ανατολή είναι γενικότερα περιορισμένες. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν μέσω της αποστολής για να εξαγάγουν συμπεράσματα σχετικά με τη γενική ποιότητα του αέρα στην περιοχή και τις επιπτώσεις στην υγεία.
Επιπλέον, τα ευρήματα δείχνουν ότι οι συγκεντρώσεις όζοντος, οξειδίων του αζώτου και μικρών σωματιδίων στη Διώρυγα του Σουέζ, τη βόρεια Ερυθρά Θάλασσα και τον Αραβικό Κόλπο βρίσκονται σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα από τα επιτρεπόμενα, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Μέχρι τώρα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι η ποιότητα του αέρα στη Μέση Ανατολή επηρεάζεται κυρίως από τις τεράστιες ποσότητες φυσικής σκόνης. Ωστόσο, οι παρατηρήσεις της εκστρατείας AQABA και τα αποτελέσματα των μοντέλων προσομοιώσεων κατέδειξαν ότι αυτή η άποψη είναι λανθασμένη, και ότι οι ανθρωπογενείς εκπομπές είναι εγγενείς και εμφανείς. Μάλιστα, τα ανθρωπογενή σωματίδια προκαλούνται κυρίως από την παραγωγή και τη χρήση ορυκτών καυσίμων, όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Είναι γενικά μικρότερα από τη σκόνη της ερήμου, και μπορούν να διεισδύσουν βαθιά στους πνεύμονες.
Τέλος, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι δεδομένου ότι τα αερολύματα αποτελούν σημαντική κινητήρια δύναμη των επιπτώσεων στο κλίμα και την υγεία στη Μέση Ανατολή, ο ανθρώπινος παράγοντας θα πρέπει να προσμετράται επαρκώς στις εκτιμήσεις της ποιότητας του αέρα και της κλιματικής αλλαγής.
Πρωτότυπη δημοσίευση:
Osipov, S., Chowdhury, S., Crowley, J.N. etal. Η σοβαρή ατμοσφαιρική ρύπανση στη Μέση Ανατολή οφείλεται σε ανθρωπογενείς πηγές. CommEarthEnviron 3, 203 (2022). https://doi.org/10.1038/s43247-022-00514-6
