Το Ικύ κατάφερε να τοποθετήσει ψηλά την Κύπρο στον ευρωπαϊκό και διεθνή χάρτη


Κ. Παπανικόλας: Καινοτομία, η γέφυρα που συνδέει την έρευνα με την οικονομία

Τον Πρόεδρο του Ινστιτούτου Κύπρου (ΙΚυ) και Εκτελεστικό Διευθυντή του Εκπαιδευτικού και Ερευνητικού Ιδρύματος Κύπρου (CREF), καθηγητή Κώστα Παπανικόλα, φιλοξένησε στις 15 Δεκεμβρίου 2022, η Δημοσιογράφος Δόξα Κωμοδρόμου στην εκπομπή της «Πανεπιστημιακοί Θησαυροί», που μεταδίδεται κάθε Πέμπτη από το ΡΙΚ.

Ο καθ. Παπανικόλας ρωτήθηκε για το ερευνητικό του έργο, το οποίο δημοσιεύτηκε σε κορυφαία περιοδικά στους τομείς της πυρηνικής και σωματιδιακής φυσικής, ιατρικής φυσικής και απεικονιστικής τεχνολογίας, φυσικής και τεχνολογίας επιταχυντών, σε ηλιακή ενέργεια και ενεργειακή και εκπαιδευτική πολιτική. Μάλιστα για τη συνεισφορά του στην ανάπτυξη της Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Κύπρο, του απονεμήθηκε το Μετάλλιο «Εξαίρετης Προσφοράς προς την Κυπριακή Δημοκρατία», κάτι που όπως ανέφερε ήταν η μεγαλύτερη τιμή που έλαβε ποτέ.

15 χρόνια πλούσιας δράσης

Το Ινστιτούτο Κύπρου γιόρτασε πρόσφατα τα 15 χρόνια λειτουργίας του παρουσιάζοντας στους Λειτουργούς των ΜΜΕ την έκθεση πεπραγμένων του. Ένα πολύπλευρο και σπουδαίο έργο που ξεκίνησε το 1999 με μια μικρή ομάδα ανθρώπων, ανάμεσά τους και ο κ. Παπανικόλας.

Αυτός ο μεγάλος φάρος παραγωγής γνώσης, το Ινστιτούτο Κύπρου δεν αποτελεί εξαίρεση, βρίσκεται ανάμεσα στα ιδρύματα που παρέχει πρόοδο, φωτίζοντας τον δρόμο για την ανάπτυξη σε μια κοινωνία που ψάχνει ποιοτική ταυτότητα.  Ιδρύματα όπως αυτό, συντείνουν μέσα από τις δράσεις τους σε καλύτερη ποιότητα ζωής, αφού μετουσιώνεται σε πραγματική προστιθέμενη αξία στην κοινωνία και στην οικονομία. Το Ινστιτούτο αναγνωρίζεται ως ένας σημαντικός περιφερειακός και διεθνής παίκτης στην ικανότητά του να παράγει γνώση. Ξεκινώντας τις δραστηριότητές του το 2007, το Ινστιτούτο Κύπρου έχει να παρουσιάσει μια συνεχή και εντυπωσιακή ανάπτυξη, αλλά και σημαντικές επιτυχίες στην εξασφάλιση ανταγωνιστικής ερευνητικής χρηματοδότησης και στην προσέλκυση διεθνούς φήμης επιστημόνων.

Όπως ανέφερε ο κ. Παπανικόλας, το μη κερδοσκοπικό, ερευνητικό και εκπαιδευτικό ίδρυμα, με ισχυρό επιστημονικό και τεχνολογικό προσανατολισμό και έμφαση στη διεπιστημονική έρευνα και τις διεθνείς συνεργασίες, είναι ένα διεθνές κέντρο αριστείας που ασχολείται με περιφερειακά θέματα παγκόσμιου ενδιαφέροντος, αναδεικνύοντας τη δυναμική της Κύπρου ως πύλη γνώσης και καινοτομίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ανατολικής Μεσογείου.

Τα πέντε εξειδικευμένα πολυεπιστημονικά ερευνητικά κέντρα του Ινστιτούτου, όπως ανέφερε, είναι το Ερευνητικό Κέντρο Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Υδάτινων Πόρων (EEWRC), το Ερευνητικό Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας στην Αρχαιολογία και τον Πολιτισμό (STARC), το Ερευνητικό Κέντρο Υπολογισμικής Επιστήμης και Τεχνολογίας (CaSToRC), το Ερευνητικό Κέντρο για το Κλίμα και την Ατμόσφαιρα (CARE-C), και το Ερευνητικό Κέντρο Τεχνολογικής Πολιτικής και Καινοτομίας (STeDI). Διαθέτει πρωτοποριακές ερευνητικές υποδομές, πολλές από τις οποίες είναι μοναδικές στην Κύπρο και την περιοχή, όπως ο μεγαλύτερος ακαδημαϊκός υπερυπολογιστής της Ανατολικής Μεσογείου, το Εργαστήριο Μη Επανδρωμένων Συστημάτων, το Εργαστήριο Ηλιακών Εφαρμογών «ΠΡΩΤΕΑΣ», το Ατμοσφαιρικό Παρατηρητήριο Κύπρου, το Εργαστήριο Χαρακτηρισμού Τέχνης «Ανδρέας Πίττας», και άλλα. Επίσης, είναι διαπιστευμένος φορέας ανώτερης εκπαίδευσης, προσφέροντας μοναδικά μεταπτυχιακά προγράμματα επιπέδου Μάστερ και Διδακτορικού σε επιλεγμένους φοιτητές από όλο τον κόσμο.

Η ίδρυση του Ινστιτούτου Κύπρου

Ο κ. Παπανικόλας,  προέβη σε ιδιαίτερη αναφορά στην ίδρυση του ΙΚυ, τονίζοντας ότι η ιδέα αυτή σηματοδοτήθηκε το 1999 με μια ομιλία του σε ιδιωτικό κολέγιο της Κύπρου, όπου τον είχαν προσκαλέσει με την ιδιότητά του τότε, ως προέδρου του ΣΕΚΑΠ (Συμβούλιο Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Πιστοποίησης που σήμερα μετεξελίχθηκε στον Φορέα). Κλήθηκε να παρουσιάσει σε δομημένη ομιλία ποια ήταν τα συστατικά που έπρεπε να έχει η ιδιωτική εκπαίδευση στην Κύπρο.

Στην εκδήλωση αυτή, που συνέπιπτε χρονικά με τις συνομιλίες για την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είχε αναφέρει ότι με την είσοδο της Κύπρου στην μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια, η παγκοσμιοποίηση στην εκπαίδευση θα επιταχυνόταν και αυτό θα συνέβαινε και σε άλλους τομείς της οικονομίας, όπως για παράδειγμα στο τουριστικό προϊόν. 

Στην ομιλία του ανέφερε ότι ως κράτος και πολιτεία έπρεπε να αποφασισθεί τι είδους εκπαίδευση πρέπει να διαθέτει η Κυπριακή Δημοκρατία και στόχος θα ήταν πλέον η παγκοσμιοποίηση της εκπαίδευσης. Έφερε την ιδέα αυτή στο προσκήνιο και είπε ότι πρέπει να υπάρχουν και πανεπιστήμια υψηλού επιπέδου 4 ή/και 5 αστέρων. Η ιδέα αυτή προσέλκυσε το ενδιαφέρον του Διευθύνοντα Συμβούλου της Τράπεζας Αναπτύξεως της Κύπρου (CDB BANK), η οποία ήταν κρατική τότε, κ. Γιαννάκη Ιωαννίδη, ο οποίος την βρήκε εξαιρετική καθώς ήταν εναρμονισμένη με τη σκέψη της Τράπεζας για την ανάπτυξη του τόπου. Σημειώνεται ότι τότε τα Πανεπιστήμια στην Κύπρο ήταν ακόμα κολέγια και δεν δύνατο να δοθούν αναγνωρισμένα πτυχία. Ο κ. Ιωαννίδης τού πρότεινε να χρηματοδοτήσουν μια έρευνα για τον σχεδιασμό ενός ερευνητικού πανεπιστημίου για την Κύπρο και τη Μέση Ανατολή.

Στην υλοποίηση αυτού του οράματος, καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισαν και ο τότε Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Γλαύκος Κληρίδης, αλλά και ο προκάτοχός του, κ. Γιώργος Βασιλείου.  Μάλιστα, είχε αναφερθεί τότε, ότι αυτό θα είναι το δώρο της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και όχι το δώρο της Ένωσης προς την Κύπρο. Και έτσι ξεκίνησε αυτή η ιδέα, είπε ο κ. Παπανικόλας, η οποία υλοποιήθηκε ως μια πρόταση με την εκπληκτική δουλειά που έκανε η Τράπεζα Αναπτύξεως με τον κ. Ιωαννίδη και τον τότε Πρόεδρο του Συμβουλίου κ. Ανδρέα Μούσκο, οι οποίοι πίστεψαν πάρα πολύ σε αυτό το όραμα.

Δίκτυο συνεργασιών με ευρωπαϊκά πρότυπα

Στη συνέχεια της εκπομπής, ο κ. Παπανικόλας απάντησε σε πολλές ερωτήσεις της Δημοσιογράφου για το τεράστιο δίκτυο συνεργασιών που διαθέτει και που είναι εξαιρετικά επιτυχημένο με ευρωπαϊκά μάλιστα πρότυπα σε όλους τους τομείς που δραστηριοποιείται. Κάθε καινούρια ερευνητική μονάδα που φτιάχνουμε, είπε, διδυμοποιείται με κορυφαίο ίδρυμα του εξωτερικού.

Το πρώτο κέντρο Ενέργειας, περιβάλλοντος και νερού ιδρύθηκε σε συνεργασία με το ΜΙΤ, το κορυφαίο ίδρυμα σε αυτό τον τομέα, το δεύτερο κέντρο που φτιάξαμε για την εφαρμογή επιστήμης και τεχνολογίας στην αρχαιολογία και τον πολιτισμό, ιδρύθηκε με το κορυφαίο ίσως παγκόσμιο ίδρυμα το CDRMF (Κέντρο για την έρευνα και την αποκατάσταση των μνημείων της Γαλλίας) που εδρεύει στο Λούβρο. Το τρίτο κέντρο είναι για την υπολογισμική επιστήμη με το εθνικό κέντρο υπολογισμικής επιστήμης των ΗΠΑ στο Πανεπιστήμιο του Ιλλινόις. Το τέταρτο κέντρο για την κλιματική αλλαγή είναι με το Max Blanc  ατμοσφαιρικής χημείας και το CEATI της Γαλλίας και το Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι τα τρία κορυφαία ιδρύματα στον τομέα αυτό της Ευρώπης, αλλά και παγκόσμια. Αυτή η διασύνδεση, πρόσθεσε, είναι ίσως μοναδική στον κόσμο.

Στο ερώτημα αν διαφέρει το ΙΚυ από τα υπόλοιπα πανεπιστήμια, απάντησε θετικά, καθώς, όπως είπε, δεν είναι πανεπιστήμιο, παρότι απονέμονται μάστερ και διδακτορικοί τίτλοι σε πολύ περιορισμένο αριθμό φοιτητών. Στόχος, ανέφερε, είναι η εκπαίδευση των αυριανών ηγετών στην επιστήμη. Μια άλλη διαφορά, είπε, είναι ότι η δομή του ΙΚυ είναι εντελώς καινοτόμα, αφού δεν υπάρχουν μονάδες θεματικές, όπως έχουν τα παραδοσιακά ιδρύματα, δηλ. μαθητικό, τμήμα χημείας, φυσικής, μηχανικών, κ.ά. «Υπάρχουν τα ερευνητικά κέντρα που ασχολούνται με τεράστια θέματα, τα οποία δεν πρόκειται να λυθούν άμεσα όπως η κλιματική αλλαγή. Είναι θεματικές περιοχές που στελεχώνονται με μονάδες με τις απαραίτητες δεξιότητες των επιστημόνων που χρειάζονται (μαθηματικούς, φυσικούς κτλ), για να μπορέσουν να ασχοληθούν με ένα πολύπλευρο, πολυδιάστατο πρόβλημα που δεν μπορεί μια καθαρή θεματική ενότητα να λύσει από μόνη της. Και αυτή είναι η μεγάλη διαφορά του ΙΚυ».

Στην παρατήρηση της κας Κωμοδρόμου ότι στην Κύπρο σήμερα ο αριθμός των ερευνητών είναι περίπου 2.500 άτομα, ο κ. Παπανικόλας είπε ότι η πρόοδος για έρευνα που έχει επιτευχθεί είναι πραγματικά εντυπωσιακή και οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στο Υφυπουργείο Έρευνας και Καινοτομίας, καθώς, όπως υπογράμμισε, το έργο που επιτελεί είναι εξαιρετικό. «Υπάρχει ποιότητα και δυνατότητα, αλλά έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε. Καινοτομία σήμερα, είναι η γέφυρα που συνδέει την έρευνα με την οικονομία και είναι αυτό που δικαιολογεί και απαιτεί την αύξηση της χρηματοδότησης από τους φορολογούμενους σε αυτήν για καλύτερη ποιότητα στη ζωή μας. Οι χώρες που το πράττουν είναι πιο πλούσιες, πιο ευημερούσες και πιο κοινωνικά ευτυχισμένες», σημείωσε.

Οι επιτυχίες του Ινστιτούτου Κύπρου από τον Αμαζόνιο στο Λούβρο

Ο κ. Παπανικόλας, δήλωσε ότι το ΙΚυ έχει αποδείξει διεθνώς με επιτυχία ότι δεν είναι ένα όραμα άπιαστο, καθώς υπάρχουν συγκεκριμένα αποτελέσματα, συγκεκριμένες δράσεις, συγκεκριμένης υποδομής ευρωπαϊκής και παγκόσμιας εμβέλειας, όπως είναι οι δραστηριότητες στην κλιματική αλλαγή, στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στους υπολογιστές ή στην τέχνη και την αρχαιολογία. Η δουλειά που γίνεται στο Ινστιτούτο Κύπρου για την κλιματική αλλαγή είναι παγκόσμια. Επισήμανε μάλιστα ότι τα αποτελέσματα που δημοσιεύει κάθε χρόνο σχολιάζονται στα παγκοσμίου φήμης έντυπα πληροφόρησης του κοινού (όπως στο Washington Post, στο New York Times, στο Reuters, στο Guardian).

Αναφέρθηκε μάλιστα σε μια τρέχουσα εκστρατεία χρηματοδοτούμενη από κοινό έργο με την Ευρωπαϊκή Ένωση σε  διεθνή κοινοπραξία, όπου τα Drones του ΙΚυ βρίσκονται στον Αμαζόνιο για τη μελέτη εκπομπών και των κλιματικών αλλαγών. Περαιτέρω, το ΙΚυ με χρηματοδότηση του European Space Agency (ESA) πριν από τρεις μήνες επιλέγηκε να βρίσκεται στο Cape Verde, σε μια προσπάθεια να αυτονομηθεί ένας δορυφόρους της ESA, με παρατηρήσεις που έπρεπε να γίνουν στο έδαφος. Το ΙΚυ συνεργάζεται και με το Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι και πρωτοστατεί με την ανάπτυξη καινούριων εργαλείων για τον χαρακτηρισμό έργων τέχνης (πινάκων, αρχαιολογικών ευρημάτων κλπ).

Συγκεκριμένα, ο κ. Παπανικόλας γνωστοποίησε για πρώτη φορά, μέσα από τις συχνότητες της εκπομπής «Πανεπιστημιακοί Θησαυροί», το σπουδαίο γεγονός ότι ανακαλύφθηκε κάτω από ένα πίνακα του Ιταλού ζωγράφου Τιτσιάνο, ένας δεύτερος πίνακας, τον οποίο το ΙΚυ θα ανακατασκευάσει. Αυτό θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά παγκόσμια. Δηλαδή, είπε, θα έχουμε ένα δεύτερο πίνακα που είναι αυτός που ζωγράφισε ο Τιτσιάνο, ο οποίος τον ζωγράφισε από πάνω με κάποιο άλλο πίνακα. Το ΙΚυ ανέφερε, έχει την τεχνολογία τώρα και στα άμεσο μέλλον θα πραγματοποιηθεί έκθεση στη Λευκωσία, στο Παρίσι και τις ΗΠΑ για τον πίνακα αυτό, τα ευρήματα αλλά και τον καινούριο πίνακα.

Το ΙΚυ συμβάλλει στην υλοποίηση του διαχρονικού στόχου της πολιτείας να εδραιωθεί η Κύπρος ως περιφερειακό κέντρο έρευνας και καινοτομίας, με το ποιοτικό του έργο. Αυτός ο μεγάλος φάρος παραγωγής γνώσης που ονομάζεται Ινστιτούτο Κύπρου, δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά αντίθετα βρίσκεται ανάμεσα στα ιδρύματα που παρέχει πρόοδο, φωτίζοντας τον δρόμο για την ανάπτυξη σε μια κοινωνία που ψάχνει ποιοτική ταυτότητα. Ιδρύματα όπως αυτό, συντείνουν μέσα από τις δράσεις τους σε καλύτερη ποιότητα ζωής, αφού μετουσιώνεται σε πραγματική προστιθέμενη αξία στην κοινωνία και στην οικονομία. Το ΙΚυ αναγνωρίζεται ως ένας σημαντικός περιφερειακός και διεθνής παίκτης στην ικανότητά του να παράγει γνώση.

Για να ακούσετε όσα σπουδαία ειπώθηκαν για το ΙΚυ στην εκπομπή «Πανεπιστημιακοί Θησαυροί», επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του ΡΙΚ, στον σύνδεσμο: https://bit.ly/3eyzONd

 




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










531