Το Ινστιτούτο Κύπρου σε συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου διοργάνωσαν ημερίδα με θέμα «Η εκπαίδευση STEM μέσω των Αρχαιολογικών Επιστημών: συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν». Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 13 Μαΐου 2023, στις 8:45 -13:00, στις εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου Κύπρου, στη Λευκωσία.
Στην Ημερίδα απηύθυναν χαιρετισμό ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Κύπρου, Καθηγητής Σταύρος Μαλάς και η Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Δρ Έλενα Χατζηκακού (εκ μέρους της Αναπληρώτριας Διευθύντριας του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, τον χαιρετισμό απηύθυνε η Καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για τα Μαθηματικά, Δρ Ελένη Παπαγεωργίου).
Ο Δρ Μαλάς τόνισε τη σπουδαιότητα των αρχαιολογικών επιστημών και των δράσεων που στοχεύουν στην πολύπλευρη διάπλαση των μαθητών και μαθητριών Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης, ενώ η Δρ Χατζηκακού επισήμανε τη διεύρυνση και την εφαρμογή της φιλοσοφίας της Εκπαίδευσης STEM, πέρα από τις θετικές Επιστήμες, και στις ανθρωπιστικές σπουδές, στοχεύοντας στην πολυδιάστατη, διαθεματική και διεπιστημονική μελέτη του ανθρώπινου παρελθόντος, μέσω της πολιτισμικής πληροφόρησης που αναδύεται από έρευνα στερεής ύλης και μνημείων.
Η Δρ Ευθυμία Νικήτα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Βιοαρχαιολογίας στο Ινστιτούτο Κύπρου, στην ομιλία της «Αρχαιολογικές επιστήμες: Διαθεματικότητα και επικαιρότητα για τη Δημοτική Εκπαίδευση», υποστήριξε τη διαθεματικότητά των αρχαιολογικών επιστημών, καθώς αντλούν θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις από τις Ανθρωπιστικές και τις Θετικές Επιστήμες. Στη συνέχεια, ανέφερε πώς διάφορα γνωστικά αντικείμενα του Αναλυτικού Προγράμματος Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης, όπως για παράδειγμα τα μαθήματα της Ιστορίας, της Γεωγραφίας και των Θετικών Επιστημών, καθώς και οριζόντιες θεματικές, όπως είναι η κλιματική αλλαγή, η περιβαλλοντική εκπαίδευση, η αειφόρος ανάπτυξη, η μεταναστευτική και προσφυγική βιογραφία, οι πανδημίες και η δομική βία, μπορούν να εμπλουτιστούν με δραστηριότητες των Αρχαιολογικών Επιστημών. Στη συνέχεια, η Δρ Κυριακή Τσίρτση, μεταδιδακτορική ερευνήτρια Αρχαιοβοτανολογίας στο Ινστιτούτο Κύπρου, παρουσίασε σειρά εκπαιδευτικών δράσεων που πραγματοποιήθηκαν πρόσφατα στην Κύπρο, με στόχο την εξοικείωση των μαθητών και των μαθητριών με τις αρχαιολογικές επιστήμες.
Ακολούθως, οι συμμετέχοντες/συμμετέχουσες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν δύο από τα τέσσερα παράλληλα εργαστήρια της Ημερίδας, που αφορούσαν στις θεματικές «Οστεοαρχαιολογία», «Αρχαιοβοτανική», «Ζωοαρχαιολογία» και «Αρχαιολογικά Υλικά». Η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ευθυμία Νικήτα παρουσίασε το εργαστήριο με θέμα «Αποκρυπτογραφώντας τη ζωή των προγόνων μας μέσα από τα σκελετικά τους κατάλοιπα: Διεπιστημονικές προσεγγίσεις που δίνουν φωνή στους ανθρώπους του ιστορικού ‘περιθωρίου’». Η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εύη Μαργαρίτη, η μεταδιδακτορική ερευνήτρια Κυριακή Τσίρτση και ο υποψήφιος διδάκτορας Παναγιώτης Κούλλουρος παρουσίασαν το εργαστήριο με θέμα «Η Μεσογειακή διατροφή και το περιβάλλον στο παρελθόν και στο μέλλον». Η μεταδιδακτορική ερευνήτρια του Ινστιτούτου Κύπρου, Μαρία Δικωμίτου Ηλιάδου ήταν εισηγήτρια στο εργαστήριο με θέμα «Η διεπιστημονική μελέτη του αρχαίου υλικού πολιτισμού, με έμφαση στην κεραμική ως εργαλείο προσέγγισης των αρχαίων κοινωνιών». Τέλος, οι μεταδιδακτορικοί ερευνητές του Ινστιτούτου Κύπρου Άγγελος Χατζηκουμής και Άννα Σπύρου ανέπτυξαν το θέμα του εργαστηρίου «Τα κατάλοιπα ζώων ως θησαυροί γνώσης για το παρελθόν μας».
Στο πλαίσιο όλων των εργαστηρίων παρουσιάστηκαν παραδείγματα και πρακτικές προσεγγίσεων και δραστηριοτήτων που μπορούν να εφαρμοστούν στην τάξη, ώστε οι μαθητές και οι μαθήτριες να γνωρίσουν και να κατανοήσουν τα διαφορετικά επιστημονικά εργαλεία που είναι διαθέσιμα για να διερευνήσουν το παρελθόν και τη συνάφειά του με το παρόν και το μέλλον. Στους/Στις συμμετέχοντες/συμμετέχουσες της Ημερίδας μοιράστηκε εκτενές παιδαγωγικό υλικό για αξιοποίηση στη διδασκαλία τους.
Το πρόγραμμα της Ημερίδας και το παιδαγωγικό υλικό είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου:
https://www.pi.ac.cy/pi/index.php?option=com_content&view=article&id=3939&Itemid=124&lang=el
