Την 23η Οκτωβρίου, οι καθηγητές Χημείας και οι μαθητές τους ή φοιτητές τους, γιορτάζουν την Hμέρα του Mole, τιμώντας τον αριθμό του Αvogadro! Οι εορτασμοί ξεκινούν από τις 6:02 π.μ. μέχρι τις 6:02 μ.μ. H έναρξη του εορτασμού αυτής της ημέρας, φέρεται να εμφανίζεται στις αρχές της δεκαετίας του 1980, με τη δημοσίευση ενός άρθρου στο περιοδικό The Science Teacher από την Margaret Christoph, Καθηγήτρια Χημείας Γυμνασίου για τον εορτασμό της ημέρας[1]. Η ιδέα για την ημέρα Mole ριζώθηκε, με την καθιέρωση της ημέρας του Mole, να έρχεται από τον Μaurice Oehler, επίσης Καθηγητή Επιστημών[2]. Το Εθνικό Ίδρυμα της Μέρας του Mole (National Mole Day Foundation (NMDF)) ιδρύθηκε στις 15 Μαΐου 1991[3]. Η American Chemical Society ( ACS ), μια επιστημονική εταιρεία των Η.Π.Α οργανώνει κάθε χρόνο την Εθνική Εβδομάδα Χημείας έτσι ώστε η Ημέρα του Mole να συμπίπτει με αυτήν. Φέτος, η Εθνική Εβδομάδα Χημείας θα εορταστεί 17-23 Οκτωβρίου 2021[4].
Τι είναι το mole;
Το γραμμομόριο ή mole (σύμβολο: mol) αποτελεί θεμελιώδη μονάδα μέτρησης της ποσότητας ύλης στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων (S.I.).
Το mole είναι η ποσότητα ύλης ενός σώματος που περιέχει τόσες στοιχειώδεις οντότητες όσες υπάρχουν σε 12 γραμμάρια του καθαρού ισοτόπου άνθρακα-12 (12C). Σε ποσότητα ενός (1) mol ατόμων του 12C περιέχονται 6.02214199×1023» 6.02×1023 άτομα άνθρακα. Ο αριθμός 6.02×1023 , συμβολίζεται με ΝΑ και ονομάζεται αριθμός ή σταθερά του Avogadro προς τιμήν του Ιταλού επιστήμονα Amedeo Avogadro.
Το mole είναι η ποσότητα ΝΑ διακεκριμένων, ομοίων μεταξύ τους, στοιχειωδών οντοτήτων (ατόμων, μορίων, ιόντων, ηλεκτρονίων, στοιχειωδών φορτίων, φωτονίων κ.τ.λ). Στις θετικές επιστήμες, ο αριθμός ή σταθερά του Avogadro συνήθως αναφέρεται σε μία ποσότητα των ατόμων, μορίων, ή ιόντα, αλλά μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιοδήποτε «σωματίδιο.» Για παράδειγμα, 1 mole μορίων νερού, περιέχει 6.02 x 1023 μόρια νερού!
Γιατί επιλέχτηκε η 23η Οκτωβρίου ως ημέρα εορτασμού του mole;
H 23η Οκτωβρίου στην Κύπρο ή στην Ελλάδα μπορεί να γραφεί και 23/10. Σε άλλες χώρες και στις Η.Π.Α γράφεται ως 10/23 1023
Γιατί οι εορτασμοί ξεκινούν στις 06:02 π.μ. ή 06.02 π.μ. και λήγουν στις 18:02 (ή 06.02 μ.μ.);
Μα είναι απλό! Αν πολλαπλασιάσουμε το 1023 με το 06.02, λαμβάνουμε τον αριθμό Αvogadro 6.02×1023
Γιατί ο τυφλοπόντικας εμφανίζεται σε πολλές αφίσες της ημέρας;
Στην αγγλική γλώσσα, mole σημαίνει τυφλοπόντικας
Πηγές
1. Christoph, M. “Mole Day.” Sci. Teach. 1985, 52, 47–48.
2. Oehler, M. “MOLE DAY.” Sci. Teach. 1996, 63, 63–63.
3. http://www.moleday.org/htdocs/history.html.
4. https://www.acs.org/content/acs/en.html.
Δρ. Πανωραία Σιαφάκα
Καθηγήτρια Χημείας στο Πρόγραμμα Σπουδών
«Διοίκηση Ιατρικών Επισκεπτών» (4 έτη / Πτυχίο) του KESCollege
