Σχόλια σε αναφορές που ακούστηκαν στη συνεδρία της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής στις 30 Νοεμβρίου 2022
ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΕΓΓΛΕΖΑΚΗ*
Σημείωση: Το παρόν άρθρο αποτελεί συνέχεια των όσων αναφέρθηκαν στο άρθρο μου με τίτλο “Το θέμα των προσόντων των εκπαιδευτών Γυμναστικής”, το οποίο δημοσιεύτηκε στην ηλεκτρονική εφημερίδα “Paideia-News” στις 27 Σεπτεμβρίου 2022
Η Επιτροπής Παιδείας της Βουλής συζήτησε το ανοικτό θέμα των προσόντων των Εκπαιδευτών Γυμναστικής στις 30 Νοεμβρίου 2022 και σ’ αυτήν προσκλήθηκαν για απόψεις ενδιαφερόμενοι οργανισμοί και σύνδεσμοι, μεταξύ των οποίων και το KES College.
Παραβρέθηκα στη συζήτηση ως μέλος της Ομάδας του KES College στο οποίο είμαι Ακαδημαϊκός Σύμβουλος, μετά την πρόσφατη αφυπηρέτησή μου από τη θέση του Διευθυντή Ακαδημαϊκών Υποθέσεων του Κολλεγίου.Από τις τοποθετήσεις της Διευθύντριας της Διεύθυνσης Ανώτερης Εκπαίδευσης (ΔΑΕ) του ΥΠΠΑΝ, της Λειτουργού του Φορέα Διασφάλισης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης (ΔΙΠΑΕ) και των περισσότερων Βουλευτών στο θέμα της μη αναγνώρισης επαγγελματικών δικαιωμάτων από την ισχύουσα νομοθεσία στους απόφοιτους του Διετούς Προγράμματος “Προσωπικός Προπονητής και Προπονητής Ομαδικών Προγραμμάτων Fitness” του KES College, φάνηκε ότι γίνεται αποδεκτή η αρχή ότι, ένα Αξιολογημένο - Πιστοποιημένο από τον ΔΙΠΑΕ πρόγραμμα σπουδών, έχει αξία ανάλογη με το επίπεδό του και ότι οι απόφοιτοι πρέπει να έχουν τα ανάλογα επαγγελματικά δικαιώματα τα οποία θα πρέπει να προσδιοριστούν και να τους αναγνωριστούν.
Στη συνεδρία επίσης ακούστηκαν διάφορες απόψεις τις οποίες θα σχολιάσω στη συνέχεια.
Ακούστηκε ότι, “η αναγνώριση δικαιώματος στους απόφοιτους του διετούς προγράμματος να εργάζονται σε γυμναστήρια θέτει σε κίνδυνο την υγεία των ασκούμενων διότι τα άτομα αυτά δεν έχουν πανεπιστημιακού επιπέδου προσόντα όπως απαιτεί η ισχύουσα νομοθεσία και είναι έτσι ελλιπώς εκπαιδευμένα”.
Στο πιο πάνω και με στόχο να καταδειχθεί ότι η άποψη αυτή δεν ευσταθεί, μπορούν να αντιταχθούν τα ακόλουθα δύο επιχειρήματα:
1. Η διαδικασία της αξιολόγησης προγραμμάτων σπουδών από τον Φορέα ΔΙΠΑΕ είναι πολύ απαιτητική και πραγματοποιείται από διεθνώς εγνωσμένου κύρους καθηγητές του κάθε τομέα. Οι καθηγητές επιλέγονται από τον ΔΙΠΑΕ για να στελεχώσουν την Επιτροπή Εξωτερικής Αξιολόγησης (EEA). Στη συγκεκριμένη περίπτωση του Προγράμματος του KES College, η σύνθεση της ΕΕΑ περιλάμβανε άτομα με το ακόλουθο προφίλ:
· Πρόεδρος: Καθηγητής Αθλητικής Βιομηχανικής σε πανεπιστήμιο του Ηνωμένου Βασιλείου και Επικεφαλής του Ερευνητικού Ινστιτούτου Επιστημών Αθλητισμού και Άσκησης
· Μέλος: Καθηγητής σε Πανεπιστήμιο του Λουξεμβούργου και Πρόεδρος του Τμήματος Επιστήμης Αθλητισμού και Άσκησης με ερευνητικό ενδιαφέρον στην Αθλητική Νευροεπιστήμη
· Μέλος: Ανώτερος Λέκτορας σε θέματα Αθλητισμού και Ψυχολογίας της Άσκησης σε Πανεπιστήμιο του Ηνωμένου Βασιλείου.
Από το προφίλ όλων των μελών της ΕΕΑ προκύπτει ότι, ο Φορέας ΔΙΠΑΕ πράγματι ανάθεσε την εξέταση του προγράμματος με στόχο την αξιολόγηση και πιστοποίησή του σε ειδικούς του τομέα με ψηλά ακαδημαϊκά προσόντα, εμπλοκή στην έρευνα και στην Ανώτερη Εκπαίδευση. Τα άτομα αυτά στην Έκθεση Εξωτερικής Αξιολόγησης που υπέβαλαν στον Φορέα δεν αναφέρουν οτιδήποτε σχετικό με κίνδυνους για ασκούμενους σε γυμναστήρια στα οποία θα εργάζονται οι απόφοιτοι του πιο πάνω Προγράμματος Σπουδών. Στη συνέχεια, λαμβάνοντας υπόψη μεταξύ άλλων και την Έκθεση της ΕΕΑ, ο Φορέας ΔΙΠΑΕ πιστοποίησε το πιο πάνω Διετές Πρόγραμμα, το οποίο έχει επίπεδο 5 στο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων EQF.
2. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεργάζεται στενά με τον Οργανισμό EuropeActive, ο οποίος είναι ο κορυφαίος μη κερδοσκοπικός οργανισμός που εκπροσωπεί τον τομέα υγείας και φυσικής κατάστασης στην Ευρώπη. Ο EuropeActive είναι το όργανο θέσπισης επαγγελματικών προτύπων στον τομέα της υγείας και της φυσικής κατάστασης στην Ευρώπη και έτσι πλείστες Ευρωπαϊκές Χώρες έχουν υιοθετήσει τα επαγγελματικά του πρότυπα για τους εκπαιδευτές γυμναστικής. Μεταξύ των χωρών αυτών είναι η Ιρλανδία και η Μάλτα, τις οποίες η Μελέτη του οίκου Ernst & Young (την οποία παράγγειλε και χρηματοδότησε ο ΚΟΑ με δημόσια χρήματα το 2016-2017) εισηγείται ως περιπτώσεις καλής πρακτικής, αναφορικά με τον εκσυγχρονισμό των προσόντων των Εκπαιδευτών Γυμναστικής.
Τονίζεται ότι, τα επαγγελματικά πρότυπα του EuropeActive αναφορικά με συνήθη επαγγέλματα Εκπαιδευτών Γυμναστικής κυμαίνονται μεταξύ EQF επιπέδου 3 και EQF επιπέδου 4 και δεν είναι έτσι πανεπιστημιακού επιπέδου. Αυτό δεν θεωρείται ως κίνδυνος για την υγεία των Ευρωπαίων Πολιτών στις χώρες αυτές, ενώ στην Κύπρο κάποιοι θεωρούν ως κίνδυνο, οι απόφοιτοι από αξιολογημένο-πιστοποιημένο πρόγραμμα σπουδών με επίπεδο EQF 5 να έχουν επαγγελματικά δικαιώματα και να ασκούν το επάγγελμα για το οποίο εκπαιδεύτηκαν !
Πρέπει επίσης να γίνει γνωστό ότι, η ρύθμιση να απαιτούνται πανεπιστημιακού επιπέδου προσόντα για τους εκπαιδευτές γυμναστικής (personal trainers και group fitness instructors) που ισχύει αυτή την στιγμή στην Κύπρο με την Νομοθεσία του 1995, δεν ισχύει στις περισσότερες Ευρωπαϊκές Χώρες.
Άλλη άποψη που ακούστηκε στη συνεδρία είναι ότι, “εάν αναγνωριστούν επαγγελματικά δικαιώματα στους απόφοιτους του διετούς προγράμματος του KESCollege, τότε θα δημιουργηθούν γυμναστές δύο ταχυτήτων”. Υπάρχει σίγουρα σαφής διάκριση μεταξύ των δύο: Οι απόφοιτοι από το διετές πρόγραμμα του KES College δεν είναι “γυμναστές” με την έννοια που αποδίδεται στον όρο για τους απόφοιτους από τετραετή προγράμματα φυσικής αγωγής, ούτε και διεκδικούν να έχουν τα δικαιώματά τους, όπως να ασχολούνται με αθλήματα, ή να διδάσκουν το μάθημα της φυσικής αγωγής σε σχολεία και άλλα. Το μόνο που απαιτούν, είναι το δικαίωμα να ασκούν το επάγγελμα του εκπαιδευτή γυμναστικής σε γυμναστήρια σύμφωνα με τις σπουδές τους σε πιστοποιημένο πρόγραμμα σπουδών στην Κύπρο και όπως γίνεται στις περισσότερες Ευρωπαϊκές Χώρες για άτομα με παρόμοια προσόντα.
Αξιοσημείωτη είναι και η παραδοχή του Προέδρου του Παγκύπριου Συνδέσμου Πτυχιούχων Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, ο οποίος απαντώντας σε ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής, παραδέχθηκε ότι στα Προγράμματα Σπουδών στα Πανεπιστήμια στον τομέα της Φυσικής Αγωγής δεν καλύπτονται όλα τα θέματα τα οποία προσφέρονται στα Γυμναστήρια και ότι οι πτυχιούχοι γυμναστές πρέπει να επιμορφωθούν ώστε να τα διδάξουν. Βέβαια, δεν ανέφερε ούτε που επιμορφώνονται οι γυμναστές, ούτε και γιατί υπάρχει τόσο μένος εναντίον της αναγνώρισης επαγγελματικών δικαιωμάτων στους απόφοιτους του διετούς προγράμματος του KES College, οι οποίοι διδάσκονται όλα τα θέματα που είναι απαραίτητα για να εργαστούν ως εκπαιδευτές γυμναστικής σε γυμναστήρια.
Στη συνεδρία της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής ακούστηκε επίσης η τοποθέτηση της Γενικής Διευθύντριας του ΚΟΑ ότι, “ο ΚΟΑ έκανε λάθος με την αρχική ανάθεση στην ΑνΑΔ να ετοιμάσει επαγγελματικά πρότυπα για τους εκπαιδευτές γυμναστικής, διότι κάτι τέτοιο είναι αντίθετο με τον Νόμο και έτσι το απέσυρε”.
Τα πράγματα όμως δεν έχουν έτσι, αφού ο Γενικός Ελεγκτής, στην Έκθεσή του για το 2017 (σελίδες 102 – 104), μεταξύ άλλων αναφέρει ότι “…ο Πρόεδρος του Οργανισμού [ΚΟΑ], μας πληροφόρησε ότι στόχος του Οργανισμού είναι η νομοθετική ρύθμιση των ΠΕΠ [Πρότυπα Επαγγελματικά Προσόντα]”. Επίσης, στις 11/1/2019, ο αποχωρών τότε Πρόεδρος του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού κύριος Κλεάνθης Γεωργιάδης, κατά την παρουσίαση του απολογισμού του έργου του Διοικητικού Συμβουλίου του ΚΟΑ, ανέφερε τα ακόλουθα: “Ολοκληρώθηκε η μελέτη για τον εκσυγχρονισμό των προσόντων των εκπαιδευτών γυμναστικής και προχωράμε στη δημιουργία πρότυπων προσόντων και πιστοποίησης προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης. Απώτερος σκοπός είναι η δημιουργία πρότυπων επαγγελματικών προσόντων προπονητών για την νομική κατοχύρωση του επαγγέλματος του προπονητή κάθε αθλήματος”.
Άρα, ο ΚΟΑ είχε ξεκάθαρη δεδηλωμένη πολιτική για εκσυγχρονισμό και η αυτονόητη αλλαγή της Νομοθεσίας περιλαμβανόταν στους αρχικούς του σχεδιασμούς.
Το τί έχει συμβεί είναι ότι, μετά την αλλαγή του Διοικητικού του Συμβουλίου το 2019, το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του ΚΟΑ φαίνεται ότι πείστηκε να αλλάξει γνώμη για λόγους τους οποίους ποτέ δεν έχει αναφέρει και αποφάσισε να αγνοήσει τη μελέτη του οίκου Ernst & Young, ενώ το προηγούμενο ΔΣ την είχε υιοθετήσει πλήρως και είχε αρχίσει να υλοποιεί το σχέδιο δράσης.
Ευελπιστούμε ότι η Επιτροπή Παιδείας της Βουλής θα συνεχίσει σύντομα την εξέταση του θέματος και θα πάρει τις ορθές αποφάσεις.
* Ακαδημαϊκός Σύμβουλος KES College
Πρώην Γενικός Επιθεωρητής Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής
Εκπαίδευσης, ΥΠΑΝ
Πρώην Ακαδημαϊκός Διευθυντής KESCollege
