ΤΗΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ*
«Τ’ αληθινό μπόι του ανθρώπου μετριέται πάντα με το μέτρο της λευτεριάς». Το ανάστημα του ανθρώπου είναι τόσο μεγάλο όσο αγαπά πιο πολύ και εκτιμά την ελευθερία. Η δύναμη της ψυχής του κρίνεται από την εσωτερική ελευθερία. Χωρίς αυτή χάνεται και το νόημα της ζωής. Η αξία του ανθρώπου φαίνεται από το πόσο έτοιμος είναι να θυσιαστεί για την ελευθερία, επομένως, για τη ζωή.
Έτοιμος για ένα τέτοιο ανδραγάθημα υπήρξε κι ο αγωνιστής της Ε.Ο.Κ.Α. δάσκαλος Φώτης Πίττας. Η θυσία του, με το ανέσπερο φως του ξεχωριστού μεγαλείου της, θα στέκεται ανεξίτηλη μέσα στους αιώνες, τρανό παράδειγμα στον χώρο του πανανθρώπινου πολιτισμού.
Φέτος συμπληρώνονται ογδόντα πέντε χρόνια από τη γέννηση του ήρωα Φώτη Πίττα, στις 28 Φεβρουαρίου 1935. Άριστος σε ήθος και επιμέλεια, με τη βαθιά πίστη ριζωμένη στην άδολη καρδιά του. Μορφή γαλήνια, ψυχή ανεξίκακη, ήσυχος, προσεκτικός και πάντα πρόθυμος να βοηθήσει. Αυτός ήταν ο Φώτης Πίττας, ο δάσκαλος από το Φρέναρος της επαρχίας Αμμοχώστου.
Αφού τελείωσε το Ελληνικό Γυμνάσιο Αμμοχώστου το 1953 με βαθμό 17,5, ο Φώτης αποφάσισε να πάει στη Σχολή Ευελπίδων, για την οποία μιλούσε με θαυμασμό από μικρός. Επειδή, όμως, προέκυψε ένα πρόβλημα με το πιστοποιητικό γέννησής του, και μέχρι αυτό να λυθεί, η αίτηση για την Σχολή ήταν εκπρόθεσμη. «Δεν πειράζει! Την πατρίδα μπορείς να την υπηρετήσεις από οποιοδήποτε πόστο», έλεγε ο Φώτης σε ένα φίλο του. Έτσι, ακολούθησε το ιερό λειτούργημα του δασκάλου.
Αφού είχε αποφοιτήσει από το Διδασκαλικό Κολλέγιο Μόρφου, πρωτοδιορίστηκε στην Άχνα της Μεσαορίας. Στο σχολείο ήταν αγαπητός και σεβαστός. Με την αρετή να ακτινοβολεί στο πρόσωπό του, και ως φλογερός εργάτης του Χριστού και της Πατρίδος, δίδασκε στα παιδιά της Κύπρου τα Ελληνικά Γράμματα, μεταδίδοντάς τους το φως από την άφθαρτη κληρονομιά των προγόνων μας, και μεταγγίζοντας στις αθώες ψυχές την πίστη στο Χριστό και τη λατρεία στην Ελλάδα. Ήξερε να μιλά απευθείας στις παιδικές ψυχές και να τις ενθουσιάζει, προσφέροντάς τους άδολη πίστη, ελπίδα και θάρρος, εμπνέοντάς τους με τις αιώνιες, απαράμιλλες, ακατάλυτες αξίες του ελληνικού και χριστιανικού πολιτισμού.
Ο Φώτης Πίττας υπήρξε ο δάσκαλος που δίδαξε όχι μόνο με λόγια, αλλά και με έργα. Ήταν άνθρωπος των έργων, όχι μόνο των λόγων. Υπήρξε ο ήρωας δάσκαλος, ο δάσκαλος της αρετής. Αυτός που, σαν δίδασκε την ένδοξη ιστορία του ελληνικού γένους στα παιδιά, ένιωθε την καρδιά του να κτυπά με περηφάνια για την καταγωγή του. Κι δεν εννοούσε ότι μόνο οι μαθητές πρέπει να παραδειγματίζονται και να αγωνίζονται, αλλά όλος ο ελληνισμός, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, πρέπει να μυούνται στις ηρωικές πράξεις, να τρέχουν χωρίς φόβο και δισταγμό στη φωνή της πατρίδος. Ο δάσκαλος Φώτης Πίττας αναδείχθηκε πραγματικός διδάσκαλος του Γένους.
«Μια μόνο συμβουλή έχω να σας δώσω και θέλω να μου υποσχεθείτε και να ορκισθείτε πως δεν θα την ξεχάσετε ποτέ στη ζωή σας: Κλείστε μέσα στην ψυχή σας, στους κόλπους της καρδιάς σας τον Εσταυρωμένο μας Χριστό... Τα καλά βιβλία να είναι οι αχώριστοι φίλοι σας, σ’ όλη σας τη ζωή...», έγραφε στους αγαπημένους του μαθητές του σχολείου της Άχνας όταν βρισκόταν φυλακισμένος στα κρατητήρια.
Οι ήρωες της Ε.Ο.Κ.Α. γαλουχήθηκαν με την ελληνορθόδοξη παράδοση και μορφώθηκαν με παιδεία αρετής, δικαίου, ελευθερίας. Μια ακλόνητη πίστη στον Θεό, τους φώτιζε το δρόμο και τους εμψύχωνε στον Αγώνα. Όνειρο και προσδοκία τους ήταν μια χριστιανική, λευτερωμένη Κύπρος. Θρήσκος ήταν και ο Φώτης Πίττας. Ουδέποτε κοιμήθηκε το βράδυ χωρίς προσευχή, πήγαινε συχνά στην εκκλησία και κοινωνούσε τακτικά. Νήστευε και γενικά ακολουθούσε πιστά τους κανόνες της Ορθόδοξης Χριστιανικής Θρησκείας. Ουδέποτε έχασε μάθημα του κατηχητικού σχολείου, που γινόταν στην εκκλησία του Άϊ Νικόλα στο Βαρώσι, με κατηχητή τον αιδεσιμότατο Παπαμιλτιάδη. Ο Φώτης ήταν σίγουρος πως ο Θεός θα βοηθήσει τον αγώνα τους.
Οι Άγγλοι κινητοποίησαν στρατό για την σύλληψή του. Ο ήρωας αναγκάζεται να αφήσει την αγαπημένη του διδασκαλική έδρα. Δρασκελάει φαράγγια, πηδάει λόφους και μάχεται με τους άλλους σταυραετούς, για να προσφέρει τη λευτεριά στη σκλαβωμένη γη. Έτσι πολεμά ως τις 10 Ιανουαρίου 1957, όταν συλλαμβάνεται από τα όργανα των Άγγλων. Οδηγείται στον αστυνομικό σταθμό της Αμμοχώστου και υποβάλλεται σε απάνθρωπα βασανιστήρια, όπως ο ίδιος ο ήρωας διηγείται μέσα από το ημερολόγιό του:
«Τρίτη 15-1-57. Μια νύχτα, που θα την θυμάμαι σ' όλη μου τη ζωή. Στις 9 μ.μ. μπαίνουν στο κελλί μου, μου υπόσχονται πολλά και με φοβερίζουν. Στίς 11 μ.μ, με πήραν στο γραφείο, που βρήκα ο,τι μου είπαν. Δυο ηλεκτρικούς προβολείς, πολύ ισχυρής έντασης. Με υποχρέωσαν να κάθομαι μέχρι τη ροδοδάκτυλη αυγή μπροστά σ' αυτούς. Σέ απόσταση 12-15 ιντσών. Ζέστη. Με ψήσανε σιγά-σιγά. Τα χείλη μου σχημάτισαν κρούστα.»
Ο αγωνιστής μετακινείται στα Κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς, και στη συνέχεια στα Κρατητήρια Πύλας, από όπου δραπετεύει, μετά από εντολή του αρχηγού Διγενή, στις 12 Μαρτίου 1958, με άλλους τρεις συγκρατούμενούς του, μέσα σε κρύπτη κατασκευασμένη σε φορτηγό αυτοκίνητο. Μετά τη δραπέτευσή του ορίζεται υποτομεάρχης στην περιοχή Λύσης, όπου αναπτύσσει τόσο πλούσια και αποτελεσματική δράση.
Στις 2 Σεπτεμβρίου 1958 ο ήρωας Φώτης Πίττας, μαζί με τους συναγωνιστές του Ανδρέα Κάρυο, Χρήστο Σαμάρα κι Ηλία Παπακυριακού, περνούν στο πάνθεον των αθανάτων του έθνους μας. Οι τέσσερις λιονταρόψυχοι, με τη σκέψη στραμμένη προς τον Παρθενώνα και τις Θερμοπύλες, απαντούν ατρόμητα «Μολών Λαβέ» στο ιταμό κάλεσμα του δυνάστη να παραδοθούν, κι αξιώνονται, έτσι, να κατακτήσουν το φωτοστέφανο του ήρωα, και να γίνουν φωτεινοί φάροι καθοδηγητές και πρότυπα αγωνιστικότητας και ελπίδας.
«...Να πάρουμε μια σταγόνα απ᾽ το αίμα σου να μπολιάσουμε το δικό μας... να μη μπορέσει πια ποτέ να το ξεθωριάσει ο φόβος». Να πάρουμε από το φως σου, τιμημένε δάσκαλε, να ανάψουμε τις λαμπάδες μας, που θα μας δείξουν τον δρόμο προς την αληθινή ελευθερία. «Ελευθερία ή Θάνατος», η εθνική μας υποθήκη, η ατίμητη ηθική μας κληρονομιά, η ιερή μας παρακαταθήκη.
*Εγγονή Φώτη Πίττα, απόφοιτη Λυκείου Κοκκινοχωρίων Φώτη Πίττα, φοιτήτριας Α.Π.Θ.
