Από την κατανάλωση υλικών αγαθών στην υιοθέτηση ηθικών αξιών

ΤΗΣ ΣΑΝΤΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ* 

Εδώ πλανήτης γη, εδώ υπάρχουν άνθρωποι S Ο S ακούει κανείς; O κορωνοϊός μια πρωτόγνωρη απειλή, έχει εισβάλει στη ζωή μας και ένας εκ διαμέτρου αλλιώτικος τρόπος ζωής μας έχει επιβληθεί, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η παρούσα κατάσταση. Η ανθρώπινη υπόσταση αυτή τη φορά καλείται να αναμετρηθεί με μια νέα, αλλιώτικη, απρόβλεπτη, χίμαιρα που θυμίζει περισσότερο ταινία επιστημονικής φαντασίας, αλλά με λίαν απαισιοδοξία διαπιστώνουμε ότι αποτελεί καθημερινότητα όλων. Άραγε θα βγούμε νικητές;

Η ανθρωπότητα του σήμερα εκπέμπει το δικό της σήμα κινδύνου, ωστόσο αυτό δεν προέρχεται μόνο από την απειλή που εμφανίστηκε πρόσφατα, αλλά οφείλεται και στα γεγονότα του χθες. Τα όρια της ανθρώπινης ανοχής, του σεβασμού στις ηθικές αξίες, στα ιδανικά, στις ελευθερίες του καθενός, είχαν ξεπεραστεί. Μετά λύπης διαφαίνεται, ότι η κοινωνία του χθες δεν έδινε σημασία σ΄ αυτά τα ‘’ευτελή’’ αγαθά, γιατί είτε τα θεωρούσε δεδομένα, είτε οι άνθρωποι τα είχαν θυσιάσει στο βωμό του κέρδους και της απόκτησης υλικών αγαθών, ξεχνώντας να θρέψουν το πιο σημαντικό. Το πνεύμα τους, το είναι τους, την ουσία της ύπαρξης τους.

Οι άνθρωποι του χθες προσπαθούσαν να καλύψουν την πνευματική τους ένδεια με την υλική τους υπεροχή. Αδημονούσαν να ξεπεράσουν σε πλούτο τον πλησίον τους, να εντυπωσιάσουν με τα νέα τους αποκτήματα, το κοινωνικό τους status, το φινετσάτο και κλασάτο περιτύλιγμα τους από γνωστούς οίκους, τα φανταχτερά αυτοκίνητα, τη δήθεν φιλανθρωπία τους και την προβολή της στους οικείους τους, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όλα τα συναφή.

Το μέσα τους όμως ποιος θα το θρέψει; Τη συνείδηση τους, αυτή την εσωτερική φωνή του καθενός που σε κρίσιμες στιγμές ξεπροβάλλει ως δυνάστης, κρίνοντας πράξεις και γεγονότα. Το χρόνο που άφησαν να φύγει ανεκμετάλλευτος, ποιος μπορεί να αναστρέψει;

Αλήθεια… αυτοί οι άνθρωποι αναρωτήθηκαν άραγε πότε έχουν καθίσει στο ίδιο τραπέζι μαζί με όλα τα μέλη της οικογένειας τους; Πόσος καιρός είχε περάσει ώστε να απολαύσουν ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά τους, που ήταν συνηθισμένα να τα βλέπουν μόνο μερικές ώρες την μέρα και αν; Πότε μοιράστηκαν με τους οικείους τους τις ενδόμυχες σκέψεις τους, πότε πρόσφεραν ουσιαστική βοήθεια στο συνάνθρωπο τους, όχι για το φαίνεσθαι, αλλά γιατί πραγματικά το χρειαζόταν; Πότε εκτίμησαν την ελευθερία που είχαν χθες περισσότερο από τώρα;

Οι καιροί έχουν αλλάξει, μια νέα εποχή ξεκινά. Είμαστε στο ΕΜΕΙΣ και για να τα καταφέρουμε θα πρέπει να απαγκιστρωθούμε από το χθες και να γίνουμε οι άνθρωποι του σήμερα. Χρειάζεται να επαναπροσδιορίσουμε τα θέλω μας, τους στόχους μας, τις αξίες μας. Η επόμενη μέρα θα πρέπει να μας βρει έτοιμους. Οι άνθρωποι του χθες νοιάζονταν μόνο για το τώρα και αδιαφορούσαν για το αύριο. Σήμερα όλοι εμείς αναρωτιόμαστε θα υπάρχει αύριο;

Μπόρα είναι και θα περάσει. Η ανθρωπότητα θα θριαμβεύσει και πάλι αργά, ή γρήγορα, με τη βοήθεια της επιστήμης, αλλά και του αισθήματος της ανθρωπιάς, της υπευθυνότητας και της προσφοράς. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι η εποχή της κατανάλωσης έχει παρέλθει. Τα όρια της ατομικής μας ελευθερίας έχουν στενέψει τόσο, ώστε να εκτιμήσουμε τις ηθικές αξίες και να απαλλαχτούμε από τα βαρίδια του εγωισμού και της υλικής σαγήνης του χθες.

Είναι αναγκαιότητα πλέον, να αποταμιεύσουμε την πνευματική σοφία που αποκτήσαμε από αυτή την εμπειρία και να την μετουσιώσουμε σε προσφορά πρώτα στον εαυτό μας και μετά στην επόμενη γενιά. Το μέτρο και ο σεβασμός στις ηθικές αξίες θα πρέπει να διέπουν εσαεί τις πράξεις μας. Είναι στο χέρι μας αν θα επιλέξουμε το θλιβερό χθες, ή με σοφία και ηθική επαγρύπνηση, θα οικοδομήσουμε ένα υγιές και ελπιδοφόρο αύριο για όλους.

Καθηγήτρια Ελληνικής Φιλολογίας

ΜSc Εκπαιδευτικής Ηγεσίας και Διοίκησης