Μερική αυτονόμηση του σχολείου

ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ* 

Είναι καθημερινή πράξη, αφού για το παραμικρό πρόβλημα στο σχολείο θα κληθεί το Υπουργείο, οι Τεχνικές Υπηρεσίες, η Σχολική Εφορεία, το Λογιστήριο του Υπουργείου Παιδείας, οι Διευθύνσεις του Υπουργείου. Στις πλείστες των περιπτώσεων κανείς δεν γνωρίζει ποιος είναι ο τελικά υπεύθυνος για τη μορφή του προβλήματος που εμφανίζεται. Αυτό το φαινόμενο θα το χαρακτήριζα ως μίας μορφής σχιζοφρένεια, με κύριο χαρακτηριστικό τη γραφειοκρατία και τη δυσλειτουργία. Μία κατάσταση όπου πολλοί εμπλέκονται αλλά κανένας δεν φέρει την ευθύνη. Εάν είν αι δύ νατόν, μία οργανική μονάδα όπως είναι το σχολείο, να μην είναι σε θέση από μόνη της να επιλύει τα βασικά προβλήματα. Δεν αναφέρομαι σε προβλήματα και θέματα μεγάλων υποδομών. Αναφέρομαι στις καθημερινές βλάβες και στον συνήθη εξοπλισμό, στις μικρές ανάγκες της καθημερινότητας, στις βασικές αγορές υλικών, στα μικρά έπιπλα, στην καθαριότητα των γενικών χώρων του σχολείου και άλλα πολλά τέτοια που μπορούν να αναφερθούν.

Η μεγάλη εικόνα που παρατηρείται σήμερα, αλλά και ενίοτε στα σχολεία μας είναι η διαιώνιση των εκκρεμοτήτων και βλαβών για μεγάλη περίοδο. Ενδεικτικά και χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι π.χ. να κυματίζει σχισμένη μία σημαία, μέχρι που ο χρόνος να την αφανίσει, ή ακόμη και η ταμπέλλα με το όνομα του σχολείου να είναι φθαρμένη σε σημείο που να μην είναι πλέον ευδιάκριτη, αλλά κανείς να μην έχει δυνατότητα με εύκολο τρόπο να τη διορθώσει ή να την αντικαταστήσει και άλλα πολλά τέτοια παραδείγματα. Τα υλικοτεχνικά προβ λήμα τα και ανάγκες στα σχολεία είναι καθημερινά και τρέχουν. Δεν μπορεί να υπάρξει μέρα που σε κάποια σχολεία να μην εμφανιστούν προβλήματα οποιασδήποτε μορφής, ιδίως σε περιόδους άσχημων καιρικών συνθηκών.

Παράλληλα με τα πιο πάνω είναι συχνό το φαινόμενο πολλές ανάγκες του σχολείου να πρέπει να χρηματοδοτηθούν μέσα από τους προϋπολογισμούς του κάθε σχολείου χωριστά. Είν΍ ι πλέον κανόνας τα σχολεία να διεκδικούν έργα αλλά δεν τα προϋπολογίζουν και προσδοκούν μέσω παρεμβάσεων να πετύχουν την υλοποίηση αυτών των έργων. Και σε αυτό το σημείο παρατηρούμε μία νοοτροπία η οποία δεν συνάδει με τη λειτουργία ενός ζωντανού οργανισμού, όπως είναι το σχολείο.

Ποια μπορεί να είναι η πρόταση;  Ο διευθυντής με τη σημερινή μορφή διοίκησης δεν μπορεί να ονομάζεται διευθυντής. Δεν μπορεί να είναι αποκλειστικά ο μεταφορέας οδηγιών της κεντρικής διοίκησης του υπουργείου. Άρα θα χρειασθεί αλλαγή ως προς το πλαίσιο λειτουργίας της σχολικής διεύθυνσης, με σκοπό ο διευθυντής από παθητικός δέκτης οδηγιών να μετατραπεί σε ενεργητικό άτομο ευθύνης. Αυξημένες εξουσίες, ευθύνες, υποχρεώσεις, εργασίες και δικαιώματα θα χρειασθεί να αποτυπωθούν στα σχέδια υπηρεσίας. Ο διευθυντής θα  πρέπει να είναι σε θέση να αποφασίζει για τα πιο πάνω θέματα και να ετοιμάζει τους προϋπολογισμούς του σχολείου του, αλλά επίσης να είναι υπεύθυνος για την υλοποίηση του προϋπολογισμού. Η μετάβαση από το σημερινό στο τυχόν νέο σύστημα εξυπακούει ανάγκη επιμόρφωσης. Ο διευθυντής θα πρέπει να είναι το άτομο που θα φέρνει την ευθύνη για τη σωστή λειτουργία του σχολείου.

Καλώ για τον σκοπό αυτό τον Υπουργό Παιδείας να μελετήσει με προτεραιότητα την τομή αυτή, η οποία αποτελεί  βασική προϋπόθεση μίας πιο ευέλικτης και αποτελεσματικής λειτουργίας του δημόσιου σχολείου. Η γενική συζήτηση για γενική αυτονόμηση των σχολείων, όσο και εάν εγώ προσωπικά επικροτώ, θεωρώ ότι είναι κάπως συνθηματική και άκαιρη και αντί αυτής της συζήτησης θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην αποκέντρωση συγ΍ εκριμένων πολιτικών, ευθυνών κι εξουσιών στο σχολείο με τη παράλληλη μεταφορά πόρων στους προϋπολογισμούς των σχολείων.

*Βουλευτής ΔΗΣΥ