ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΑΝΤΩΝΕΛΛΟΥ*
Η παγκόσμια «μάχη της μάσκας» και των «πλαστικών γαντιών» αδιαμφισβήτητα δεν ήταν από τις καταστάσεις ζωής που θα μπορούσε να προβλεφθεί από κανέναν. Η χώρα που κυρίως παρήγαγε τέτοιου είδους εξοπλισμό ήταν η Κίνα και τον χρειαζόταν για να καλύψει τις ανάγκες του δικού της πληθυσμού. Βέβαια, όταν άρχισε κάπως να τιθασεύει την πανδημία, μπήκε στη διαδικασία να εξάγει τέτοιο εξοπλισμό προς τις άλλες χώρες που δοκίμαζαν τη φοβική εμπειρία του θανάτου και ξαφνικά ακολούθησαν τη διατεταγμένη πορεία από τις κυβερνήσεις, αυτή του αποκλεισμού, του απόλυτου απομονωτισμού που εκφράστηκε ποικιλότροπα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τον καθένα από εμάς.
Ο φόβος οδήγησε τον πλανήτη είτε στην απόλυτη σιωπή είτε στη διακωμώδηση, μπρος στα όσα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης φρόντιζαν με σχετική μανία να προβάλλουν και να τρίβουν τα χέρια τους, γιατί τους δόθηκε η ευκαιρία να έχουν, επιτέλους, ενδιαφέρον υλικό, μα και να μπαίνουν στην ανταγωνιστική διαδικασία να προβάλλουν σχεδόν χαιρέκακα τα φέρετρα στην Ιταλία, τα υπερφορτωμένα νοσοκομεία του κόσμου και την αυξητική τάση καταφυγής όλων στις υπεραγορές που έπαιξαν ένα άτιμο παιχνίδι τιμών και φρόντιζαν να «γεμίζουν» τις ώρες του εγκλεισμού μας. Μπροστά σε όλο αυτό το πρωτόγνωρο πραγματικό πια διαπλανητικό αλισβερίσι του θανάτου και της ερήμωσης, άρχισαν οι αλληλοκατηγορίες μεταξύ χωρών για «πειρατεία» σε σχέση με το που κατέληγαν τελικά τα φορτία που αποστέλλονταν από την Κίνα και πώς αυτά προωθούνταν.
Μέσα σε μια κατάσταση αδηφάγου αλληλοϋποψίας, τα βλέμματα των ανθρώπων χαμήλωσαν και με τον πανικό να βασιλεύει, οι χειραψίες θεωρήθηκαν από τους ειδικούς ως απευκταίες και έμαθε ο καθένας να διασώζεται στην μοναξιά του. Πέρα όμως από τις φοβερές επιπτώσεις στη ζωή του καθενός κι ανεξάρτητα πώς ο καθένας μας τις συνειδητοποιεί, οι κορυφαίες οικονομικά χώρες του G7 διαπίστωναν ότι δεν είχαν αρκετές μάσκες και προστατευτικό εξοπλισμό για το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό που θα έδινε τη μάχη κατά του κοροναϊού κι ο φόβος μόνο αυξητική πορεία μπορούσε να έχει.
Νέα πρόσωπα μπήκαν στις ζωές μας για να μας ενημερώνουν καθημερινά για την αύξηση του αριθμού των νοσούντων ή των νεκρών και παράλληλα, οι κυβερνήσεις αποφασίζουν να μεταφέρουν το μοντέλο της just in time παραγωγής και στη διαχείριση των κρατικών προμηθειών. Τα αποθέματα έπρεπε να είναι χαμηλά και, εάν υπάρχουν ανάγκες, αυτές να καλύπτονται με την προμήθεια σε εξοπλισμό από την αγορά. Από την άλλη, σταδιακά οι περισσότερες εταιρείες που παρήγαγαν τέτοιο εξοπλισμό, προτιμούσαν να μεταφέρουν την παραγωγή του στην Κίνα ή σε χώρες χαμηλού κόστους εργασίας. Βρέθηκαν να πλουτίζουν κυριολεκτικά από την παραγωγή τέτοιων υλικών και να τρίβουν τα χέρια τους μπρος στην επικρατούσα κατάσταση. Ναι, έπρεπε όλοι να κυκλοφορούμε με τον εξοπλισμό αυτό για τη δική μας ασφάλεια αλλά και των άλλων.
Μεγάλες αλλαγές λοιπόν στις εφοδιαστικές αλυσίδες και τις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας. Η ψηφιακή διαχείριση των αποθεμάτων και των αποθηκών, η επανάσταση στις μεταφορές από τα εμπορευματοκιβώτια, η ανάπτυξη των αεροπορικών εμπορευματικών μεταφορών, η δυνατότητα παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο της ζήτησης και των τάσεων αυτής, επέτρεπαν πολύ πιο άνετη διαχείριση δικτύων και παραγγελιών από ό,τι στο παρελθόν.
Αυτό που συνειδητοποιήθηκε από κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο είναι το πλεονέκτημα της παγκοσμιοποίησης, δηλαδή η δυνατότητα μεταφοράς της παραγωγής εκτός συνόρων, την ώρα μιας κρίσιμης ανάγκης. Η μεγάλη έννοια της αυτάρκειας και της ικανότητας να διαχειριζόμαστε τέτοιου είδους καταστάσεις, αποτελεί πλέον μια παγκόσμια άσκηση ετοιμότητας που απαιτεί την άριστη συνεργασία των κρατών μεταξύ τους και, κυρίως τον παραγκωνισμό των πολιτικών συμφερόντων, αφού ο θάνατος, ως απόλυτος τιμωρός, όλα αυτά τα παραγνωρίζει.
Βαρύ χαστούκι έφαγε ο καπιταλισμός, η επιχειρηματική δαιμόνια σκέψη κι καθένας ένιωσε πλέον αδύναμος αφού μπρος στο αγαθό της ζωής, τα χαρτονομίσματα μπορούσαν να χρειαστούν μόνο για να συντηρηθούμε οργανικά. Οι ανάγκες του ανθρώπου δεν στοιβάζονται πλέον στην εικόνα που πουλούσαν για τόσα χρόνια οι επώνυμες εταιρείες αγαθών. Σταμάτησε να επηρεάζει τη ζωή ο κάθε είδους πλούτος και επιβλήθηκε μέσα στη μυρωδιά του θανάτου η αξία του να υπάρχεις, να πατάς στα πόδια σου και να υιοθετείς πια απλές μεθόδους για να εξασφαλίζεται το μέλλον.
Τέτοιου είδους καταστροφές από εμάς δεν ήταν ποτέ προβλέψιμες. Γνωρίζαμε την ένταση των τυφώνων ή τις επιπτώσεις από άλλες μορφές κακοκαιρίας. Γνωρίζαμε, όμως, αρκετά χρόνια πριν ότι θα είχαμε μια πανδημία, με χαρακτηριστικά ανάλογα με αυτά του COVID-19, άσχετα αν δεν ξέραμε το πότε θα εκδηλωθεί ή δεν θέλαμε να λερώνουμε έτσι την ευζωία μας.
Τώρα όμως μάθαμε και την επιστροφή στην «κανονικότητα», μα καλύτερα θα ήταν να χρησιμοποιούνταν ο όρος «ομαλοποίηση». Δεν περιμένει ποτέ κανένας να πειθαρχήσουμε κατά την έξοδο, δεν περιμένει κανένας να μετατραπεί η ζωή μας από όλους σε μια πειθαρχημένη και λογική διαδικασία. Άλλωστε όσοι από εμάς δεν κατάφεραν όλο αυτό το διάστημα να αντιληφθούν τη νέα πραγματικότητα, μόνο με την εκδήλωση απερίσκεπτων ενεργειών θα αντιδράσουν. Σ’ αυτή τη ζωή της «μάσκας» ας επινοήσουμε τρόπους για να μάθουν τα παιδιά να ονειρεύονται, να στοχεύουν και πάλι ψηλά, να είναι σε θέση να αγαπούν όχι μόνο τον τόπο που ζουν αλλά τη γη, να τα μάθουμε να σκέφτονται και, προπάντων, να σέβονται και να εκτιμούν. Ίσως έτσι παραδεχτούμε πως όποια κι αν ήταν η αιτία αυτών των καταστάσεων που βιώνουμε, μας χρειαζόταν και τούτη η νέμεσις πράγματι θα φέρει τον απαιτούμενο προσδιορισμό μας.
*Πρώτος Λειτουργός Εκπαίδευσης
Προϊστάμενος Μονάδας Τ.Π.Ε.
