ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΑΝΤΩΝΕΛΛΟΥ*
Προσπαθώντας να παρακάμψω μια ιδιαίτερα επικίνδυνη μα κι αθέατη παγκόσμια πλεκτάνη, θεωρώ πως βγαίνοντας από αυτή την πρωτοφανή μαυρίλα των τελευταίων μηνών, η ανθρωπότητα θα έχει ν’ αναμετρηθεί με έναν κόσμο που δεν γνώριζε, έναν κόσμο που έκαμε ρουτίνα τη μοναξιά του και φυλακίστηκε για το κοινό καλό πρώτα. Νέες εργασιακές πλατφόρμες γεννιούνται και τούτο το πέρασμα σε μια άλλη, άξενη εποχή, οδηγεί με περίεργους ρυθμούς σε ενός άλλου είδους επανάσταση, ανάλογη με εκείνη που σημειώθηκε τα μεταπολεμικά χρόνια, με τον άνθρωπο να γίνεται περισσότερο φοβικός, ψευδοαυτάρκης μα και υπόλογος για τη δημιουργία της μετα-ανθρώπινης κοινωνίας.
Ο άνθρωπος, οπλισμένος με το δικό του, ατομικό τεχνολογικό σκεύασμα, δηλαδή το κινητό τηλέφωνο ή την «ηλεκτρονική πλάκα», το «γκατζετάκι» που το συνηθίσαμε ως τάμπλετ, μπορεί να περιφέρεται στην ανθρωπότητα και να καλύπτει αποστάσεις χώρου και χρόνου τρομερές. Αυτό που στερείται όμως είναι κάτι πολύ πιο ουσιαστικό και δεν είναι τίποτε άλλο, παρά την άμεση επαφή του με το χώρο του Πολιτισμού.
Το θέατρο, όπως κάθε μορφή τέχνης, πέρασε στη συνείδηση του καθενός ως μια πολυτέλεια που μπρος στην επιβίωση είναι πια αχρείαστο και περιττό. Έτσι πετάχτηκαν στο παρασκήνιο για τα καλά όλοι οι άνθρωποί του, εκείνοι που δρόσιζαν πραγματικά τις ψυχές όλων κι όχι μόνο πρόσφεραν το φως και το σκοτάδι τους, μα κυριότερα μας έκαναν κοινωνούς της τροφής που χρειαζόμασταν όλοι για να μπορούμε να ονειρευόμαστε, να διδασκόμαστε, να απαλύνουμε συμπεριφορές ή να επιλέγουμε συναισθήματα από το δικό μας κόσμο και τα οποία ανακαλύπταμε στη σκηνή του θεάτρου.
Όλοι αυτοί οι πολύ ξεχωριστοί άνθρωποι που τους χρειαστήκαμε τόσο πολύ τους μήνες της κατήφειας και της απελπισίας του εγκλεισμού ήταν εκεί ως ρόλοι. Απόντες όμως από την αναγκαιότητα να σκεφτούμε πόσο πολύ τους χρειαζόμαστε τώρα, πόσο πολύ πρέπει να επιστρέψουν στη ζωή μας για ν’ αρχίσουμε ξανά να ζούμε πνευματικά.
Οι άνθρωποι του θεάτρου, του κινηματογράφου μα κι όλοι οι άλλοι δημιουργοί αναγκάστηκαν να σιγήσουν, να νιώσουν παραγκωνισμένοι, γιατί το σύνθημα που προτάχθηκε έστρεψε το ενδιαφέρον μας αλλού, μακριά από εκείνους που ζητούσαμε τα βράδια στις σκηνές να μας δείξουν πάθη, χαρές, γέλιο και κλάμα ή τον προφητικό, διαχρονικό λόγο τους, που μας μάθαινε να σφραγίζουμε αποφάσεις, να αλλάζουμε πορεία και να γυρεύουμε προοπτικές που δεν φανταζόμαστε πως διαθέταμε.
Ο απόλυτος εργασιακός εγκλεισμός έφερε τους πάντες αντιμέτωπους με την ήττα του κοινωνικού ανθρώπου και τα διάφορα μηχανήματα προσέδωσαν τελείως διαφορετική εικόνα και φυσικά νέες απαιτήσεις που αφορούν την ψυχαγωγία μας. Η αλήθεια είναι πως η κοινωνική συνεύρεση ακυρώθηκε και το θέατρο έτσι κινδυνεύει να χάσει την αμεσότητά του.
Παρόλα αυτά οι καλλιτέχνες εξακολουθούν να ζουν όπως όπως και δεν ενδιαφέρει σχεδόν κανέναν πια το πώς οι άνθρωποι αυτοί μπορούν και συνεχίζουν. Η κοινωνία δείχνει πως τώρα που οι θεατρικές σκηνές δεν λειτουργούν, ότι δεν τους χρειάζεται . Η δική τους απάντηση προσπαθεί να είναι παρούσα μέσω του θεάτρου online, για να κρατήσουν έστω και με αυτόν τον τρόπο την τέχνη τους ζωντανή. Χαιρετήσαμε την προσπάθειά τους με τα like που αντικατέστησε το χειροκρότημα.
Δεν είναι βέβαια το ίδιο. Το θέατρο online δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές προσδοκίες των ηθοποιών, δεν είναι ικανό να αφήσει με άνεση - και προπάντων με αλήθεια- να φύγουν προς το κοινό όλα εκείνα τα σπουδαία που στη ζωντανή επαφή μας έδινε. Το βρίσκω και πολύ υποτιμητικό για τούτη ειδικά τη μορφή τέχνης να τρώμε στα σαλόνια μας και να «είμαστε» ταυτόχρονα στην πλατεία των θεάτρων , αφήνοντας την όποια κάμερα να εκθέτει λάθος τις περισσότερες φορές τον ηθοποιό.
Αυτούς τους ανθρώπους η πολιτεία χρειάζεται να τους φροντίσει περισσότερο από ποτέ. Χρειάζεται να τους επιστρατεύσει κυριολεκτικά για να αρχίσουν, όπως τους ανθρώπους της σωματικής μας υγείας, να δίνουν όλα τα μαγικά συστατικά τους που θα κρατήσουν τις ψυχές μας ζωντανές. Τον τελευταίο καιρό, εκείνο το μοναδικό τραγούδι που ερμήνεψε κάποτε ο μεγάλος Δημήτρης Χορν, λέει χαρακτηριστικά «ηθοποιός, ό,τι κι αν πεις είναι καημός πολύ πικρός και στεναγμός πολύ βαθύς», ηχεί σαν λυπητερό μνημόσυνο για όλους αυτούς τους πολύ ξεχωριστούς μας συνανθρώπους , που περιφέρονται ακρωτηριασμένοι, πικραμένοι μα και ψυχικά ακυρωμένοι. Είναι αδύνατον να τους αφήσουμε άλλο μόνους τους, παραγκωνισμένους μέσα στα αλειτούργητα θέατρα. Είναι χρέος να αντιληφθεί ο καθένας πως η μοναδικότητα των θεατρικών δράσεων δεν είναι πολυτέλεια, μα ανάγκη ζωής.
Περισσότερο τώρα από ποτέ, ένας φωτισμένος ηγέτης κράτους, τους χρειάζεται. Όχι μόνο για να συνεχίσουν να ζουν μα και να δίνουν στον κόσμο όλα εκείνα που έχασε στο διάστημα της τρομολαγνικής ενημέρωσης, να βοηθήσουν τον καθένα να σταθεί, να ονειρεύεται, να προχωρεί, να δρα, να παρατηρεί, να σκέφτεται, να καταλήγει σε συμπεράσματα ουσίας .
Ο Ηθοποιός είναι αγώνας, γερό στομάχι, μα κι ένα σωρό παράθυρα κλειστά μέχρι να φανεί πίσω από μια χαραμάδα, για να μας παρασύρει σε ένα ταξίδι. Είναι αυτός που ανακαλύπτει κόσμους εξαφανισμένους και μοναδικούς, είναι κουλτούρα σε έναν κόσμο γκρίζο. Κι ας σαπίζει στη μοναξιά του, χωρίς να νοιάζεται κανένας μας.
*Πρώτος Λειτουργός Εκπαίδευσης
Προϊστάμενος Μονάδας Τ.Π.Ε.
