Θέατρο, το σπίτι μας


TΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΑΝΤΩΝΕΛΛΟΥ*

Το θέατρο είναι χώρος πολυδιάστατος, θεαματικός, μα κι επικίνδυνος γιατί πάντα επιχειρεί μια μεγάλη επιστροφή στο σπίτι της ψυχής του καθενός μας, άσχετα εάν με τη σιωπή μας  εκεί θεωρούμε ότι μας «προφυλάσσει», άσχετα αν η παραμονή μας στο χώρο της ψυχής μας δεν θα κρατήσει πάνω από δυο ώρες.

Ας παραδεχτούμε πως το θέατρο είναι του καθενός το σπίτι , πως κάθε φορά ανοίγει τις πόρτες του για να μας δεχτεί να δούμε τις ζωές μας αλλά κι όσων υπάρχουν σ’ αυτό. Τα σπίτια μας, λοιπόν,  έχουν αγάπες, έχουν πάθη, μίση, έρωτες και αντιζηλίες, χαρές , λύπες και θυμούς, έχουν βία, έχουν τα πάντα. Κάποιοι, αυτό το σπίτι, το  νιώθουν σαν να είναι ένας περίεργος, μαγικός κόσμος που δεν τόλμησαν ποτέ να εξερευνήσουν , ενώ θα το επιθυμούσαν συνειδητά. Κάποιοι το χρησιμοποιούν, γιατί εκεί μέσα ζουν τα πάθη, τα βάσανα ή και τις χαρές τους, κρατώντας πάντα τις δέουσες αποστάσεις ασφαλείας, μιας και το όνομά τους δεν ακούγεται. Αυτό το καθρέφτισμα, ωστόσο, είναι και το μέγα κέρδος κι εδώ είναι που στοχεύουν οι σκηνοθέτες, οι ηθοποιοί κι όλοι όσοι δουλεύουν για τούτη την υψηλή μορφή Τέχνης.

Το θέατρο αναντίρρητα είναι μυστήριος χώρος. Όποιος γνωρίσει τα παρασκήνιά του, ανακαλύπτει όλες εκείνες τις περίφημες γαστρονομικές μυρωδιές και γεύσεις που έστηνε παλιά στο μαγεριό της η αγαπημένη μας Λωξάντρα. Γιατί έχει νοστιμιά το θέατρο και τόσες μυρωδιές μεθυστικές που γοητεύουν. Έχει όμως και κρυμμένες παγίδες, έχει επικινδυνότητα. Στο θέατρο οι άνθρωποί του συχνά υποφέρουν από συμπεριφορές ή και από την αδυναμία να κρατήσουν όμορφες παρέες μετά το τέλος της δουλειάς, αφού βρίσκονται πάντα με άλλους ανθρώπους και δεν καταφέρνουν να έχουν πολλούς ασφαλείς συνοδοιπόρους στη μετέπειτα ζωή τους.

Το θέατρο, λένε, είναι καθρέφτης της κοινωνίας μας κι ας είναι ένας κόσμος άλλος. Μόνο εκεί μπορείς να ακούσεις τον ολοκληρωμένο ορθό λόγο, την εξελικτική πορεία του συλλογισμού, τη σκέψη φωναχτά, την ακμή και την παρακμή του καθενός, τις σχέσεις μεταξύ τους να ασφαλίζονται υγιείς ή να διαστρέφονται με καταστροφική μάνητα. Είναι κάτι “ξένο” και συνάμα «οικείο», διαφορετικό προς κάθε κανονικότητα,  είναι η ζωή και ο θάνατος σε δυό ώρες.

Προσέξτε τους ηθοποιούς στην υπόκλισή τους με το τέλος της παράστασής τους. Το κοίταγμά τους στους θεατές. Είναι σαν να λένε: «Και τώρα;». Μόνο που δεν παίρνουν απάντηση, μιας και το χειροκρότημα για την επιβράβευση κάνει θόρυβο για να τους επιβραβεύσει κι εμάς για να μας πει πως … εντάξει, δεν έγινε και κάτι… θα γυρίσουμε πίσω «ασφαλείς».

Αυτό, λοιπόν, το πολύ σημαντικό μας σπίτι, τα δυο τελευταία χρόνια της πανδημικής κατάρας, το αφήσαμε. Κι όπως αφήνεις το πραγματικό σου σπίτι και τριγυρίζεις ανέστιος με όλες τις τραγικές συνέπειες τούτης της πράξης, έτσι και το θεατρικό μας σπίτι, ας μην ξεχνάμε, είναι εκεί ανοιχτό και γυρεύει την επιστροφή μας. Οι ηθοποιοί μας γυρεύουν, μας χρειάζονται για να ζήσουν, για να συνεχίσουν να φτιάχνουν την τροφή που μας λείπει.

Αυτός ο χειμώνας ας μας βρει εκεί. Η τηλεόραση μπορεί να κλείσει, μπορεί να απουσιάζει σημαντικά από τη ζωή μας. Δεν υπάρχει κανένα κέρδος από τον βιασμό της ιδιωτικότητας, δεν υπάρχει καμιά ωφέλεια από την επαναλαμβανόμενη τραγική ειδησεογραφία των φονικών, των θανάτων. Μόνο στο κακό εξοικειώνουν, μόνο την τάση παραίτησης αυξάνουν, μόνο πισωγύρισμα φέρνουν, μόνο το τέρας μπορούν να ζωντανέψουν. Μα κι η προσκόλληση στα κινητές οθόνες του χεριού και στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης δεν μπορούν να γίνουν ποτέ «σπίτι». Μόνο τραγική εξάρτηση μπορούν να γίνουν. Ο πολιτισμός του θέατρου δεν αντικαθίσταται, όσο κι αν είναι δύσκολο να γίνει τούτο πιστευτό.

Αυτό το σπίτι των μεγάλων θαυμάτων, γυρεύει εδώ και χρόνια την αρωγή του κράτους. Δεν την έχει, δυστυχώς! Δεν φέρνει το κέρδος των «πλαστών διαβατηρίων», δεν αποδίδει το κέρδος των ουρανοξυστών… Μα κι οι άνθρωποί του δεν έχουν τη δέουσα εκτίμηση του κοινωνικού συνόλου. Τους ηθοποιούς μάθαμε να τους αποθεώνουμε και με απίστευτη ευκολία να τους διαγράφουμε. Κι όταν αυτοί οι άνθρωποι μεγαλώνουν ηλικιακά, τότε καταδικάζονται επίσης εύκολα στη μοναξιά τους.

Ναι, είναι θέμα αγωγής από το σπίτι πρώτιστα και την εκπαίδευση μετά να μαθαίνει από νωρίς  ο άνθρωπος για τη σημαντικότητα του να αναζητά το θέατρο, να αγαπά τους ανθρώπους του, να τους στηρίζει με κάθε τρόπο!

Κι αλήθεια, ξαναδιαβάζοντας τον Άμλετ του μεγάλου Σαίξπηρ, πάντα θα συνειδητοποιούμε πως τ΄ ακόλουθα λόγια του, εκεί, στο σπίτι του θεάτρου τα’ ακούσαμε και τα έχουμε πάντα κατά νου:

«Να ζεις. Να μη ζεις. Αυτή είναι η ερώτηση.

Τι συμφέρει στον άνθρωπο;

Να πάσχει, να αντέχει σωπαίνοντας τις πληγές

από μια μοίρα πού τον ταπεινώνει χωρίς κανένα έλεος

ή να επαναστατεί;

Να αντισταθεί στην ατέλειωτη παλίρροια των λυπημένων κόπων […]»

*ΠΛΕ, Προϊστάμενος Τομέα Πολιτισμού και Αθλητισμού ΜΓΕ

 




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










1320