Έτη φωτός πίσω

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΧΑΛΛΟΥΜΑ*

Ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Καθηγητών Αγγλικών είναι με μεγάλη απογοήτευση και αγανάκτηση που εδώ και επτά συνεχόμενα χρόνια, προσπαθεί να άρει την αδικία εις βάρος του μαθήματος των Αγγλικών στη Μέση Εκπαίδευση, λόγω της ατεκμηρίωτης αποκοπής 2.5 διδακτικών περιόδων τη βδομάδα από το μάθημα, σύμφωνα με το Νέο Ωρολόγιο Πρόγραμμα του 2015. Παρά τις αλλεπάλληλες συναντήσεις με τους εκάστοτε Υπουργούς Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας όπου παρουσιάσαμε εμπεριστατωμένα και τεκμηριωμένα τις αρνητικές συνέπειες και τα κενά που δημιουργούνται στη διδασκαλία και εκμάθηση της πρώτης ξένης γλώσσας, δεν έγινε καμία προσπάθεια για να αναιρεθεί η υποβάθμιση του μαθήματος.

Στόχος της Κυβέρνησης, σύμφωνα με τις ενίοτε εξαγγελίες του Προέδρου της Δημοκρατίας και των υπουργών μας, είναι να καταστεί η Κύπρος ένα διεθνές κέντρο υπηρεσιών σε διάφορους τομείς (οικονομικό, ιατρικό, ακαδημαϊκό κ.ά.). Ωστόσο, αυτός ο στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς καλή γνώση της διεθνούς γλώσσας! Επίσης, σημαντικός είναι ο ρόλος των Αγγλικών στην  υποστήριξη του διαπολιτισμικού διαλόγου, στο πολυπολιτισμικό κοινωνικό περιβάλλον του 21ου αιώνα. Δυστυχώς, το δημόσιο σχολείο αντί να ενδυναμώνει τους νέους μας στους πιο πάνω τομείς, με την υποβάθμιση του μαθήματος των Αγγλικών, τους αποδυναμώνει.

Είναι πολλοί οι παράγοντες που συμβάλλουν στην αποτελεσματική διδασκαλία και εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας. Οι σημαντικότεροι παράγοντες είναι ο επαρκής διδακτικός χρόνος, και οι προσοντούχοι εκπαιδευτικοί. Στην Κύπρο του 2022, όμως, αυτά δεν ισχύουν, σε αντίθεση με τα πλείστα εκπαιδευτικά συστήματα άλλων χωρών, και της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης. Στην Κύπρο, στη δημοτική εκπαίδευση, οι προσοντούχοι εκπαιδευτικοί είναι ελάχιστοι και ο διδακτικός χρόνος στη πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση ανεπαρκής.

Τα πλείστα εκπαιδευτικά συστήματα, ανά τον κόσμο, στοχεύουν οι απόφοιτοι του δημοσίου σχολείου, να αποφοιτούν στο επίπεδο Β2 (καλή γνώση Αγγλικών). Στη  μικρή μας, τουριστική Κύπρο, μόνο οι μαθητές των ενισχυμένων τάξεων Αγγλικών, έχουν αυτή τη δυνατότητα. Αυτοί είναι κυρίως μαθητές της Κατεύθυνσης Εμπορίου και Υπηρεσιών και ορισμένοι μαθητές άλλων κλάδων, που τους επιτρέπουν τα Πλαίσια Πρόσβασης στα Ανώτερα και Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Ο μεγάλος αριθμός αποφοίτων του δημοσίου σχολείου στη χώρα μας αποφοιτά στο επίπεδο Β1 (μέτρια γνώση).

Η παραπαιδεία στα Αγγλικά για την πλειοψηφία  των  μαθητών του δημοσίου σχολείου δεν είναι επιλογή, είναι ανάγκη! Η χώρα μας έχει ένα από τα πιο χαμηλά ποσοστά διδακτικού χρόνου ανάμεσα στις χώρες του  Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης[1] και των εταίρων μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση[2]. Η σύγκριση του ωρολογίου προγράμματος της πρώτης ξένης γλώσσα της Κύπρου με το αδελφό Ελλαδικό εκπαιδευτικό σύστημα στον πίνακα που ακολουθεί, και του τρόπου διδασκαλίας της γλώσσας, καταδεικνύει ότι απέχουμε έτη φωτός από την επίτευξη του στόχου όλοι οι απόφοιτοι του δημοσίου σχολείου να αποφοιτούν στο επίπεδο Β2.

Συγκριτικά στοιχεία για τη διδασκαλία του μαθήματος των Αγγλικών σε Ελλάδα[3] και Κύπρo[4]: 

Ωρολόγιο Πρόγραμμα Αγγλικών

Με * διδασκαλία του μαθήματος από πτυχιούχο εκπαιδευτικό Αγγλικής Φιλολογίας                   

Στον πίνακα φαίνεται ξεκάθαρα η έλλειψη των 6 διδακτικών περιόδων που υπολείπονται για την ολοκλήρωση του Β2 επιπέδου στο δικό μας εκπαιδευτικό σύστημα, σε αντίθεση με το ελλαδικό εκπαιδευτικό σύστημα. Ο  πίνακας διδακτικών περιόδων κατά γλωσσικό επίπεδοτου Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς και Cambridge Organization καταδεικνύει την ίδια ακριβώς έλλειψη[5] διδακτικών περιόδων που απαιτούνται για την κάλυψη του Β2 επιπέδου.

Σημαντικό είναι, επίσης, ότι η διδασκαλία του μαθήματος στην Ελλάδα γίνεται από πτυχιούχο εκπαιδευτικό Αγγλικής Φιλολογίας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Από την προδημοτική εκπαίδευση, η Αγγλική γλώσσα διδάσκεται μέσα από παιχνίδια και τραγουδάκια από προσοντούχο εκπαιδευτικό στην παρουσία της/του νηπιαγωγού[6]. Παρ’ όλο που η εξειδίκευση των εκπαιδευτικών σε επίπεδο Master’s degree στο διδακτικό τους αντικείμενο είναι προϋπόθεση για τη διδασκαλία του μαθήματος σε προηγμένες χώρες, όπως η Φιλανδία και Νορβηγία, εμείς φαίνεται να εμμένουμε σε απαρχαιωμένα μοντέλα διδασκαλίας.                

Επιπλέον, το μάθημα Αγγλικών στην Ελλάδα είναι εξεταζόμενο στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις του Γυμνασίου. To γεγονός αυτό προσδίδει ξεχωριστή σημασία και βαρύτητα στη διδασκαλία και εκμάθηση της γλώσσας. Εκτός των άλλων,  οι μαθητές στις τάξεις των Αγγλικών διαχωρίζονται σε δύο ομάδες ανάλογα με τα γλωσσικά τους επίπεδα: στις τάξεις προχωρημένων μαθητών και μη προχωρημένων, πρακτική που διευκολύνει την αποτελεσματική διδασκαλία και εκμάθηση της γλώσσας.

Στόχος του ΠΑΣΥΚΑ είναι ΟΛΟΙ οι μαθητές, και όχι μόνο οι μαθητές των ενισχυμένων τμημάτων Αγγλικών, να έχουν την ευκαιρία να διδάσκονται και να κατακτούν το επίπεδο Β2 μέσα από το δημόσιο σχολείο, και στη συνέχεια να μπορούν -όσοι το επιθυμούν- να παρακάθονται σε διεθνείς εξετάσεις για πιστοποίηση γλωσσομάθειας.

Το ΥΠΠΑΝ, ως διαχειριστής θεμάτων που αφορούν τα παιδιά μας -την ελπίδα και το αύριο της Κύπρου- έχει χρέος να προχωρήσει στην αναβάθμιση του μαθήματος των Αγγλικών και να παρέχει ίσες ευκαιρίες σε όλους τους μαθητές και μαθήτριες για εκμάθηση της διεθνούς γλώσσας. Έχει, τέλος, χρέος να αναβαθμίσει και εκσυγχρονίσει, επιτέλους, την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης στο δημόσιο σχολείο ακολουθώντας πετυχημένες πρακτικές άλλων χωρών, για να μπορούν οι απόφοιτοι του δικού μας δημοσίου σχολείου να ανταγωνίζονται τους απόφοιτους άλλων χωρών, τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό.

*Πρόεδρος Παγκυπρίου Συνδέσμου Καθηγητών Αγγλικών

ΟΕΛΜΕΚ