ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ*
ΜΕΡΟΣ Α΄
Ο Δρ. Ανδρέας Κασουλίδης στο άρθρο του που δημοσιεύτηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2022, στο Paideia-News αναλύει την πρόταση του υποψήφιου Προέδρου κ. Νίκου Χριστοδουλίδη για τη δημιουργία Τεχνικού Γυμνασίου. Είναι πολύ θετικό που ο κ. Χριστοδουλίδης δίνει ιδιαίτερη σημασία στην Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, αλλά όπως έχω επισημάνει και στον ίδιο σε σύντομη συνομιλία που είχαμε, χρειάζεται μια πιο προσεκτική αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης πριν από την λήψη οποιονδήποτε αποφάσεων. Αρχικά πρέπει να γίνει κατανοητό ότι αναφερόμαστε σε τρία διαφορετικά είδη εκπαίδευσης / επιμόρφωσης: την Τεχνική ή Τεχνολογική εκπαίδευση, την Επαγγελματική εκπαίδευση και την Κατάρτιση. Το Τεχνικό Γυμνάσιο σύμφωνα με τον κ. Κασουλίδη «έρχεται σήμερα να καλύψει το μεγάλο κενό ανάμεσα στη γυμνασιακή εκπαίδευση και τις τεχνικές σχολές». Όσοι όμως έχουμε ζήσει τις Τεχνικές Σχολές (Τ.Σ.), γνωρίζουμε πολύ καλά ότι το μεγάλο κενό είναι ο αναλφαβητισμός των παιδιών που καταλήγουν σε αυτές. Τα αποτελέσματα από τις διαγνωστικές εξετάσεις που παρακάθονται όλοι οι νεοεισερχόμενοι μαθητές των Τ.Σ., για την Πρακτική Κατεύθυνση εδώ και πολλά χρόνια, είναι πολύ πιο κάτω από την βάση. Τα παιδιά αυτά έχουν ασφαλώς ολοκληρώσει «επιτυχώς» τον εξατάξιο κύκλο της Δημοτικής εκπαίδευσής και τον τριετή κύκλο της Γυμνασιακής εκπαίδευσης.
Είναι κοινό μυστικό ότι οι Τ.Σ. αποτελούν το χαλί κάτω από το οποίο κρυβόντανε οι αδυναμίες του Γυμνασίου, με αποτέλεσμα να έχουν πάψει εδώ και αρκετά χρόνια να εξυπηρετούν τον σκοπό για τον οποίο έχουν ιδρυθεί. Ασφαλώς όπως θα εξηγήσω στη συνέχεια, αυτός δεν είναι ο μοναδικός λόγος που οι Τ.Σ. βρίσκονται σε αδιέξοδο. Το νέο στοιχείο που εμφανίζεται ή μάλλον κρύβεται πίσω από την πρόταση για δημιουργία Τεχνικού Γυμνασίου είναι ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα θα αποκτήσει ακόμα ένα χαλάκι για να κρύβονται οι εμφανείς αποτυχίες της Δημοτικής Εκπαίδευσης. Ο κ. Κασουλίδης το λέει ξεκάθαρα «οι ωφέλειες που θα έχει η υιοθέτηση της πρότασης για τη δημιουργία Τεχνικού Γυμνασίου μπορούν να γίνουν εύκολα αντιληπτές, τόσο από τους εκπαιδευτικούς που τώρα υπηρετούν σε Γυμνάσια και βλέπουν μαθητές να μην έχουν κανένα ενδιαφέρον / κίνητρο για το σχολείο εφόσον η κλίση τους δεν είναι τα «ακαδημαϊκά» μαθήματα όσο και από τους γονείς που δέχονται τη μια απογοήτευση μετά την άλλη, βλέποντας τα παιδιά τους να «αποτυγχάνουν» στο υφιστάμενο σύστημα». Πολύ απλά ο στόχος είναι ότι τόσο οι γονείς όσο και οι καθηγητές του Γυμνασίου θα πάψουν να κατηγορούν την προβληματική εκπαίδευση του Δημόσιου Δημοτικού Σχολείου. Επειδή ο κ. Κασουλίδης όπως λέει θέλει να αντλεί μαθήματα από το παρελθόν παραθέτω ένα απόσπασμα από το άρθρο που δημοσίευσα πριν από δεκαπέντε χρόνια σχολιάζοντας τις προτάσεις της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης (για όσους τη θυμούνται), (Μύθοι και Πραγματικότητες, Ο Φιλελευθερος 10 Ιουνίου 2007)
«Τα παιδιά αυτά στιγματίζονται για τις αδυναμίες και ελλείψεις τους που ξεκινούν από το Δημοτικό και συνεχίζονται στο Γυμνάσιο, για να «καταλήξουν», είναι ο όρος που πολύ επιεικώς χρησιμοποίησε η επιτροπή, στις Τεχνικές Σχολές. Αυτό που συμβαίνει είναι ένας διπλός αποκλεισμός. Είναι ο αποκλεισμός από το Λύκειο των μαθητών με χαμηλές σχολικές επιδόσεις που το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα έχει «πετύχει» στα πρώτα 9 χρόνια, αλλά και ο ταυτόχρονος αποκλεισμός των μαθητών με ψηλές επιδόσεις από τις Τεχνικές για ευνόητους λόγους. Το πρόβλημα του αποκλεισμού δεν αφορά τους «κοινωνικά μειονεκτούντες» όπως αναφέρεται στην έκθεση της Επιτροπής (σελ. 78), αλλά ένα μεγάλο ποσοστό μαθητών που το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα έχει περιθωριοποιήσει και εγκαταλείψει με ένα σωρό ελλείψεις που δε καλύπτονται ποτέ. Δυστυχώς όμως ο μύθος των κοινωνικά μειονεκτούντων και των κατωτέρων οικονομικών στρωμάτων είναι αυτός που συντηρεί το σημερινό σύστημα. Το πιο προσφιλές επιχείρημα των υποστηρικτών του συστήματος είναι: πού θα πάνε αυτά τα παιδιά; Το γεγονός ότι αυτά τα παιδιά δεν έχουν αποκτήσει βασικές δεξιότητες ανάγνωσης, γραφής και λειτουργικών μαθηματικών, άλλα ούτε και έχουν καμιά κλίση προς τα τεχνικά επαγγέλματα, δε φαίνεται να απασχολεί κανένα».
Δυστυχώς μέχρι σήμερα η πιθανότητα να φταίει το υφιστάμενο σύστημα βασικής εκπαίδευσης που τα παιδιά αυτά δεν «έχουν κανένα ενδιαφέρον / κίνητρο για το σχολείο» δεν μας έχει απασχολήσει και αν τα μαθήματα του Γυμνασίου είναι «ακαδημαϊκά» με εισαγωγικά ή χωρίς, όπως τα έχει ορίσει ο κ. Κασουλίδης, τότε το πρόβλημα μας είναι πολύ μεγαλύτερο από ότι πιστεύαμε. Όσον αφορά την κλίση των παιδιών και τις γνώσεις και δεξιότητες που θα μπορούσαν να αναπτύξουν τα παιδιά στο Τεχνικό Γυμνάσιο θα το αναλύσω στο Β΄ μέρος του άρθρου, αφού πρώτα εξηγήσουμε τη διαφορά της Τεχνικής από την Επαγγελματική εκπαίδευση και την Κατάρτιση.
*Τέως Επιθεωρητής Ηλεκτρολογίας
