Χριστουγεννιάτικα λογο-παίγνια 2019


ΤΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ*

Ο Αντρέας Κάλβος στις πρώτες τρεις στροφές στην ωδή του «Εις Σάμον», έγραψε πως η Ελευθερία χρειάζεται αρετή αλλά χρειάζεται και τόλμη. Χρησιμοποίησε το παράδειγμα του Ίκαρου για να μας πει ότι είναι ανώτερο να τολμά κανείς να ζήσει ελεύθερος και ας πέσει από ψηλά και να πνιγεί, παρά να πεθάνει ατιμωτικά από το χέρι του εχθρού.

Ο Paulo Freire στο βιβλίο του «Δέκα Επιστολές προς εκείνους που τολμούν να διδάσκουν» έγραψε για τα προσόντα του προοδευτικού δασκάλου, ο οποίος δεν αρκεί να αγαπά αλλά να ξέρει πώς να αγαπά. Να υπερασπίζεται τη χαρά της ζωής. Να προσφέρει ολοκληρωτικά τον εαυτό του στη ζωή. Να συμβάλλει στη δημιουργία ενός χαρούμενου και  ευτυχισμένου σχολείου. Να εργάζεται για ένα σχολείο- περιπέτεια, ένα σχολείο που πάει μπροστά, που δεν φοβάται να ριψοκινδυνεύει, που απορρίπτει τη στασιμότητα. Που μιλά, που συμμετέχει, δημιουργεί, αγαπά, φαντάζεται, αγκαλιάζει με πάθος και λέει ναι στη ζωή.

Μπορεί κανείς όλα αυτά να τα επιχειρήσει στο δημόσιο σχολείο της Κύπρου;

Μπορεί ένας δάσκαλος να τολμήσει, να ρισκάρει, να αγαπήσει;

Αγαπητοί μου φίλοι, θα ήθελα αυτές τις Άγιες μέρες που πλησιάζουν, να μοιραστώ μαζί σας, διάφορες σκέψεις που πηγάζουν μέσα από την απλή καθημερινότητα του σχολείου. Ως εκπαιδευτικός, αγαπώ τον Κάλβο και τον Freire, έχω όμως την ιδιαίτερη χαρά να είμαι Θεολόγος και να μπορώ να διδάσκω για ένα Θεό, που όχι απλά αγάπησε, που όχι απλά τόλμησε, αλλά που ήταν, είναι και θα είναι  ο ίδιος και η Τόλμη και η Ελευθερία και  η Αγάπη. Έχοντας αυτά στο μυαλό αλλά και στην καρδιά μου, πειραματίζομαι εκπαιδευτικά, τολμώντας και ρισκάροντας με την επιθυμία να πετύχω μαζί με τα παιδιά πράγματα, που να μπορούν να δώσουν χαρά και νόημα στη σχολική ζωή.

Πολλοί μαθητές μου και ορισμένοι συνάδελφοι, θα θυμούνται ότι  πριν μερικά χρόνια, στην αρχή της σχολικής χρονιάς, ξεκίνησα με τα παιδιά ένα λογοπαίγνιο. Να βρίσκουμε λέξεις μέσα στις λέξεις.

Έκανα εγώ την αρχή λέγοντας, πως η λέξη είναι μέσα στον Αλέξη και πως η μερίδα είναι μέσα στην εφημερίδα. Το τι έγινε εκείνη τη χρονιά δεν μπορώ να το περιγράψω. Σύμφωνα και φωνήεντα σχημάτιζαν λέξεις και έκαναν τις σχολικές στιγμές ακόμη πιο όμορφες. Αμφιβάλλει κανείς ότι το πιο όμορφο που έχει αυτός ο τόπος είναι οι σχολικές τάξεις και οι σχολικές αυλές οι οποίες είναι πλημμυρισμένες (το μυρισμένες είναι μέσα στο πλημμυρισμένες) με το παρόν και το μέλλον του πολύπαθου αυτού νησιού;

Πάντα πίστευα ότι όλα τα μαθήματα μπορούν να διδάσκονται μέσα σ’ ένα κλίμα γιορτής. Μπορεί τα σχολεία να μην είναι παιδικές χαρές, όμως μεγάλοι Παιδαγωγοί όπως ο Freire, o Giroux και ο McLaren πάντα πίστευαν ότι η εκπαίδευση, η αγωγή, η μάθηση είναι διαδικασίες που εκ φύσεως έχουν τα χρώματα της χαράς και της ελπίδας. Δεν είμαι λιγότερο Θεολόγος αν κατά τη διάρκεια του μαθήματός μου η όλη εκπαιδευτική δι-εργασία γίνεται με ένταση, με χρώματα, με χαμόγελα. Ο Χριστός δεν έπασχε από κατάθλιψη.

Έπαθε ότι έπαθε ΕΚΟΥΣΙΑ από άπειρη αγάπη.

ΑΥΤΟΣ για μένα ήταν ο μεγαλύτερος διδάσκαλος όλων των εποχών και δεν είναι καν-ένας υπό-χρεωμένος να συν-φωνήσει μαζί μου.

Η ζωή Του Χριστού ξεκίνησε σ’ ένα σταύλο και τελείωσε σ’ ένα σταυρό.

Ο προαιώνιος Θεός μέσα στο χρόνο γίνεται και άνθρωπος.

Θεάνθρωπος. Αυτό είναι τα Χριστούγεννα.

Ένας Θεός που εξέρχεται από την απόλυτη δόξα για να γίνει όμοιός μας. Κατά τον Μέγα Αθανάσιο πτώχευσε ο Θεός για να γίνουμε εμείς πλούσιοι.

Ο Λεωνίδας Ουσπένσκι, θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους εικονογράφους της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Έγινε ευρύτερα γνωστός, όχι μόνο από τις εικόνες του, αλλά και τα άρθρα του και κυρίως το έργο του «Η θεολογία της εικόνας». Ο Ουσπένσκι αναφέρει ότι αν πάρει κάποιος την εικόνα της γεννήσεως Του Χριστού και φέρει ένα κάθετο άξονα από τη μέση της εικόνας και ένα οριζόντιο άξονα από τη μέση της εικόνας, οι δύο αυτοί άξονες σχηματίζουν ένα σταυρό ακριβώς εκεί που βρίσκεται σπαργανωμένο το Θείο βρέφος.  Αν κλείσει κανείς τα μάτια του και ανοίξει την καρδιά του, θα δει ότι Χριστούγεννα είναι ο προάγγελος που οδηγεί στο μονοπάτι που  μας φέρνει κοντά στην  κατάργηση του Θανάτου. Ο Χριστός θα θανατώσει τον θάνατό, με τον θάνατό του. Αυτό προ-αναγγέλλει η εικόνα της γεννήσεως. Γι’ αυτό και η Αειπάρθενος Μάνα Του, χαίρεται από τη μια γιατί τον γέννησε και από την άλλη λυπάται γιατί αυτός ο γιος κάποια στιγμή θα πεθάνει.

Δεν πάσχει όμως ούτε η Παναγία από κατάθλιψη. Έχει συγκρατημένη χαρά. Ξέρει ότι ο γιος της θ’ αναστηθεί. Ξέρει ότι είναι ο Λυτρωτής του κόσμου.

Αυτά τα λόγια που γράφω τώρα, τα μοιράζομαι με τους μαθητές μου στις τάξεις. Κάθε χρόνο, τέτοιες μέρες, τους δείχνω εικόνες της γέννησης του Χριστού από όλη την Κύπρο και όχι μόνο.

Τους εξηγώ ότι ο Θεός μας αγαπά όλους. Και τους φτωχούς και τους πλούσιους. Τους δίκαιους. Αλλά και τους αμαρτωλούς. Και τους μαύρους. Και τους άσπρους.

-Κύριε, μου είπε ένας μαθητής, μπορώ να σου κάνω μια ερώτηση αλλά πρόσεξε γιατί είναι ερώτηση παγίδα. Ασφαλώς, του απάντησα και ετοιμάστηκα να τον αφ-οπλίσω.

-Κύριε ο Θεός αγαπά και τους μαύρους και τους  λευκούς καρχαρίες;

-Παιδί μου είσαι εκτός θέματος του απάντησα.

-Το ξέρω κύριε μου είπε, εγώ μπορεί να είμαι εκτός του θέματος όμως η γίδα είναι μέσα στην παγίδα.

Και όλη η τάξη γέλασε με την καρδιά της.

Έτσι κάνουμε εμείς το μάθημα. Γελάμε και κλαίμε. Κλαίμε και γελάμε.

Είμαστε τα παιδιά της Χαρμολύπης.

Όπως ακριβώς είναι όλη η ζωή ενός ανθρώπου.

Γεννιέται και μόλις κλάψει όλος ο κόσμος χαίρεται. Μια ολόκληρη ζωή ανάμεσα στο γέλιο και στο δάκρυ όπως το τραγούδι του Βασίλη Σκουλά.

Κάποτε, αν η ανάγκη το φέρει, γίνομαι κι’ εγώ παιδί. Κάθομαι στα έδρανα και αφήνω να κάνει κάποιος μαθητής τον δάσκαλο. Να δω πως είναι να εξέρχεσαι από την καθηγητική δόξα. Ο Freire έλεγε πως όλοι διδάσκουν και όλοι διδάσκονται. Εμείς λέμε ότι θα πειραματιζόμαστε ακατάπαυστα. Δια βίου.

Σαν μαθητής σε έδρανο, είπα μια εξυπνάδα στο Θεοδόση, που εκείνη τη μέρα έκανε το δάσκαλο.

-Κύριε Θεοδόση να σας κάνω μία απορία, τον ρώτησα.

-Η πορία είναι μέσα στην απορία;

-Χαραλάμπους είσαι ανορθόγραφος μου απάντησε.

-Η πορεία γράφεται με έψιλον γιώτα.

-Ναι κύριε του είπα όμως η δόση είναι μέσα στο Θεοδόση.

-Σωστά παιδί μου, μου απάντησε, αλλά πρόσεξε γιατί το λάμπεις αν το γράψεις

με ήττα θα είναι μέσα στο Χαραλάμπης.

Και πάλι γελάσαμε κυρίες και κύριοι.

Και πήγα πάλι ξανά στην έδρα μου, για να συνεχίσω να προσπαθώ.

Προσπαθώ απλά να συνδυάζω την Παιδαγωγική του Ιωάννη του Χρυσοστόμου, τον Βασίλη Σκουλά, την αρετή, τον Κάλβο, την τόλμη, τον Freire, το ρίσκο, τον Ουσπένσκι, την ελευθερία, την αγάπη, τον Θεό μέσα σε μια όμορφη ατμόσφαιρα, όπου όλοι  αισθανόμαστε πως ανήκουμε κάπου. Πως κάπου είμαστε εν-εργά εν-ταγμένοι.

Προσπαθώ απλά να γίνω παιδαγωγός.

*Θεολόγος

Τεχνική Σχολή Μακάριος Γ΄ Λευκωσία

Υ.Γ(1)

Το αγωγός είναι μέσα στο παιδαγωγός.

Υ.Γ(2)

Για όσους πιστεύουν ότι τα παιγνίδια είναι μόνο για τις παιδικές χαρές, θα τους πω ότι κάποτε είναι χρήσιμα και για τις αίθουσες του παίδο-ογκολογικού. Ομάδα μαθητών του σχολείου που παίζαμε με τις λέξεις, για ένα σχεδόν χρόνο, με συνόδευε και κάναμε επισκέψεις σ’ ένα νεαρό φίλο μας, ο οποίος βρίσκεται τώρα στον ουρανό. Του χαρίζαμε εμείς λίγη αγάπη και αυτός μας χάριζε μαθήματα ολόκληρης ζωής.

Του άρεσε να παίζουμε το παιγνίδι με τις λέξεις. Οι μαθητές μου ετοίμαζαν ο καθένας μερικές λέξεις μέσα σε λέξεις και με ανάμεικτα συναισθήματα γελοκλαίγοντας, τις μοιραζόμασταν.

Σύμφωνα, φωνήεντα, δάκρυα, πόνος, αγάπη, χαρά θάνατος, Παράδεισος.

Υ.Γ(3)

Ο νεαρός που βρίσκεται τώρα στην αγκαλιά Του Θεού, μου έλεγε χαμογελώντας:

«Δάσκαλε η αγαπημένη μου Αγία είναι η Αγία Υπομονή.

Και ξέρεις ότι η μονή, είναι μέσα στην Υπομονή».

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ




Comments (5)

  1. Γιώργος Παντελιδης :
    Dec 14, 2019 at 07:12 PM

    Φίλε μου είσαι Αληθινός ΔΆΣΚΑΛΟΣ & ΆΝΘΡΩΠΟΣ

  2. Παναγιώτης Παναγιώτου ΒΔΑ,Τεχνικη.Σχολή Μακάρ.Γ:
    Dec 14, 2019 at 07:24 PM

    Υπέροχο άρθρο που δείχνει ακριβώς αυτό που αναφέρει ο Χαράλαμπος στο τέλος.Το αγωγός είναι μέσα στο παιδαγωγός !!
    Αυτούς τους παιδαγωγούς χρειάζεται σήμερα η παιδεία όσο ποτέ άλλοτε Αλλά δυστυχώς η Παιδεία του Υπουργείου έχει αφαιρέσει τον αγωγό προς τον παιδαγωγό αφήνοντας τους μόνο τον αγωγό για μετάδοση της γνώσης.

  3. Μαρωδία Χαναππά:
    Dec 15, 2019 at 08:00 AM

    κ.Χαράλαμπε μου, τα Θερμα μου συγχαρητηρια. Έχεις καταφέρει να κερδίσεις τον σεβασμό από τους μαθητές αλλά και την αγάπη τους. Χαίρομαι γιατί υπάρχουν κι άλλοι εκπαιδευτικοί που ακολουθούν την μέθοδο σου. Λίγοι, αλλά υπάρχουν και προσπαθούν. Πολλοί, δυστυχώς πιστεύουν ότι οι νέοι μας σήμερα θέλουν αυστηρότητα και εκφοβισμό για να πειθαρχηθούν. Μεγάλο λάθος. Οι νέοι μας σήμερα το ΜΟΝΟ που ζητούν από όλους μας (γονείς ,εκπαιδευτικούς και γενικά την κοινωνία μας) είναι ΑΓΑΠΗ ,ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ και ΠΙΣΤΗ προς αυτούς.
    Σας ευχαρίστω για την αγάπη σας προς τα παιδιά μας και σας εύχομαι καλή συνέχεια στο δύσκολο έργο σας.

  4. Μιχάλης Α. Πόλης:
    Dec 15, 2019 at 09:57 AM

    Στα λόγια είμαστε όλοι καλοί....

  5. Μιχάλης Α. Πόλης:
    Dec 15, 2019 at 06:51 PM

    Είναι γεγονός όμως ότι υπό τις περιστάσεις δεν θα μπορούσε να γίνει κάτι καλύτερο. Ο λόγος και ο παράλογος, η μια λέξη μέσα στην άλλη, οι δύο όψεις του ιδίου νομίσματος, της χαρμολύπης της ζωής...Καλή δύναμη συνάδελφε της τεχνικής εκπαίδευσης...


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










2830