Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση έκλεισε τη διαδρομή της για φέτος στη Μέση Εκπαίδευση

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΙΩΣΗΦΙΔΗ*

Η πανδημία όπως είναι γνωστό , προκάλεσε  μεγάλες ανατροπές και αναστάτωση στο κοινωνικό, οικονομικό και εκπαιδευτικό σύστημα, όχι μόνο της χώρας μας αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.  Όλα τα κράτη προσπαθούν  να βρούν λύσεις στα προβλήματα που έχουν προκληθεί και να επαναφέρουν την «κανονικότητα».

Το εκπαιδευτικό μας σύστημα βρέθηκε αντιμέτωπο  σε μια απρόσμενη και ξαφνική κατάσταση που ούτε στη περίοδο της τουρκικής εισβολής του 74 δεν είχε να αντιμετωπίσει. Το ολοκληρωτικό κλείσιμο των σχολείων μέσα σε μια μέρα. Ένα μέτρο σκληρό αλλά  αναγκαίο για να περιοριστεί η εξάπλωση της πανδημίας.

Η διακομή της εκπαιδευτικής διαδικασίας στο μέσο σχεδόν του Β’ τετραμήνου σε συνδιασμό με την  αβεβαιότητα για το πότε θα ήταν  εφικτό από τα επιδημιολογικά δεδομένα, να επιστρέψουν τα σχολεία πίσω στη κανονική λειτουργία, προκάλεσε έντονο προβληματισμό σε όλους τους φορείς της εκπαίδευσης: ΥΠΠΑΝ, εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς. Κανένας δεν είχε την εμπειρία παρόμοιας κατάστασης στο παρελθόν.  Δεν υπήρχαν σχεδιασμοί  για το πως θα πρέπει να αντιδράσει το εκπαιδευτικό μας σύστημα σε ένα ενδεχόμενο  «lock down». Για να είμαστε ειλικρινείς , παρόμοιοι σχεδιασμοί δεν υπήρχαν σε καμιά χώρα άσχετα εάν μερικές  χώρες  κατόρθωσαν να αναπτύξουν πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά μέτρα αντιμετώπισης.

Όπως ήταν φυσιολογικό και αναμενόμενο, η μόνη πρακτική λύση  για  να συνεχιστεί  η διδακτική διαδικασία, χωρίς φυσικά να μπορεί να υποκαθιστά την «δια  ζώσης» διδασκαλία, ήταν η σύγχρονη και ασύγχρονη εξ αποστάσεως διδασκαλία. Μέτρο που εφαρμόστηκε σε  πλείστες Ευρωπαϊκές χώρες.

Η ίδια μέθοδος εφαρμόστηκε και στο δικό μας εκπαιδευτικό σύστημα.  Εγχείρημα καθόλου εύκολο για πολλούς λόγους που είναι σε όλους γνωστοί και δεν θα κάνω αναφορά εδώ. Θα αναφερθώ στο τελικό αποτέλεσμα, τουλάχιστο για τη Μέση Εκπαίδευση, που γνωρίζω πολύ καλά τι έχουμε επιτύχει.  Οι συντριπτική πλειοψηφία των εκπαιδευτικών χάρις την προσπάθεια και την ευσυνειδησία τους, το γνήσιο ενδιαφέρον προς τους μαθητές τους, κατάφεραν να ξεπεράσουν όλες τα προβλήματα και τις πρακτικές δυσκολίες, να αξιοποιήσουν  τις δυνατότητες της τεχνολογίας, επιταχύνοντας το καλύτερο δυνατό   αποτέλεσμα τους τελευταίους τρεις  μήνες.

Έφτασε όμως η ώρα, αυτή η διαδικασία να τερματιστεί για τη σχολική χρονιά 2019-2020 για τους λόγους που θα παραθέσω πιο κάτω. Θα  πρέπει όμως, το ΥΠΠΑΝ στο διάστημα που μεσολαβεί μέχρι το Σεπτέμβριο να αξιοποιήσει τις εμπειρίες που έχουν αποκτηθεί, να επιλύσει τα προβλήματα που παραμένουν, να ετοιμάσει σαφείς σχεδιασμούς ώστε να είναι έτοιμο το εκπαιδευτικό μας σύστημα, σε ενδεχόμενο αντιμετώπισης παρόμοιας τα κατάστασης ην επόμενη σχολική χρονιά, να  αντιδράσει άμεσα και αποτελεσματικά, χωρίς αμφιταλαντεύσεις.

Ποιοι είναι οι λόγοι που συνηγορούν στην άμεση διακοπή της εξ αποστάσεως διδασκαλία στη Μέση Εκπαίδευση ;

1. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση  είχε τέσσερεις  στόχους: (α) να κρατήσει τους μαθητές σε επαφή με το σχολείο,  με τους συμμαθητές τους,  με τους καθηγητές τους  (β) να τους προσφέρει ψυχολογική στήριξη κατά τη διάρκεια του αυστηρού εγκλεισμού στο σπίτι και (γ) να συνεχίσει τη διδακτική διαδικασία μέσω εμπέδωσης της ύλης  και των επαναλήψεων για όσα οι μαθητές διδαχτήκαν μέχρι  το κλείσιμο των σχολείων και (δ) να καλυφθούν εξ αποστάσεως βασικές γνώσεις και δεξιότητες που θα επιτρέψουν  στους μαθητές να παρακολουθήσουν τα μαθήματα της επόμενης τάξης  με περισσότερα προαπαιτούμενα.

Η επαφή διάρκεσε για τρεις μήνες. Ο εγκλεισμός και η απομόνωση τερματίστηκε. Οι μαθητές μπορούν να κυκλοφορήσουν ελεύθερα και να συναντηθούν μεταξύ τους χωρίς εμπόδια. Δεν είναι ανάγκη να συναντηθούν μέσω ομάδων του Teams ή άλλης ηλεκτρονικής εφαρμογής.  Η κανονικότητα στο τομέα αυτό έχει  επανέλθει.

Έχουν γίνει δυο και τρεις φορές επαναλήψεις και εμπεδώσεις της ύλης και σε αυτό το μακρύ διάστημα της εξ αποστάσεως διδασκαλίας, υπήρχε ευχέρεια χρόνου για να προχωρήσει η διδασκαλία όλων των προαπαιτούμενων για την επόμενη τάξη δεικτών επιτυχίας και επάρκειας. Αρκετοί συνάδελφοι γιατί έχουν εξαντλήσει  όσα θα έπρεπε να καλύψουν προχωρούν σε διδασκαλία δεικτών που θα διδαχθούν οι μαθητές στην επόμενη τάξη.

2. Μετά την επίσημη ανακοίνωση του ΥΠΠΑΝ ότι όλοι οι μαθητές των Γυμνασίων και της Α’ και Β’ λυκείου θα προαχθούν στην επόμενη τάξη άσχετα με τη βαθμολογία στο έτος και ότι στην αξιολόγηση του Β’ τετραμήνου δεν θα επιμετρήσει η συμμετοχή τους στην εξ αποστάσεως διδασκαλία,  χάθηκε το ενδιαφέρον και η συμμετοχή των μαθητών στα μαθήματα και η διεκπεραίωση εργασιών. Πολλοί μαθητές «ενώνονται» απλά για να φαίνονται ότι συμμετέχουν αλλά στην πραγματικότητα δεν έχουν καμιά ουσιαστική συμμετοχή. Μια εντελώς διαφορετική εικόνα από αυτή που υπήρχε στις πρώτες 50 μέρες της εξ αποστάσεως διδασκαλίας.
3. Έχει επέλθει η κούραση στους μαθητές και οι καθηγητές νοιώθουν ότι  δεν προσφέρουν  κάτι το ουσιαστικό πλέον στους μαθητές, σε εκείνους τους ελάχιστους που συμμετέχουν ακόμη.
4. Δεν θα πρέπει να επιτραπεί να μετατραπεί η θετική εικόνα που υπήρχε σε μαθητές και καθηγητές για την εξ αποστάσεως διδασκαλία, σε  μια διαδικασία χωρίς ουσιαστικό όφελος αλλά εξαναγκασμού. Είναι πολύ πιο ωφέλιμο να κλείσει ο κύκλος με θετικό πρόσημο γιατί  μπορεί να χρειαστεί να μπούμε στην ίδια διαδικασία την επόμενη σχολική χρονιά.
5. Σε πρακτικό επίπεδο, για να μπορέσουν τα λύκεια να ανταποκριθούν στις πολλαπλές ανάγκες των παγκυπρίων εξετάσεων ( επιτηρήσεις , θεματοθέτησης,  οδηγιών διόρθωσης κλπ ) θα χρειαστούν  να έχουν στη διάθεση τους το σύνολο των εκπαιδευτικών σε όλη τη διάρκεια της ημέρας. Όπως πολύ ορθά έχει τονιστεί από το ΥΠΠΑΝ σε πολλές περιπτώσεις, προτεραιότητα έχουν οι παγκύπριες εξετάσεις και οι τελειόφοιτοι μαθητές μας.
6. Για να γίνουν οι εγγραφές  για την επόμενη σχολική χρονιά ( άσχετα με τον τρόπο που θα γίνουν ) θα πρέπει να προηγηθεί η έκδοση των δελτίων  προόδου για τους μαθητές της Α’ και Β’ λυκείου και την έκδοση των απολυτηρίων για τους μαθητές της Γ’ γυμνασίου. Θα είναι αδύνατο να γίνουν όλα εντός Ιουνίου ενόσω δεν υπάρχει λήξη των μαθημάτων. Εκτός και εάν οι σχολικές εργασίες  παραταθούν με υπουργικό διάταγμα ως τα μέσα Ιουλίου.

Θα πρέπει  το ΥΠΠΑΝ να τερματίσει επίσημα την εξ αποστάσεως διδασκαλία την Παρασκευή 5/6/2020 και να δώσει τον ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο στα σχολεία να οργανωθούν για τις παγκύπριες  εξετάσεις που αρχίζουν τη Τρίτη  9/6/2020.

*Πρόεδρος ΣΕΔΜΕΚ

Διευθυντής Λανιτείου Λυκείου.