Ανάσταση με την ευτυχία της αρετής


ΤΗΣ ΔΑΝΑΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ*

Μέσα στη δίνη της επικαιρότητας και την αναστάτωση της πανδημίας, συνειδητοποιούμε πως το διαχρονικό ζητούμενο της κοινωνίας είναι η ευτυχία. Την ευτυχία όμως και τον ρόλο της στη ζωή τους, ανέκαθεν οι άνθρωποι την προσέγγιζαν με διαφορετικό τρόπο. Σήμερα θα θυμηθούμε την περίφημη στιχομυθία του σοφού Σόλωνα με τον βασιλιά της Λυδίας Κροίσο για το θέμα αυτό.

Κάποτε στις Σάρδεις, ο επηρμένος βασιλιάς Κροίσος ρώτησε τον Σόλωνα ποιος είναι ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος, ελπίζοντας πως ο σοφός Αθηναίος θα θαμπωνόταν από τα πλούτη του και θα υποδείκνυε εκείνον. Ο Τέλλος ο Αθηναίος, ήταν η απάντηση, διότι είχε άξια παιδιά κι εγγόνια κι έδωσε τη ζωή του πολεμώντας για την πατρίδα. Και μετά από αυτόν; ρώτησε ο Κροίσος. Ο Κλέοβης και ο Βίτωνας, γιατί, όταν η άρρωστη μητέρα τους δεν μπορούσε πια να περπατήσει, απέδειξαν τον σεβασμό τους μεταφέροντάς την πάνω στους ώμους τους. Για ανταμοιβή, μάλιστα, η θεά τούς επεφύλαξε τον πιο ωραίο θάνατο: έκαναν θυσίες, κοιμήθηκαν στον ναό και δεν ξύπνησαν ποτέ ξανά.

Ο Κροίσος και πάλι δεν ικανοποιήθηκε, και επέμεινε για τον «πάντων ολβιώτατον». «Εκείνο που ρωτάς δεν μπορώ ακόμα να το πω», του είπε τότε ο Σόλωνας, «πριν μάθω πως είχες καλά τέλη… Γιατί πολλούς ο Θεός τους άφησε για λίγο να γευθούν την ευτυχία κι ύστερα τους γκρέμισε κάτω συθέμελα.»   

«Μηδένα προ του τέλους μακάριζε», λοιπόν, έκρινε ο σοφός Αθηναίος, κι ήταν απόλυτα προφητικός. Γιατί, χρόνια μετά, ο Κροίσος ηττήθηκε από τον Πέρση βασιλιά Κύρο, που ετοιμαζόταν να τον παραδώσει στην πυρά. Ο Κροίσος τότε, ενθυμούμενος τη διδαχή του σοφού Αθηναίου, αναφώνησε: «Σόλων, Σόλων!» Ο Κύρος τον άκουσε, ζήτησε εξηγήσεις και, όταν ο Κροίσος του διηγήθηκε την ιστορία, προβληματίστηκε. Η τύχη είναι ευμετάβλητη, σκέφτηκε, και κανείς δεν ξέρει τι του επιφυλάσσει το μέλλον. Στο τέλος, ο Πέρσης βασιλιάς όχι μόνο αποφάσισε να χαρίσει τη ζωή στον πάλαι ποτέ κραταιό Κροίσο, αλλά τον έκανε φίλο και σύμβουλό του.

Αέναο, λοιπόν, το κυνήγι της ευδαιμονίας -είτε έχει υλική είτε ηθική χροιά- και μόχθος συνεχής. Ακόμα κι όταν κάποιος αισθανθεί κάποτε ότι την έχει κατακτήσει, ποτέ αυτή δεν του κατοχυρώνεται διά βίου. Τότε και μόνο το επίτευγμα είναι οριστικό, όταν ο τρόπος του θανάτου επισφραγίζει, σαν έρθει, το είδος της ζωής∙ όταν ο άνθρωπος την ώρα του τέλους νιώθει ότι έχει ολοκληρώσει την αποστολή του∙ όταν έχει κοντά του τα αγαπημένα του πρόσωπα∙ όταν τα γηρατειά και τα επερχόμενα τέλη, σύμφωνα με την πίστη μας, είναι «χριστιανά, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά».  

Η ιστορία αυτή την οποία μας παραδίδει ο Ηρόδοτος αποτελεί αντίδοτο στην κρίση της σύγχρονης κοινωνίας του υλισμού και των απολαύσεων. Η καταναλωτική μανία, η αλαζονεία, η αρχομανία και η ηθική αναλγησία δεν συνιστούν παρά σάπιο οικοδόμημα, επίπλαστη εικόνα δύναμης και επιτυχίας, πρόσκαιρη δόξα. Όταν όμως αυτά αναπόφευκτα κάποτε καταρρεύσουν, δεν απομένει παρά το κενό και η απάτη.

Η μόνη απάντηση στην παρακμή και τον αμοραλισμό είναι ό,τι αποτελεί την πεμπτουσία του αξιακού συστήματος των αρχαίων Ελλήνων, η αρετή, που προϋποθέτει αλήθεια, μέτρο, σύνεση, ανδρεία, αφοσίωση στα κοινά και την πατρίδα, σεβασμό στους γονείς και την οικογένεια, πίστη στον Θεό, αγώνα για ελευθερία. Αν σε αυτά προστεθεί και η αγάπη προς τον πλησίον του Ευαγγελίου, ολοκληρώνονται οι αρχές της ελληνορθόδοξης παράδοσης, που εδώ και χιλιετίες συνέχουν τη φυλή μας και της παρέχουν στέρεο υπόβαθρο.      

Η ασφαλέστερη οδός, συνεπώς, για να οδηγηθούμε στην ευτυχία, δεν είναι η διαφθορά, αλλά η αρετή, την οποίαν έχουμε δυστυχώς λησμονήσει. Ας μας συντροφεύουν οι σκέψεις αυτές τις μέρες του Πάσχα και μετά τη σταυροαναστάσιμη πορεία την οποία θα οδεύσουμε.

*Φιλόλογος Β.Δ., Σύμβουλος Φιλολογικών Μαθημάτων στο ΥΠΠΑΝ, Μ.Α. στην Κλασική Φιλολογία




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










930