Προωθώντας την υπεροχή στη Γλωσσική Εκπαίδευση

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΧΑΛΛΟΥΜΑ*

Στoν πολιτισμικό και ψηφιακό αιώνα που ζούμε απαιτούνται νέες πιο αποτελεσματικές διδακτικές προσεγγίσεις και μέθοδοι διδασκαλίας, καθώς και επιτυχημένες πολιτικές για τη διδασκαλία και εκμάθηση των ξένων γλωσσών. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Σύγχρονων Γλωσσών του Συμβουλίου της Ευρώπης[i] (ΕΚΣΓ) με έδρα το Κρατς στην Αυστρία έχει ως αποστολή του τη μεταρρύθμιση της διδασκαλίας και εκμάθησης των ξένων γλωσσών καθώς και την υπεροχή στη γλωσσική εκπαίδευση. Επιπλέον, το ΕΚΣΓ βοηθά τους συνεργάτες του, στα 43 κράτη-μέλη του, να γεφυρώνουν τις πολιτικές και πρακτικές τους στη γλωσσική εκπαίδευση. Μέσα από τετραετή προγράμματα τα οποία επικεντρώνονται στα πιο ουσιώδη εκπαιδευτικά ζητήματα που απαιτούν δράση, παρέχουν μοντέλα εκπαίδευσης για εκπαιδευτές εκπαιδευτικών προκειμένου να μπορέσουν να εκπαιδεύσουν άλλους και να δράσουν ως πολλαπλασιαστές  εντός των δικών τους οργανισμών και δικτύων.

Η επιθεώρηση Αγγλικών ΥΠΑΝ,  ως συνεργάτες του ΕΚΣΓ, δίνει την ευκαιρία σε ενδιαφερόμενους εκπαιδευτικούς να συμμετάσχουν στα σεμινάρια/εργαστήρια που διοργανώνει κάθε χρόνο το ΕΚΣΓ. Φέτος για πρώτη φορά τα σεμινάρια/εργαστήρια διοργανώθηκαν διαδικτυακά, λόγω της πανδημίας του COVID-19 αντί δια ζώσης, στο Κράτς. Κατά τη διάρκεια του 2021 διοργανώθηκαν και θα διοργανωθούν διήμερα ολοήμερα σεμινάρια/εργαστήρια με θέματα όπως: «Ψηφιακή πολιτότητα διαμέσου της γλωσσικής εκπαίδευσης», «Η ανάπτυξη των ικανοτήτων των εκπαιδευτικών για πλουραλιστικές προσεγγίσεις», «Η διαμεσολάβηση στη διδασκαλία, μάθηση και αξιολόγηση» κ.α.

Το σεμινάριο/εργαστήριο «Η διαμεσολάβηση στη διδασκαλία, μάθηση και αξιολόγηση» πραγματοποιήθηκε στις 17 & 18 Μαΐου και στόχο είχε να ενημερώσει και να εκπαιδεύσει τους συμμετέχοντες για όλα όσα σχετίζονται με τη Διαγλωσσική Διαμεσολάβηση (μια καινούρια πρακτική στον χώρο της διδακτικής ξένων γλωσσών) για να μπορούν να αναπτύσσουν και να  αξιολογούν τις ικανότητες διαμεσολάβησης των μαθητών τους.

Ειδικότερα οι συμμετέχοντες, αρχικά, ενημερώθηκαν για τους στόχους και σκοπούς του προγράμματος ΜΕΤLA[ii] (Mediation in Teaching, Learning and Assessment)  καθώς και για διάφορες έννοιες-κλειδιά από τη Δρ. Μαρία Σταθοπούλου, συντονίστρια του προγράμματος. Στη συνέχεια παρουσιάστηκαν παραδείγματα από δραστηριότητες διαμεσολάβησης σε διάφορες γλώσσες καθώς και αποσπάσματα από τον Οδηγό Διδασκαλίας METLA με παραδείγματα δραστηριοτήτων, που θα είναι, μαζί με την προετοιμασία της ψηφιακής βάσης δεδομένων, ένα από τα αποτελέσματα αυτού του διετούς προγράμματος. Επίσης, δόθηκαν οδηγίες για τη χρήση των δεικτών/περιγραφητών (can-do-statements) του CERF-Companion Volume, για τη διαμεσολαβητική χρήση της γλώσσας, και πρότυπο σχέδιο μαθήματος για τον σχεδιασμό των ΜETLA δραστηριοτήτων.  Τέλος, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να εργαστούν ομαδικά (σε breakout rooms) υπό την καθοδήγηση μελών της ομάδας του προγράμματος,  για να σχεδιάσουν τις δικές τους διαγλωσσικές δραστηριότητες διαμεσολάβησης. Το συγκεκριμένο διαδικτυακό σεμινάριο/εργαστήριο ήταν μια εποικοδομητική και χρήσιμη εμπειρία για τη γράφουσα και όλους τους συμμετέχοντες.

Τέτοιου είδους προγράμματα και η ανταλλαγή καλών πρακτικών ανάμεσα στους συμμετέχοντες από διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες συμβάλλουν στην ανάπτυξη των επαγγελματικών ικανοτήτων των εκπαιδευτικών ξένων γλωσσών, στη δημιουργία επαγγελματικών δικτύων και στην επίτευξη μεταρρυθμίσεων για την ποιοτική και αποτελεσματική γλωσσική εκπαίδευση. Προϋπόθεση βέβαια οι εκπαιδευτικές αρχές κάθε χώρας να είναι έτοιμες να εφαρμόσουν τέτοιου είδους πρακτικές και γενικότερα επιτυχημένες πολιτικές στη γλωσσική εκπαίδευση της χώρας τους. Στη χώρα μας, δυστυχώς, η πρόσφατη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση είχε ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση της διδασκαλίας και εκμάθησης της πρώτης ξένης γλώσσας, αφού χωρίς καμία επιστημονική έρευνα και εντελώς αυθαίρετα αφαίρεσαν 2.5 περιόδους εβδομαδιαίου διδακτικού χρόνου από την καρδιά του μαθήματος των Αγγλικών. Ως αποτέλεσμα οι περισσότεροι μαθητές μας να μην έχουν τη δυνατότητα να κατακτούν το επίπεδο Β2 (καλή γνώση) με την ολοκλήρωση της φοίτησης τους στο δημόσιο σχολείο, όπως γίνεται με τους συνομήλικους τους στην Ευρώπη και στις χώρες μέλη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης[iii].

Σε αντίθεση με την υποβαθμισμένη γλωσσική εκπαίδευση όσον αφορά τα Αγγλικά στην Κύπρο, μια άλλη καλή πρακτική αποτελεί η πρόσφατη εξέλιξη στο Ελλαδικό Εκπαιδευτικό Σύστημα όπου φέτος εισήχθηκε πιλοτικά στο υποχρεωτικό πρόγραμμα του νηπιαγωγείου της δημόσιας πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, δράση για τη δημιουργική ενασχόληση των μαθητών με την Αγγλική γλώσσα κατά τη διάρκεια της οποίας οι μαθητές αλληλεπιδρούν με έναν εκπαιδευτικό κλάδου Αγγλικής Φιλολογίας παρουσία του νηπιαγωγού[iv]. Άλλες καλές πρακτικές που εφαρμόζει το Ελληνικό κράτος είναι και το Ενιαίο Πρόγραμμα Σπουδών για τις Ξένες Γλώσσες[v] το οποίο είναι κοινό για όλες τις γλώσσες του σχολείου και ενιαίο για την Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Στην Κύπρο, όχι μόνο δεν  υπάρχει γλωσσική πολιτική, αλλά αντίθετα, παρατηρείται χάσμα μεταξύ πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε αυτό το θέμα.

Εν κατακλείδι, χρειάζεται όραμα, θέληση και σωστός σχεδιασμός βασισμένος σε επιστημονικά τεκμήρια, μελέτες και πετυχημένες γλωσσικές πολιτικές άλλων χωρών για τη διδασκαλία και εκμάθηση της διεθνούς γλώσσας στην Κύπρο, και όχι αποφάσεις βασισμένες πάνω σε κλαδικά και συνδικαλιστικά συμφέροντα ή αγγλοσαξονικά φοβικά σύνδρομα. Τα Αγγλικά έχουν πλέον ξεφύγει από τα όρια του Αγγλοσαξονικού κόσμου και αποτελούν την κοινή γλώσσα επικοινωνίας και συνεργασίας ανάμεσα σε όλους τους λαούς. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, η πολύ καλή γνώση της Αγγλικής γλώσσας θεωρείται απαραίτητη ικανότητα σε όλους τους ακαδημαϊκούς κλάδους, καθώς επίσης και απαραίτητο προσόν σε όλους τους επαγγελματικούς τομείς. Αναμένουμε ότι το ΥΠΠΑΝ θα κάνει, επιτέλους, τα αναγκαία βήματα προς τα εμπρός για αναβάθμιση του μαθήματος των Αγγλικών και για προώθηση της γλωσσικής υπεροχής γενικότερα, για να έχουν και οι απόφοιτοι των δημοσίων σχολείων της Κύπρου το μέλλον που τους αξίζει!