ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΥ*
Όσα βίωσε ο εκπαιδευτικός κόσμος τη φετινή σχολική χρονιά και, ιδιαίτερα, κατά την τρέχουσα ανυπόφορη εξεταστική περίοδο Μαΐου - Ιουνίου στα Λύκεια, απλά επιβεβαιώνουν αυτά που λέγαμε και γράφαμε εδώ και χρόνια, πριν ακόμα υλοποιηθούν οι αποφάσεις του 2017 (Εξετάσεις Τετραμήνων, Κανονισμοί Λειτουργίας των Σχολείων κ.ά). Την περίοδο Μαΐου-Ιουνίου τα σχολεία, οι Καθηγητές/-ριες και μαθητές/-ριες ασφυκτιούν από τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί εξαιτίας τους. Φέτος επηρεάζουν αρνητικά κυρίως τα Λύκεια και τις Τεχνικές Σχολές. Τα επόμενα χρόνια, όταν επεκταθούν στην ολότητά τους και στα Γυμνάσια, θα προκαλέσουν και σε αυτά την ίδια ασφυξία (κάτι ασφαλώς που δεν σημαίνει ότι τα Γυμνάσια φέτος δεν υπέφεραν λόγω ορισμένων ακατανόητων αποφάσεων του ΥΠΠΑΝ). Και όλα αυτά, χωρίς να έχουν εφαρμοστεί ακόμα οι εν λόγω αποφάσεις στην πιο κρίσιμη για πολλούς και διάφορους λόγους τάξη, αυτή της Γ΄ Λυκείου.
Με τη λήξη των μαθημάτων τον Μάιο, ξεκινά ένας συνεχής αγώνας δρόμου για όλους. Τα σχολεία καλούνται να οργανώσουν τη μία εξέταση μετά την άλλη (παγκύπριες, προαγωγικές τετραμήνων, μετάταξης, ανεξετάσεις) μέσα σε ασφυκτικά χρονικά πλαίσια και να χωρέσουν στα σχεδόν ανύπαρκτα κενά τις εγγραφές, τις συνεδριάσεις, τις τελετές αποφοίτησης και το πρόγραμμα ενισχυτικής και υποστηρικτικής διδασκαλίας. Ένα πρόγραμμα λίγων ημερών, μέσω του οποίου ένας ανεξεταστέος μαθητής θα πρέπει να υπερνικήσει τις όποιες ατομικές του αδυναμίες (μαθησιακές και άλλες) αλλά και τις δομικές απαιτήσεις ενός ολόκληρου Αναλυτικού Προγράμματος οποιουδήποτε γνωστικού αντικειμένου μιας ολόκληρης σχολικής χρονιάς, για να είναι σε θέση να ανταποκριθεί όχι μόνο στις απαιτήσεις των ανεξετάσεων αλλά και στις προαπαιτούμενες γνώσεις/δεξιότητες/στάσεις/συμπεριφορές του Αναλυτικού Προγράμματος της επόμενης τάξης. Στόχος ανέφικτος για όσους κατέχουν στοιχειώδεις γνώσεις και εμπειρίες της έδρας.
Για τους Καθηγητές/-ριες ισχύει το ίδιο μοτίβο. Η ετοιμασία γραπτών για όλες τις πιο πάνω εξετάσεις επικαλύπτεται με επιτηρήσεις σε σχεδόν καθημερινή βάση. Τη σκυτάλη παίρνει η διόρθωση των γραπτών, την οποία καλούνται οι συνάδελφοι να ολοκληρώσουν σε ελάχιστες μέρες, σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και την ίδια ή/και την επομένη. Εννοείται ότι αναμένεται να εργαστούν απογεύματα, νύχτα και Σαββατοκύριακα, για να ακούνε από διάφορους φωστήρες ότι δουλεύουν μόνο τις προβλεπόμενες διδακτικές περιόδους. Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθούν και τα καθήκοντα στις διάφορες επιτροπές εξετάσεων, στις εγγραφές και στα ενισχυτικά-υποστηρικτικά μαθήματα, ενώ φέτος την ήδη δύσκολη κατάσταση ήρθαν να επιβαρύνουν οι ανάγκες λειτουργίας των ειδικών εξεταστικών κέντρων, καθώς επίσης και η προβληματική απόφαση για διόρθωση των γραπτών της Α’ και Β’ Λυκείου σε επαρχιακό επίπεδο.
Ούτε οι μαθητές/-ριες γλυτώνουν. Το συμπιεσμένο πρόγραμμα έχει ως αποτέλεσμα να παρακάθονται στις εξετάσεις χωρίς να υπάρχουν επαρκή κενά μεταξύ των μαθημάτων, γεγονός που δεν τους δίνει τον απαιτούμενο χρόνο για προετοιμασία. Και να φανταστεί κανείς, ότι από την επόμενη σχολική χρονιά θα είχαμε με βάση τον «προγραμματισμό» του Υπουργείου τον διαχωρισμό των Παγκύπριων Εξετάσεων, με βάση τον οποίο την ίδια περίοδο θα είχαμε την προσθήκη μιας ακόμα εξέτασης. Και λέμε ότι θα είχαμε, επειδή το Υπουργείο ετοίμασε στο παρά πέντε νομοσχέδιο για νέα διαφοροποίηση του τρόπου πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, που όχι μόνο δεν λύνει αλλά αντίθετα προσθέτει πολλά άλλα προβλήματα. Για τους ανεξεταστέους τα είπαμε ήδη πιο πάνω.
Ως Προοδευτική Κίνηση Καθηγητών είχαμε διαφωνήσει έντονα με τις αποφάσεις του 2017, πριν ακόμα φτάσουν στη Βουλή για ψήφιση, τονίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι θα δημιουργηθεί «ένα εξαιρετικά πιεστικό και βεβαρημένο σχολικό πρόγραμμα, που εκ των πραγμάτων θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στους εκπαιδευτικούς, στους μαθητές και τη λειτουργία των σχολικών μονάδων. Τα χρονοδιαγράμματα που τίθενται», τονίζαμε τότε, «είναι τόσο ασφυκτικά, που όχι μόνο δεν θα λειτουργήσουν, αλλά θα προκαλέσουν αγκυλώσεις και στρεβλώσεις σε ό,τι αφορά τις διαδικασίες, τον προγραμματισμό των σχολικών εργασιών και συνεπώς το τελικό αποτέλεσμα» (2016).
Σήμερα, το ζητούμενο ασφαλώς δεν είναι αν έχουν δικαιωθεί οι θέσεις μας ή όχι. Κανείς δεν μπορεί πλέον να παραγνωρίζει τα προβλήματα που έχουν προκληθεί, είτε υποστήριζε είτε διαφωνούσε με εκείνες τις αποφάσεις. Σήμερα, είναι η ώρα της άμεσης τροποποίησής τους, γιατί αυτό που έζησε ο εκπαιδευτικός κόσμος τον φετινό Μάιο και Ιούνιο στα Λύκεια δεν μπορεί και δεν πρέπει να επαναληφθεί, ούτε και να επεκταθεί στις υπόλοιπες τάξεις της Μέσης Εκπαίδευσης. Είναι η ώρα να συζητήσουμε σοβαρά και να επανεξετάσουμε συλλογικά όλες τις αποφάσεις και διαδικασίες που προκαλούν το ασφυκτικό πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί για τα σχολεία, τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές. Είναι η ώρα του πραγματικού και όχι ψευδεπίγραφου εξορθολογισμού της λειτουργίας των σχολείων μας, για να αποκτήσουν επιτέλους την πραγματική μορφωτική τους αξία και να μην αναλώνονται σε διαδικασίες που δεν επιφέρουν κανένα ουσιαστικό όφελος για την Παιδεία μας.
*Πρόεδρος Προοδευτικής Κίνησης Καθηγητών
