Αμμόχωστος: Μάθημα ελληνικής ιστορίας στον κ. Ερντογάν

ΤΗΣ ΔΑΝΑΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ*

Όχι, κύριοι, αυτή η πόλη δεν σας ανήκει. Της Αμμοχώστου οι ρίζες μαρτυρούν την καταγωγή της που χάνεται στον χρόνο, πολύ πριν εσείς εμφανιστείτε στον χάρτη της ιστορίας.

Στην Έγκωμη έφτασαν για πρώτη φορά οι Μυκηναίοι, έμποροι στην αρχή πριν από 3500 χρόνια. Ταξίδευαν περήφανα με τα καράβια τους κι ένωναν τη μία μετά την άλλη όλες τις ελληνικές πατρίδες, από τη Μεσόγειο στον Εύξεινο Πόντο κι από την Εγγύς Ανατολή στο Γιβραλτάρ. Σύντομα ρίζωσαν στο νησί, φέρνοντας μαζί με τις πραμάτειες τους τη γλώσσα, τους θεούς, τα ήθη και τον πολιτισμό τους.

Λίγους αιώνες μετά ο ήρωας της Τροίας Τεύκρος, μαγεμένος από την ομορφότερη παραλία του νησιού, έκτισε εδώ τη νέα του πατρίδα, τη Σαλαμίνα της Κύπρου. Στην ορχήστρα του αρχαίου θεάτρου οι τραγωδοί ενδυνάμωναν τους δεσμούς με την Αθήνα και προστάτευαν την πόλη από τις προσπάθειες των Περσών για αφελληνισμό. Ο Ονήσιλος και ο Ευαγόρας έδιναν με πείσμα τον δικό τους αγώνα και ενίσχυαν την αντίσταση -άλλοτε σιωπηλά και άλλοτε με επαναστάσεις- μέχρι την ώρα της απελευθέρωσης.   

Την πόλη επέλεξε μετά κι ο Απόστολος Βαρνάβας για να ταφεί, και για να ξεκινήσει από εδώ την πορεία για το Βυζάντιο και για την καθιέρωση του αυτοκέφαλου της κυπριακής εκκλησίας. Ευλογημένη γη το μοναστήρι του, όπου η τοιχογραφία στην είσοδο του Ναού κλείνει μέσα της την πορεία της θρησκευτικής μας αυτοσυνειδησίας.  

Αρσινόη και Κωνσταντία την είπανε μετά την πόλη, για να πάρει στο τέλος, ήδη από τον 4^ο μ.Χ. αιώνα, το όνομα Αμμόχωστος -χωσμένη στην άμμο. Επιβλητική η παλιά πόλη εντός των τειχών, με τις 365 εκκλησίες και με τον γοτθικό Ναό του Αγίου Νικολάου να δεσπόζει στην πλατεία. Φράγκοι, Γενουάτες, Ενετοί πέρασαν και σημάδεψαν τον τόπο. Η πύλη του Οθέλλου, που την τραγούδησε ο Σαίξπηρ, οδηγεί στο μεγάλο λιμάνι. Διάχυτες στην ατμόσφαιρα οι δύσκολες στιγμές του 1571, όταν οι υπερασπιστές της Αμμοχώστου υπό τον θρυλικό Μαρκαντώνιο Βραγαδίνο τα έδωσαν όλα για να αποκρούσουν τους Οθωμανούς.   

Όχι, κύριοι, αυτή η πόλη δεν σας ανήκει. Διότι την πήρατε τότε με τη βία, την καρπωθήκατε 300 χρόνια, ώσπου τη δώσατε μετά στους Άγγλους. Κι ήρθαν ύστερα άλλα παλληκάρια και πολέμησαν γι’ αυτήν. Και πάλι νιάτα περήφανα, ελληνικά, που δεν άντεχαν την αποικιοκρατία και έγραψαν κι αυτοί το δικό τους έπος, τις σελίδες της ΕΟΚΑ. Κρυφά σχολειά, φυλακίσεις στα μπουντρούμια της παλιάς πόλης, μαθητικές διαδηλώσεις. Αγέρωχος σε μία από αυτές ο Πετράκης Γιάλλουρος χτυπήθηκε από τα βόλια κι άφησε το όνομά του, μαζί με όλους τους γενναίους του Ελληνικού Γυμνασίου Αμμοχώστου, στο πάνθεο των Αθανάτων.   

Μετά το 1960 το Βαρώσι έγινε η πιο ωραία και πιο πλούσια πόλη της Κύπρου. Οι μαγικές της παραλίες, ο καλοκαιρινός ήλιος, τα μυρωδάτα περιβόλια, εξάπλωσαν τη φήμη της τόσο εντός Κύπρου όσο και στο εξωτερικό. Πλήθος τουριστών έρχονταν για να ξεκουραστούν και να απολαύσουν τις χρυσές αμμουδιές της, τα μεγάλα ξενοδοχεία, τα πολυτελή εστιατόρια. Ώσπου το 1974, μαζί με την υπόλοιπη μισή Κύπρο, τουρκοπατήθηκε και πάλι, προδομένη και αφημένη στην τραγική της μοίρα, που έγραφε άλλο ένα κτύπημα στην πανώρια ομορφιά της.     

Καθαρίζετε, κύριοι, κι εξωραΐζετε την περιφραγμένη και ριγμένη στην αδυσώπητη φθορά του χρόνου πόλη. Ετοιμάζετε νέο πλήγμα κατά της Αμμοχώστου και κατά της καρδιάς της Κύπρου, οδηγημένοι και πάλι από τη μέθη της δύναμης και της εξουσίας.

Όχι, κύριοι, αυτή η γη δεν σας ανήκει. Εκεί μέσα έχουμε κλεισμένη την ιστορία μας, το παρελθόν, τη μνήμη, την ψυχή μας. Θα το αντιληφθείτε σύντομα, όταν η θεία δίκη θα κτυπήσει οριστικά την υβριστική σας συμπεριφορά. Διότι, αν μπορούσατε να νιώσετε κάτι από το αρχαιοελληνικό θαύμα, θα ξέρατε ότι μετά την τύφλωση και την αλαζονεία ακολουθεί η πτώση, η δικαίωση, η κάθαρση…     

*Φιλόλογος Β.Δ., Σύμβουλος Φιλολογικών Μαθημάτων στο ΥΠΠΑΝ, Μ.Α. στην Κλασική Φιλολογία