ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΧΑΛΛΟΥΜΑ*
Σε ένα παγκοσμιοποιημένο κόσμο η εκμάθηση ξένων γλωσσών αποτελεί προτεραιότητα και αναγκαιότητα με πολλαπλά οικονομικά, κοινωνικά, πνευματικά, ψυχολογικά και πολιτιστικά οφέλη.
Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών που γιορτάζεται στις 26 Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο, με στόχο την προώθηση της πολυγλωσσίας και της κατανόησης μεταξύ των λαών, θα αναφερθούμε σε αρκετά από αυτά τα οφέλη.
Καταρχάς, η εκμάθηση ξένων γλωσσών ενισχύει τη δύναμη του μυαλού. Το μυαλό καλείται να διαχειριστεί ένα περίπλοκο σύστημα γλωσσικών κανόνων, γραμματικών δομών και λέξεων που αποτελούν κάθε γλώσσα, αναπτύσσοντας με αυτό τον τρόπο μαθησιακές δεξιότητες όπως κριτική σκέψη και ικανότητα επίλυσης προβλημάτων. Η ανάκληση και εφαρμογή των πιο πάνω βοηθούν στην καλύτερη πνευματική λειτουργία και βελτιώνουν τη μνήμη. Έρευνες καταδεικνύουν ότι οι πολύγλωσσοι έχουν καλά «γυμνασμένα» μυαλά τα οποία γρήγορα ανακαλούν ονόματα, οδηγίες, γεγονότα, και αριθμούς. Επιπλέον, είναι καλύτεροι από τους μονόγλωσσους σε θέματα παρατηρητικότητας και αναγνώρισης παραπλανητικών πληροφοριών. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που ο Σέρλοκ Χολμς και ο Ηρακλής Πουαρό, παρόλο που ήταν λογοτεχνικοί χαρακτήρες, υπήρξαν και ικανοί γλωσσομαθείς.
Η εκμάθηση γλωσσών διατηρεί το μυαλό υγιή σε μεγάλη ηλικία. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο μέσος όρος ηλικίας για τα πρώτα σημάδια της άνοιας στους μονόγλωσσους είναι το 71.4, ενώ στους ενήλικες που μιλούν από δύο ή περισσότερες γλώσσες είναι 75.5. Επίσης, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Πενσιλβανίας η ικανότητα των πολύγλωσσων να μετακινούνται από ένα γλωσσικό σύστημα σε ένα άλλο και να σκέφτονται σε άλλες γλώσσες, διευρύνει την ικανότητα τους να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα (multi-tasking).
Επιπρόσθετα, η ικανότητα λήψης αποφάσεων (decision-making) σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Σικάγου είναι μια πολύ απλή διαδικασία για τους πολύγλωσσους. Πέρα από την επιλογή του σωστού λεξιλογίου και των γλωσσικών δομών, οι πολύγλωσσοι κάνουν επιλογές στη χρήση των κατάλληλων εκφράσεων και σημασιών ανάλογα με την επικοινωνιακή περίσταση. Η μητρική γλώσσα του γλωσσομαθούς, βελτιώνεται αφού η μελέτη των γλωσσικών φαινομένων και κανόνων μια ξένης γλώσσας μας κάνουν να συνειδητοποιούμε αντίστοιχα πράγματα στη δική μας γλώσσα, την οποία μαθαίνουμε ως επί το πλείστο ενστικτωδώς. Επιπλέον, οι γνώστες ξένων γλωσσών είναι καλύτεροι ακροατές εφόσον είναι συνηθισμένοι να ακούν, να ερμηνεύουν νοήματα και να κατανοούν σημασίες. Σύμφωνα με έρευνες οι πολύγλωσσοι πετυχαίνουν καλύτερα αποτελέσματα στις τυποποιημένες εξετάσεις μαθηματικών και κατανόησης κειμένων σε σχέση με τους μονόγλωσσους.
Η πολυγλωσσία αυξάνει τις ικανότητες επικοινωνίας και δικτύωσης μας. Η θετική στάση προς άλλες κουλτούρες και πολιτισμούς κάνουν τους πολύγλωσσους πιο ευπροσάρμοστους, ανεκτικούς και ευγνώμονες απέναντι σε άλλους, με αποτέλεσμα να πλεονεκτούν ως προς την ικανότητα τους να βλέπουν τον κόσμο από διάφορες οπτικές γωνίες. Κατά συνέπεια έχοντας αυτή τη θετική στάση απέναντι στους άλλους συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ενεργούς πολιτότητας, και της διαπολιτισμικής αντίληψης και συνεργασίας στις σύγχρονες πολιτισμικές κοινωνίες που ζούμε. Επίσης, σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Eton στο Ντουμπάι με θέμα «Ανάπτυξη Γλωσσών στο Εργατικό Δυναμικό» (Language Development in the Workforce, survey, Sept. 2014), οργανισμοί και εταιρίες θεωρούν την εργοδότηση ατόμων με προσόντα ξένων γλωσσών υψίστης σημασίας. Κανένας φυσικά δεν αμφισβητεί το σημαντικό ρόλο που κατέχει στο βιογραφικό σημείωμα κάποιου η γνώση γλωσσών τόσο για την ακαδημαϊκή αλλά και την επαγγελματική του καριέρα, και γενικότερα τη δια βίου ανάπτυξη του.
Η εκμάθηση ξένων γλωσσών είναι μια επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία η οποία βελτιώνει την προσωπικότητα και αυξάνει την αίσθηση της αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης του ατόμου, εφόσον νοιώθει ικανό να χρησιμοποιεί στην πράξη αυτά που έμαθε για να επικοινωνήσει με άλλους, αλλά και να πετύχει τους επαγγελματικούς και ακαδημαϊκούς του στόχους. Είναι ξεκάθαρο ότι οι ξένες γλώσσες ανοίγουν πόρτες που οδηγούν στην επιτυχία. Τέλος, η Ευρωπαϊκή Ένωση ορίζει την εκμάθηση ξένων γλωσσών μια από τις σημαντικότερες προτεραιότητες της και έχει ως κύριο στόχο της γλωσσικής πολιτικής της την εκμάθηση δύο τουλάχιστον γλωσσών πέραν της μητρικής μας γλώσσας.
Το ΥΠΠΑΝ φαίνεται να αναγνωρίζει μερικώς τα πιο πάνω αφού σχεδιάζει την αύξηση του διδακτικού χρόνου και παράλληλα την αναβάθμιση των Γαλλικών στη Μέση Εκπαίδευση. Παρ’ όλα αυτά το μάθημα των Αγγλικών παραμένει υποβαθμισμένο αφού η Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση του 2015 μείωσε αυθαίρετα τον εβδομαδιαίο διδακτικό χρόνο του μαθήματος κατά 2.5 περιόδους. Ως αποτέλεσμα η Κύπρος συγκαταλέγετε ανάμεσα στις χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά διδακτικού χρόνου στα Αγγλικά στην υποχρεωτική εκπαίδευση, τόσο στην Ευρώπη[i] όσο και στις χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης[ii]. Συμπερασματικά, το ΥΠΠΑΝ Κύπρου στερεί από τους μαθητές/τριες μας, εδώ και πέντε χρόνια, ίσες ευκαιρίες εκμάθησης της διεθνούς γλώσσας στο επίπεδο Β2 (καλή γνώση σύμφωνα με το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς).
Πηγή: https://www.etoninstitute.com/blog/top-10-benefits-of-learning-a-foreign-language
