Για το αίτημα του Συνδέσμου για εργαστηριοποίηση του μαθήματος της Βιολογίας
Με ανακοίνωσή του για την εκδήλωση διαμαρτυρίας έξω από το ΥΠΠΑΝ την περασμένη Πέμπτη αναφέρει:
"Θλιβερή και απογοητευτική ήταν η στάση του ΥΠΠΑΝ, δια του εκπροσώπου του, Διευθυντή Μέσης Εκπαίδευσης (ΔΜΕ), κατά την επίδοση ψηφίσματος στην εκδήλωση διαμαρτυρίας για τη μη εργαστηριοποίηση του μαθήματος της Βιολογίας.
Ενώπιον των διαμαρτυρόμενων εκπαιδευτικών Βιολόγων, της ηγεσίας της ΟΕΛΜΕΚ και αντιπροσώπων των Συνδέσμων Φυσικής, Χημείας και Γαλλικών και επίσης της Παγκύπριας Συντονιστικής Επιτροπής Μαθητών, επέδειξε για άλλη μια φορά το αδιάλλακτο και αυταρχικό του πρόσωπο.
Ο ΔΜΕ, προσπάθησε να ακυρώσει σωρεία ατράντακτων επιχειρημάτων μας, με την ανυπαρξία αντεπιχειρηματικού λόγου. Με τις δηλώσεις του προσέβαλε εκπαιδευτικούς, πανεπιστημιακούς καθηγητές, ακόμα και σοβαρούς θεσμούς του κράτους όπως την επίτροπο για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού. Προσέβαλε κυρίως όμως έναν ολόκληρο κλάδο Βιολόγων εκπαιδευτικών και έναν Σύνδεσμο που χρόνια τώρα αγωνίζεται για την βελτίωση της Παιδείας, με ουσιαστική εξωδιδακτική προσφορά, όπως, στη σύνταξη των Αναλυτικών Προγραμμάτων, στην επιμόρφωση μαθητών και απόκτηση εργαστηριακής εμπειρίας σε καλοκαιρινά σχολεία, στη διοργάνωση υψηλού επιπέδου συνεδρίων, στην εκπροσώπηση των εκπαιδευτικών Βιολόγων στο εξωτερικό κλπ.
Προσέβαλε και υποτίμησε μια επιστήμη που με αλματώδη ανάπτυξη τις τελευταίες δεκαετίες καταπιάνεται και δίνει λύσεις σε προβλήματα που αφορούν στον άνθρωπο, είτε σε θέματα περιβάλλοντος, είτε σε θέματα δημόσιας και ατομικής υγείας. Εύκολα ξεχνά το ΥΠΠΑΝ ότι στην Πανδημία COVID-19, η επιστήμη της Βιολογίας και οι Βιολόγοι επιστήμονες είναι εκείνοι που κατάφεραν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να απομονώσουν και να χαρακτηρίσουν γενετικά τον ιό SARS-CoV-2 και στη συνέχεια να μπορέσουν να παρασκευάσουν φάρμακα και εμβόλια για την αντιμετώπισή του, με σκοπό τον περιορισμό της απώλειας ανθρώπινων ζωών.
Το ΥΠΠΑΝ θα έπρεπε να γνωρίζει ότι στις τάξεις του διαθέτει εκπαιδευτικούς Βιολόγους που σε ένα σημαντικό ποσοστό έχουν προέλθει από το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου, ένα ερευνητικό ίδρυμα αριστείας, στα εργαστήρια του οποίου είχαν εργαστεί προηγουμένως, κυρίως ερευνητικά. Διαθέτει επίσης μεγάλο αριθμό συναδέλφων Βιολόγων με μεταπτυχιακά-διδακτορικά διπλώματα και εμπειρία στην έρευνα, οι οποίοι επίσης έχουν εργαστεί σε Πανεπιστημιακά ή άλλα ερευνητικά ιδρύματα στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Διαθέτει λοιπόν στις τάξεις του εκπαιδευτικούς-επιστήμονες που έχουν τη δυνατότητα να είναι πρωτεργάτες στην οργάνωση της εργαστηριακής διδασκαλίας του μαθήματος, με τη αρωγή βεβαίως και των διαπρεπών Πανεπιστημιακών καθηγητών στα Τμήματα Βιολογικών Επιστημών, στην Κύπρο.
Αναμφισβήτητα, η επιστήμη της Βιολογίας έχει εργαστηριακό χαρακτήρα. Γιατί, πολύ απλά η νέα γνώση που αποκτάται καθημερινά, έρχεται μέσα από πειράματα σε εργαστήρια Βιολογίας. Είναι τέτοια η φύση της Επιστήμης μας, εργαστηριακή.
*Eνώ στην Ευρώπη το μάθημα διδάσκεται εργαστηριακά, όπου οι μαθητές μαθαίνουν βιωματικά με την εκτέλεση πειραμάτων, αποκτώντας ανάλογες δεξιότητες,
*Ενώ στα αναλυτικά προγράμματα του ίδιου του ΥΠΠΑΝ καταγράφονται σωρεία πειραμάτων προς υλοποίηση από τους ίδιους τους μαθητές,
*Ενώ τα σχολεία μας διαθέτουν αίθουσες Βιολογίας πλήρως εξοπλισμένες με συσκευές, όργανα και αναλώσιμα υλικά,
*Ενώ το ίδιο το Υπουργείο εκδίδει πρωτόκολλα για τη λειτουργία των εργαστηρίων Βιολογίας, στη συνέχεια αυτοαναιρείται, μη εργαστηριοποιώντας το μάθημα της Βιολογίας.
Δεν επιτρέπει, οι μαθητές να εξοικειώνονται στη χρήση μικροσκοπίου και την ετοιμασία και παρατήρηση παρασκευασμάτων, να πραγματοποιούν για παράδειγμα πειράματα ανίχνευσης ουσιών ή την καταγραφή μια ενζυμικής αντίδρασης και αναγκάζει τους εκπαιδευτικούς να περιγράφουν και να εξιστορούν τα πειράματα λες και είναι ένα θεωρητικό μάθημα όπως για παράδειγμα η ιστορία. Αφήνει στα ντουλάπια των εργαστηρίων Βιολογίας εξοπλισμό εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ που ξοδεύτηκαν από δημόσιο χρήμα, να περιέλθουν λόγω αχρησίας, σε αχρηστία.
Στις 4 Νοεμβρίου 2021, ο ΔΜΕ προέβη σε μια νέα "ανακάλυψη" διδακτικής διαδικασίας σε εργαστηριακό επίπεδο . Εισηγήθηκε τη χρήση προσομοιώσεων πειραμάτων, δηλαδή μέσω διαδικτυακών εφαρμογών ο μαθητής να μαθαίνει παρατηρώντας πειράματα. Θα αναρωτιώμασταν, κατ΄ επέκταση, αφού στόχος της εκπαίδευσης είναι η διασύνδεση των γνώσεων και των δεξιοτήτων που αποκτούν οι μαθητές στα λύκεια με τις αντίστοιχες στα ανώτατα πανεπιστημιακά ιδρύματα, μήπως θα ήταν καλό να εισηγηθούμε στους Πανεπιστημιακούς καθηγητές να χρησιμοποιούν και εκείνοι προσομοιώσεις και η έρευνα για την ανακάλυψη φαρμάκων ή εμβολίων να πραγματοποιείται επίσης με προσομοιώσεις; Αφού ο ΔΜΕ πιστεύει τόσο πολύ σε αυτή τη μέθοδο, γιατί δεν την εφάρμοσε και στα άλλα εργαστηριακά μαθήματα;
Εμφατικά τονίζουμε ότι αυτές οι απόψεις του ΔΜΕ δεν είναι μόνο αντιπαιδαγωγικές αλλά και επικίνδυνες. Το μόνο που αναδεικνύουν είναι την αδυναμία του Υπουργείου να αντιληφθεί την παιδαγωγική διάσταση στην διδασκαλία της Βιολογίας και των άλλων μαθημάτων των Φυσικών επιστημών, Φυσικής και Χημείας. Ο ΔΜΕ οφείλει να γνωρίζει ότι η Βιολογία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των Φυσικών Επιστημών και ότι στην Ευρώπη τα τρία αυτά μαθήματα διδάσκονται ενιαία με την ονομασία, "Science" και εργαστηριακά, δηλαδή με πειράματα.
Τα Τμήματα Βιολογίας των Πανεπιστημίων μας, έχουν διαπιστώσει την ανεπάρκεια των μαθητών μας στις δεξιότητες εργαστηρίου, καθιστώντας τους υποδεέστερους σε αυτό τον τομέα, σε σχέση με μαθητές άλλων χωρών που φοιτούν στα ίδια Πανεπιστήμια. To ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και οι φοιτητές των Ιατρικών σχολών στην Κύπρο και στο εξωτερικό, μια που η Βιολογία είναι ένα από τα υποχρεωτικά επιλεγόμενα και εξεταζόμενα μαθήματα για την εισαγωγή στη σχολή αυτή.
Παρά τις επίμονες προσπάθειες του Συνδέσμου, για περισσότερα από δεκαπέντε χρόνια τώρα, το Υπουργείο εξακολουθεί να διατηρεί μια απαρχαιωμένη πρακτική στη διδασκαλία της Βιολογίας, που παραπέμπει σε παλαιότερες εποχές.
Ως Σύνδεσμος, έχουμε παρουσιάσει στο ΥΠΠΑΝ όλα τα στοιχεία για το σύνολο των εργαστηριακών ασκήσεων που καταγράφονται στο αναλυτικό πρόγραμμα του ΥΠΠΑΝ, χαρακτηρίζοντας μάλιστα και την επικινδυνότητά των υλικών που απαιτούνται για αυτά. Αποστείλαμε μάλιστα, κάθε απαραίτητο υποστηρικτικό στοιχείο για τα επιχειρήματά μας.
Με μεγάλη λύπη αλλά και αγανάκτηση διαπιστώνουμε σήμερα ότι δεν έχει παρατηρηθεί η παραμικρή πρόοδος στο θέμα της επέκτασης της εργαστηριοποίησης, αφότου εργαστηριοποιήθηκε το μάθημα στη Γ΄ τάξη του λυκείου, το 2007, παρά τις εξαντλητικές προσπάθειες του Συνδέσμου μας όλα αυτά τα χρόνια, επιδεικνύοντας ιώβεια υπομονή. Έτσι, αυτό τελικά απέβη σε βάρος της ενδεδειγμένης διδασκαλίας του μαθήματος, αλλά κυρίως σε βάρος των χιλιάδων μαθητών μας, που έχουν αποφοιτήσει τα προηγούμενα χρόνια.
Και ενώ οι θέσεις του Συνδέσμου Βιολόγων τυγχάνουν καθολικής στήριξης από:
τα Τμήματα Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου και των άλλων Ιδιωτικών Πανεπιστημίων,
τη Βιολογική Εταιρεία Κύπρου, το Σωματείο Βιολογικών Επιστημών στην Κύπρο,
την Παγκύπρια Συνομοσπονδία Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Δημόσιων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης,
την Παγκύπρια Συντονιστική Επιτροπή Μαθητών, τους Συνδέσμους καθηγητών Φυσικής, Χημείας, Γαλλικών και Τεχνολογίας και έχοντας την πλήρη στήριξη της οργάνωσης μας ΟΕΛΜΕΚ, το ΥΠΠΑΝ με απαράδεκτο και απαξιωτικό ύφος και τόνο, αρνείται σήμερα να προχωρήσει στην εργαστηριοποίηση του μαθήματος.
Για χρόνια απέστελλε πανομοιότυπες επιστολές προς τον Σύνδεσμο, με προφανή σκοπό την κωλυσιεργία, δηλώνοντας συνεχώς ότι θα προχωρήσει στην ισότιμη αντιμετώπιση των τριών μαθημάτων των Φυσικών Επιστημών σε σχέση με την εργαστηριοποίηση.
Αξίζει να αναφερθεί ότι σε επιστολή του, μόλις τον Φεβρουάριο 2021, δήλωνε ότι συμφωνεί με την άποψη του Συνδέσμου για την ωφελιμότητα της εργαστηριοποίησης του μαθήματος της Βιολογίας για τους μαθητές. Ξαφνικά, στις 4 Νοεμβρίου 2021 υπαναχώρησε, μη τηρώντας τις διακηρύξεις και δεσμεύσεις χρόνων.
Ατυχώς, ο ΔΜΕ, προκειμένου να δικαιολογήσει τις ατεκμηρίωτες θέσεις του:
Αμφισβήτησε τον θεσμικό ρόλο της Επιτρόπου για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού, όταν αυτή αποφάνθηκε θετικά προς τις θέσεις του Συνδέσμου, λέγοντας ότι η Επίτροπος δεν διαθέτει την επιστημονική κατάρτιση για να μπορεί να αποφαίνεται για παιδαγωγικά θέματα.
Στη συνέχεια αμφισβήτησε την δυνατότητα των Πανεπιστημιακών καθηγητών να μιλούν για την έλλειψη εργαστηριακών δεξιοτήτων στους μαθητές των λυκείων μας, αυτή τη φορά λέγοντας ότι οι Πανεπιστημιακοί καθηγητές δεν έχουν το δικαίωμα να αποφαίνονται σε συνδικαλιστικά θέματα.
Δηλαδή, ο ΔΜΕ, ανάλογα με το πώς τον βολεύει, άλλοτε χαρακτηρίζει το θέμα της εργαστηριοποίησης παιδαγωγικό και άλλοτε συνδικαλιστικό.
Ας ξεκαθαρίσει ο ίδιος, αν είναι τελικά παιδαγωγικό ή συνδικαλιστικό το θέμα και ας σταματήσει να προσβάλλει θεσμούς και πρόσωπα τόσο απροκάλυπτα.
Εμείς, θεωρούμε ότι το θέμα της εργαστηριοποίησης είναι ένα κατ΄ εξοχήν παιδαγωγικό θέμα, με άμεσο αντίκτυπο στις εργαστηριακές ικανότητες και δεξιότητες των μαθητών μας και ότι θα έπρεπε ο ίδιος ο ΔΜΕ και το Υπουργείο, εδώ και χρόνια να το προωθήσουν.
Καλούμε τον ΔΜΕ να τηρήσει τις δεσμεύσεις του για εργαστηριοποίηση του μαθήματος και να προχωρήσει άμεσα προς αυτή την κατεύθυνση, εργαστηριοποιώντας από την επόμενη χρονιά την Α΄ τάξη του Γυμνασίου.
Ως Βιολόγοι εκπαιδευτικοί έχουμε υποχρέωση να μην υποχωρήσουμε αλλά να επιμείνουμε στην εφαρμογή της εργαστηριακής διδασκαλίας του μαθήματος της Βιολογίας. Και αυτό θα κάνουμε! Για αυτό το λόγο, καλούμε τους συναδέλφους Βιολόγους σε εγρήγορση, ενόψει των εξελίξεων των επόμενων ημερών.
Τέλος, καλούμε όλους τους εμπλεκόμενους, αλλά και τους άμεσα ενδιαφερόμενους που είναι οι γονείς και οι μαθητές να σταθούν αρωγοί σε αυτό το παιδαγωγικό αίτημα, που πρωτίστως θα ωφελήσει τους ίδιους τους μαθητές μας".
