ΤΗΣ ΒΑΣΩΣ ΓΙΩΡΓΑΛΛΙΔΟΥ*
Σε μια εποχή όπου η οικονομική και η κοινωνική κρίση έχουν καταστήσει την αγορά εργασίας ασταθή με τις επιπτώσεις να είναι ορατές σε διάφορες πτυχές της ζωής του ατόμου, ο νέος καλείται να είναι σε εγρήγορση οικοδομώντας την επαγγελματική του σταδιοδρομία σε γερές βάσεις μέσα από ορθή προετοιμασία αλλά και αυτογνωσία και μάλιστα από την αρχή της νεανικής του εφηβείας, αφού καλείται στην πρώτη λήψη εκπαιδευτικής απόφασης στην τρυφερή ηλικία των δεκατεσσάρων με δεκαπέντε ετών, πριν τη μετάβασή του στο λυκειακό ή τεχνικό κύκλο.
Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ο έφηβος βρίσκεται ακόμη στο «διερευνητικό στάδιο» στη «δοκιμαστική περίοδο» όπως οι ερευνητές αναφέρουν. Κατά την περίοδο αυτή, η οποία αποτελεί αφετηρία της έναρξης τής διερεύνησης της σταδιοδρομία του, ο νέος θα αρχίσει να διαμορφώνει και να θέτει επαγγελματικούς στόχους, πρώτα γενικότερα και στη συνέχεια πιο συγκεκριμένα, να ανακαλύπτει τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητές του. Ο νέος μέσα σ’ αυτό το νέο πλαίσιο στο οποίο περιβάλλεται αναζητά όλο και περισσότερο την καθοδήγηση, την πληροφόρηση και την στήριξη για την αποσαφήνιση των επαγγελματικών του επιλογών και προοπτικών αλλά και την προσωπική ενίσχυσή του.
Σύμφωνα μάλιστα και με τις πιο πρόσφατες επιστημονικές μελέτες, διαπιστώνεται ότι η διαδικασία λήψης απόφασης σταδιοδρομίας στις μέρες μας δεν αποτελεί πλέον μια αμιγώς λογική διαδικασία. Διάφοροι παράγοντες τόσο «εξωγενείς» όσο και «ενδογενείς» διαδραματίζουν ρόλο και επιδρούν στη συμπεριφορά του εφήβου κατά τη διαδικασία λήψης εκπαιδευτικής και κατ’ επέκταση επαγγελματικής απόφασης. Για παράδειγμα, η γονεϊκή επιρροή, τυχόν αρνητικές σκέψεις, η συναισθηματική και ψυχολογική κατάστασή του, το κοινωνικό περιβάλλον, η οικονομική αστάθεια είναι μόνον ορισμένοι από τους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν μίαν εκπαιδευτική και επαγγελματική απόφαση ωθώντας πολλές φορές τον νέο σε αποφάσεις μη ευνοούμενες για τον ίδιο. Η συμβουλευτική καθοδήγηση και η υποστήριξη κρίνεται συνεπώς αναγκαία με σκοπό ο έφηβος νέος να κάνει όσο το δυνατόν πιο κατάλληλες επιλογές, ανακαλύπτοντας μέσα από το μάθημα του επαγγελματικού προσανατολισμού αλλά και μέσα από τις ατομικές συναντήσεις με τον/τη σύμβουλο τόν εαυτό του, τα θέλω του, τα ταλέντα του, βοηθώντας τον έτσι να αντιμετωπίσει τυχόν φόβους και ανασφάλειες γύρω από τη λήψη εκπαιδευτικής και επαγγελματικής απόφασης. Η έγκαιρη εμπλοκή τού/τής καθηγητή/-τριας συμβούλου επαγγελματικής αγωγής αποτελεί κλειδί στην ορθή προετοιμασία του έφηβου νέου, σ’ ένα πλαίσιο ενεργοποίησής του καθιστώντας τον ικανό να υλοποιεί και να σχεδιάζει ρεαλιστικά πλάνα για τη σταδιοδρομία του, να ασκεί με μεγαλύτερη ευκολία έλεγχο στις εκπαιδευτικές του επιλογές και να διερευνά με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα τις επαγγελματικές του αποφάσεις.
Γενικότερα, η ενίσχυση του ατόμου με αρωγό τον/τη σύμβουλο του σχολείου θα βοηθήσει τον έφηβο νέο να αναπτύξει τις κατάλληλες «δεξιότητες λήψης απόφασης σταδιοδρομίας». Η ανάπτυξη της ικανότητας επεξεργασίας πληροφοριών, της επίλυσης προβλημάτων, της ανάλυσης και της εκτέλεσης αποφάσεων γύρω από τη σταδιοδρομία αποτελούν σημαντικές επαγγελματικές δεξιότητες. Άλλωστε, η ανάπτυξη της ικανότητας τής ευελιξίας και της ετοιμότητας καθ’ όλη την πορεία της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας αποτελούν σημαντικές ικανότητες στη συνεχώς μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας.
*Σύμβουλος Σταδιοδρομίας και Επαγγελματικής Ανάπτυξης
