Έφυγε ο Πίτερ Μάκριτζ, «ο της ελληνικής παιδείας μετασχών»


ΤΗΣ ΔΑΝΑΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ*

Στους αθάνατους του ελληνικού πνεύματος και του ελληνικού πολιτισμού εισήλθε με τον θάνατό του πριν από λίγες μέρες ο Πίτερ Μάκριτζ (Peter Mackridge). Ο μεγάλος Άγγλος μελετητής της ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας τον περασμένο Μάρτιο τιμήθηκε από την Ελληνική Δημοκρατία με την απονομή της ελληνικής ιθαγένειας, ως ένδειξη αναγνώρισης της διαχρονικής και πολύπλευρης προσφοράς του και της βαθιάς αγάπης του για την Ελλάδα και τον Eλληνισμό. Συγκινημένος δήλωσε στην αντιφώνησή του κατά τη διάρκεια της τελετής: «Εδώ και πενήντα χρόνια θεωρώ την Ελλάδα δεύτερη πατρίδα μου. Μέχρι χθες όμως αυτή η έκφραση ήταν μόνο μεταφορική. Από σήμερα είναι κυριολεκτική. Ήταν όνειρο ζωής».

Σε ανακοίνωσή του για τον θάνατο του μεγάλου νεοελληνιστή και φιλέλληνα το Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου αναφέρει ανάμεσα σε άλλα και τα εξής: «Η απώλεια του Peter Mackridge για τα ελληνικά γράμματα είναι ανυπολόγιστη. Υπήρξε ένας από τους πιο στιβαρούς μελετητές της ελληνικής γλώσσας και της νεοελληνικής λογοτεχνίας με ευρύτατο φάσμα ερευνητικών ενδιαφερόντων και μία πλειάδα από βιβλία, μελέτες, άρθρα, μεταφράσεις και κριτικές, που δείχνουν πόσο ενήμερος και ακαταπόνητος ήταν… Η μακροχρόνια σχέση του με την Ελλάδα άρχισε το 1962, όταν, έφηβος ακόμη, επισκέφτηκε για πρώτη φορά τη χώρα. Σπούδασε Ελληνική και Γαλλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, είναι όμως τα νεοελληνικά γράμματα που τον κέρδισαν. Από το 1973 δίδαξε Νεοελληνική Φιλολογία στο King’s College και στη συνέχεια στη Σχολή Μεσαιωνικών και Σύγχρονων Γλωσσών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, όπου και παρέμεινε μέχρι την πρόωρη συνταξιοδότησή του το 2003. Ο Mackridge υπήρξε… παθιασμένος μελετητής της ελληνικής γλώσσας και σημαντικός πρεσβευτής της νεοελληνικής λογοτεχνίας στον αγγλόφωνο κόσμο: το μεταφραστικό του έργο έκανε γνωστούς στο αγγλικό κοινό Έλληνες πεζογράφους και ποιητές του 19ου και του 20ου αιώνα, όπως ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο Γεώργιος Βιζυηνός, ο Παντελής Πρεβελάκης, ο Γιώργος Σεφέρης, κ.ά. αλλά και σύγχρονους λογοτέχνες και ποιητές όπως ο Χάρης Βλαβιανός… Η διττή αυτή ενασχόλησή του, με τη γλώσσα και τη λογοτεχνία, υπήρξε σημαντική ώστε να ρίξει άπλετο φως στις σύνθετες ιδεολογικές δυνάμεις που συνέβαλαν στην οικοδόμηση της σύγχρονης ελληνικής ταυτότητας και στην εδραίωση του φυσικού ελλαδικού χώρου ως ξεχωριστού και ενιαίου».  

Από το πλούσιο συγγραφικό έργο του Μάκριτζ, επισημαίνει σε ανακοίνωσή της η Γλωσσολογική Εταιρεία Κύπρου, «ξεχωρίζουν οι μονογραφίες «Γλώσσα και εθνική ταυτότητα στην Ελλάδα 1766–1976» και «H νεοελληνική γλώσσα: Περιγραφική ανάλυση της νεοελληνικής κοινής», καθώς και οι δύο εκδόσεις της γραμματικής της κοινής νέας ελληνικής σε συνεργασία με τον David Holton και την Ειρήνη Φιλιππάκη-Warburton, οι οποίες αποτελούν έργα αναφοράς… «Επάξια ο κορυφαίος αυτός Βρετανός μελετητής ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών το 2008 ως επίσης και επίτιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου το 2017».

Κλείνουμε τη σύντομη αυτή αναφορά μας στον Πίτερ Μάκριτζ με απόσπασμα από το συλλυπητήριο μήνυμα της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδας κ. Λίνας Μενδώνη: «Σήμερα η πατρίδα έχασε έναν σπουδαίο δάσκαλο, έναν κορυφαίο μελετητή της ελληνικής γλώσσας, έναν πρεσβευτή του ελληνικού πολιτισμού… Ο Πίτερ Μάκριτζ αγάπησε την ελληνική γλώσσα και την Ελλάδα, που έγινε η δεύτερη πατρίδα του. Με τη συστηματική του έρευνα, κατάφερε να αποδώσει στην αγγλική γλώσσα τις αποχρώσεις των λογοτεχνικών κειμένων των μεγαλύτερων λογοτεχνών μας. Από τις διαλέκτους της νέας ελληνικής γλώσσας, μέχρι το μεσοπολεμικό αστυνομικό μυθιστόρημα, αντιμετώπισε την ελληνική γλώσσα ως σύνολο με διαφορετικές εκφράσεις και επιρροές, χωρίς διαχωρισμούς και προκατάληψη. Του οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ για την αγάπη που έδειξε στην Ελλάδα και στην ελληνική γλώσσα. Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένειά του και στους φίλους του.»

Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει.

*Φιλόλογος Β.Δ., Σύμβουλος Φιλολογικών Μαθημάτων στο ΥΠΠΑΝ, Μ.Α. στην Κλασική Φιλολογία – Αντιπρόεδρος Ινστιτούτου Ελληνικού Πολιτισμού




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










755