ΤΟΥ ΣΤΕΛΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ*
Στις 2/12/2022 η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε ομόφωνα σε Νόμο το Επαγγελματικό Σχέδιο Συνταξιοδοτικών Ωφελημάτων των υπαλλήλων του Δημόσιου και Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, δίνοντας λύση σ’ ένα ζήτημα που εκκρεμούσε πέραν της μίας δεκαετίας.
Σύντομη αναδρομή:
Toν Αύγουστο του 2011, η Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων, ψήφισε τα κυβερνητικά νομοσχέδια που αφορούσαν τη δημοσιονομική εξυγίανση, σε μια προσπάθεια να μαζέψει τα ασυμμάζευτα και να περιορίσει το δημοσιονομικό έλλειμμα. Σε αυτό το πακέτο μέτρων (υπ. οικ. K. Kαζαμίας επί διακυβέρνησης Δ. Χριστόφια), σφαγιαστική ήταν η απόφαση για τα συνταξιοδοτικά ωφελήματα των νεοεισερχόμενων εκπαιδευτικών. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα μέτρα που ψήφισε η Βουλή, οι εκπαιδευτικοί που μονιμοποιήθηκαν μετά την 1η Οκτωβρίου 2011 δε δικαιούνται κυβερνητική σύνταξη, ούτε εφάπαξ φιλοδώρημα που δικαιούνται όσοι ήταν μόνιμοι την 30η Σεπτεμβρίου 2011. Το γεγονός αυτό δημιούργησε τη μεγαλύτερη ανισορροπία μεταξύ «παλαιών» και «νέων» εκπαιδευτικών. Βαρύτατες ευθύνες φέρει η τότε κυβέρνηση Δ. Χριστόφια με την επιπολαιότητα που επέδειξε για το ζήτημα. Έκανε ένα μετέωρο βήμα και άφησε τους νεοεισερχόμενους εκπαιδευτικούς συνταξιοδοτικά αθωράκιστους. Ευθύνες φέρει όμως και η σημερινή κυβέρνηση, αφού δεν επέδειξε τον απαιτούμενο ζήλο για να επιλύσει το πρόβλημα έγκαιρα (εδώ και μία δεκαετία διακυβέρνησης). Δυστυχώς συνάδελφοι μας έχουν αφυπηρετήσει χωρίς να εμπίπτουν σε κανένα από τα δύο συνταξιοδοτικά σχέδια (παλαιό ή νέο) και έτσι έχουν απωλέσει όλα τα συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα (πλην της πενιχρής σύνταξης των Κοινωνικών Ασφαλίσεων). Κατά καιρούς δόθηκαν από την νυν διακυβέρνηση Ν. Αναστασιάδη ευτελείς προτάσεις για δημιουργία Ταμείου Προνοίας (Tαμείο Προνοίας ήταν η λύση που προέβλεπαν οι προηγούμενες αποφάσεις). Την κατάλληλη στιγμή, μερίδα επηρεαζομένων αντιλήφθηκε πως οι προτάσεις που δίνονταν για δημιουργία Ταμείου Προνοίας ήταν ασύμφορες και απείχαν κατά πολύ από αυτά που οι ίδιοι δικαιούνταν. Έτσι απαίτησαν να εγκαταλειφθεί η όποια προσπάθεια για σύσταση Ταμείου Προνοίας και να διεκδικηθεί η δημιουργία Κρατικού Συνταξιοδοτικού Σχεδίου (με κρατική σύνταξη και εφάπαξ φιλοδώρημα). Η ΟΕΛΜΕΚ στήριξε ομόφωνα τη θέση αυτή στην ΠΣΓΑ της 20ης Ιουνίου 2019. Κατόπιν στις 20/5/2021, μετά από διαβουλεύσεις με το Υπ. Οικονομικών , οι Συντεχνίες του Κρατικού Τομέα (ΟΕΛΜΕΚ-ΠΟΕΔ-ΟΛΤΕΚ-ΠΑΣΥΔΥ-ΣΑΚ) υπέγραψαν τη Συμφωνία Πλαίσιο με την κυβερνητική πλευρά. Το νομοσχέδιο οδηγήθηκε στη Βουλή τον Ιούνιο του 2022 και μετά από συζητήσεις και βελτιώσεις, ψηφίστηκε σε Νόμο στις 2/12/2022.
Tι προβλέπει ο Νόμος:
O Νόμος που ψηφίστηκε για το Νέο Συνταξιοδοτικό Σύστημα, εντάσσει σε κρατικό Συνταξιοδοτικό Σύστημα τους εκπαιδευτικούς που μονιμοποιήθηκαν μετά την 1/10/2011, καθώς και τους αορίστου χρόνου εκπαιδευτικούς, και προνοεί:
α. Καταβολή εισφοράς ύψους 5% επί των ακαθάριστων απολαβών για σκοπούς χρηματοδότησης του Ταμείου (ίση εισφορά θα καταβάλλει τόσο ο εργοδότης, όσο και ο εργοδοτούμενος). Το ποσοστό εισφοράς μπορεί να αναπροσαρμόζεται, αν κριθεί αναγκαίο, στη βάση αποτελεσμάτων αναλογιστικών μελετών και μετά από συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών.
β. Ασφάλιση των μελών του Σχεδίου για την περίοδο εργοδότησής τους πριν την εφαρμογή του Νόμου. Για συνταξιοδοτικούς σκοπούς θα ληφθεί υπόψιν η υπηρεσία των μελών του Σχεδίου από την πρώτη μέρα εργοδότησής τους στο Δημόσιο Σχολείο (υπό οποιοδήποτε καθεστώς: αντικαταστάτη, συμβασιούχου, μόνιμου). Νοείται ότι και για την περίοδο αυτή θα γίνει αναδρομική καταβολή εισφορών εκ μέρους του εργοδοτούμενου (μετά από συμψηφισμό εισφορών που κατέβαλε και εισφορών που οφείλει), αλλά και εκ μέρους του εργοδότη.
γ. Παραχώρηση κρατικής σύνταξης και εφάπαξ φιλοδωρήματος στα μέλη του Σχεδίου με την αφυπηρέτησή τους (το εφάπαξ φιλοδώρημα θα είναι πλήρως αφορολόγητο μετά την άρση της φορολόγησης του Εφάπαξ B).
δ. Ένταξη των μελών του Σχεδίου στο Ταμείο Σύνταξης Χηρών και Ορφανών.
ε. Δημιουργία Επιτροπής Επενδύσεων, η οποία θα έχει τη δυνατότητα να διορίζει εξωτερικούς συμβούλους, οι οποίοι θα διαχειρίζονται τα ποσά του Ταμείου. Επειδή η χρηματική απόδοση του Ταμείου θα καθορίζει τη δυνατότητα καταβολής των συνταξιοδοτικών ωφελημάτων, η εν λόγω επιτροπή θα αξιολογεί σε ετήσια βάση τα αποθεματικά του Ταμείου και θα προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες ώστε αυτά να επαρκούν για την καταβολή των συνταξιοδοτικών ωφελημάτων των μελών του.
Τί βελτιώσεις επιβάλλεται να γίνουν με την εφαρμογή του Νέου Συνταξιοδοτικού Σχεδίου:
Σε γενικές γραμμές οι πρόνοιες του Νέου Συνταξιοδοτικού Σχεδίου δημιουργούν μια νέα τάξη πραγμάτων στα συνταξιοδοτικά των δημόσιων υπαλλήλων, υπό την προϋπόθεση ότι το Ταμείο θα λειτουργήσει «σωστά». Απαραίτητες βελτιώσεις που επιβάλλεται να γίνουν ταυτόχρονα με την έναρξη λειτουργίας του Ταμείου είναι:
α. Να δημιουργηθεί Ανεξάρτητη Εποπτική Αρχή (πέραν της Επιτροπής Επενδύσεων), η οποία να εποπτεύει την απόδοση και λειτουργία του Ταμείου σε ετήσια βάση, παρεμβαίνοντας όπου και όταν απαιτείται.
β. Να καταστεί σαφές (με Νομοθεσία) ότι το Κράτος δεν μπορεί για κανένα λόγο να χρησιμοποιεί το αποθεματικό του Ταμείου (για ευνόητους λόγους).
Διαφαίνεται λοιπόν ότι με την ψήφιση του Νέου Συνταξιοδοτικού Σχεδίου, λήγει μια πολύ σοβαρή εκκρεμότητα και δημιουργούνται πλέον πολύ καλές προοπτικές σύστασης ενός αξιοπρεπούς συνταξιοδοτικού συστήματος. Τερματίζεται ταυτόχρονα η ανησυχία και η ανασφάλεια μερικών χιλιάδων εκπαιδευτικών, οι οποίοι ήταν συνταξιοδοτικά εκτεθειμένοι από το 2011.
Ευχαριστίες για την επιτυχή κατάληξη, έστω και με πάρα πολλή καθυστέρηση, οφείλονται στον Υπουργό Οικονομικών και στις Συντεχνίες για τη συνεργασία που επέδειξαν ώστε να καταλήξουν στη Συμφωνία Πλαίσιο, στην Κυβέρνηση που προώθησε το νομοσχέδιο στη Βουλή, αλλά και στους βουλευτές που το ψήφισαν ομόφωνα σε Νόμο.
*Μαθηματικός
Βοηθός Γενικός Γραμματέας ΟΕΛΜΕΚ (2022-23)
