Σκέψεις για τις εξετάσεις τετραμήνων


ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΠΑΝΑΓΙΔΗ*

Η αξιολόγηση είναι αναπόσπαστο μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Ο Stiggins (1993) αναφέρει ότι οι εκπαιδευτικοί μπορεί να αφιερώνουν μέχρι και το ένα τρίτο του χρόνου τους στην αξιολόγηση των μαθητών τους. Η τελική αξιολόγηση γίνεται στο τέλος μια ενότητας ή μιας σειράς μαθημάτων. "Είναι σχεδιασμένη έτσι, ώστε να προσδιορίζει κατά πόσο έχουν επιτευχθεί οι διδακτικοί στόχοι και χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της επίδοσης των μαθητών σε μια συγκεκριμένη ύλη, που διδάχτηκε σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο" (Παπαναστασίου και Παναγίδης, 2023, σ. 407). Σε πολλές χώρες και σε πολλά ιδιωτικά σχολεία στον τόπο μας, η τελική αξιολόγηση εφαρμόζεται δύο φορές το χρόνο, μια στα μέσα της χρονιάς (mid-year exams) και μια στο τέλος. Στη χώρα μας, με την εισαγωγή των εξετάσεων τετραμήνων εφαρμόστηκε και στο εκπαιδευτικό μας σύστημα αυτή η "διπλή" τελική αξιολόγηση.

Φέτος, μετά το πέρας των εξετάσεων του Α' τετραμήνου υπήρξαν πολλές αντιδράσεις από γονείς, εκπαιδευτικούς, συνδικαλιστές και πολιτικούς. Οι αντιδράσεις αυτές αφορούσαν τη δυσκολία, τη διάρκεια, τη χρησιμότητα αυτών των εξετάσεων καθώς και την κόπωση των μαθητών. Θα ήθελα, να προσθέσω και εγώ τις προσωπικές μου απόψεις αποστασιοποιημένος από πολιτικά, κομματικά, συνδικαλιστικά ή άλλα συμφέροντα. Συγκεκριμένα θα αναφερθώ σε δύο θετικά και δύο αρνητικά σημεία των εξετάσεων τετραμήνων, όπως τα αντιλαμβάνομαι.

Το πρώτο θετικό είναι η ενιαία αξιολόγηση. Ένα εξεταστικό δοκίμιο για όλους τους μαθητές. Για πολλά χρόνια ακούμε παράπονα από μαθητές και γονείς για το πόσο πιο δύσκολο ή εύκολο ήταν το εξεταστικό δοκίμιο του ενός ή του άλλου σχολείου και πόσο πιο δύσκολα ή εύκολα παίρνουν τους βαθμούς οι μαθητές στα συγκεκριμένα σχολεία. Η ενιαία εξέταση λύνει αυτό το πρόβλημα και είναι σαφώς πιο δίκαιη για όλους τους μαθητές τόσο του γυμνασίου όσο και του λυκείου. Το παράξενο, κατά τη γνώμη μου είναι ότι, αντί πρώτοι οι γονείς να είναι υπέρμαχοι αυτού του δικαιότερου τρόπου αξιολόγησης, είναι οι πρώτοι που αντιτίθενται.

Το δεύτερο θετικό είναι η αξιοπιστία και η εγκυρότητα των απολυτηρίων μας, ειδικά εκτός Κύπρου. Πόσο δηλαδή πείθει το εκπαιδευτικό μας σύστημα ότι οι αξιολογήσεις των μαθητών μας γίνονται, καθ' όλη τη διάρκεια της φοίτησής τους στη μέση εκπαίδευση, με μικρό σφάλμα και πετυχαίνουν στο να δείχνουν με ακρίβεια τη σωστή εικόνα για τις γνώσεις, τις ικανότητες και τις επιδόσεις των μαθητών μας. Η αξιολόγηση μέσω των ενιαίων εξετάσεων έχει ίσως προσδώσει κάποιο από το χαμένο κύρος και την αξιοπιστία των απολυτηρίων μας.

Στα αρνητικά στοιχεία, που έχουν ήδη αναφερθεί εκτενώς από πολλούς, κάποια δικαίως και κάποια αδίκως, θα ήθελα να αναφέρω πρώτα το χρόνο διδασκαλίας που χάνεται χωρίς την αντίστοιχη μείωση της ύλης. Για τις εξετάσεις Α' τετραμήνου χάνονται τουλάχιστον τρεις εβδομάδες διδακτικού χρόνου. Για κάποια μαθήματα, π.χ. μαθηματικά κατεύθυνσης ή ιστορία Γ' Λυκείου, αυτός ο χρόνος αντιστοιχεί σε 21 διδακτικές περιόδους. Υπάρχει αντίστοιχη μείωση της ύλης ή όχι, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη πίεση χρόνου για κάλυψη της διδαχθείσας ύλης;

Το δεύτερο αρνητικό στοιχείο είναι η κόπωση των μαθητών. Είναι αλήθεια ότι για την πλειοψηφία των μαθητών μας η εξεταστική περίοδος σημαίνει περισσότερο διάβασμα, άγχος και κόπωση. Το πρόβλημα αυτό διογκώνεται με την εντατικοποίηση των απογευματινών φροντιστηρίων. Στην περίοδο των Χριστουγέννων αντί να χαίρονται οι μαθητές τις διακοπές τους τρέχουν από το ένα φροντιστήριο στο άλλο. Δεν θα σχολιάσω τη χρησιμότητα αυτών όλων των ωρών και χρημάτων που σπαταλούνται στα φροντιστήρια διότι δεν είναι του παρόντος.

Τι πρέπει να γίνει λοιπόν με τις εξετάσεις τετραμήνων; Αυτό είναι η ερώτηση που καλείται να απαντήσει το ΥΠΑΝ.

Η προσωπική μου άποψη είναι ότι οποιαδήποτε αλλαγή προωθηθεί πρέπει να γίνει για τους σωστούς λόγους. Δεν πρέπει να γίνει αλλαγή διότι άλλαξε η κυβέρνηση, ούτε γιατί επιμένουν κάποιοι πολιτικοί της μιας ή της άλλης παράταξης, ούτε γιατί κάποιοι εκπαιδευτικοί θεωρούν ότι είναι επιπλέον αγγαρεία, αλλά και ούτε γιατί φωνάζουν κάποιοι γονείς διότι τα παιδιά τους δεν πήραν τους βαθμούς που οι ίδιοι πιστεύουν ότι θα έπρεπε να είχαν πάρει. Η αλλαγή δεν πρέπει να βασίζεται επίσης στο τι πιστεύει ο κάθε γονιός ή πολιτικός ή μαθητής ή ακόμα και εκπαιδευτικός για τη δυσκολία ή ποιότητα ενός (ή περισσοτέρων) εξεταστικού δοκιμίου.

Καλής ποιότητας εξεταστικά δοκίμια είναι αυτά που έχουν τουλάχιστο ικανοποιητικό βαθμό αξιοπιστίας και εγκυρότητας και δεν περιλαμβάνουν ασαφείς και άστοχες ερωτήσεις. Επίσης, οι ερωτήσεις των καλών εξεταστικών δοκιμίων πρέπει να είναι στοχευμένες για τις ικανότητες της πλειοψηφίας των μαθητών. Δεν ακούμε ποτέ παράπονα για πολύ εύκολα εξεταστικά δοκίμια τα οποία λόγω της μεγάλης ευκολίας των ερωτήσεων τους συνήθως έχουν και πιο χαμηλό βαθμό αξιοπιστίας και εγκυρότητας.

Δεν είμαι εναντίον της αλλαγής του συστήματος αξιολόγησης των μαθητών και συγκεκριμένα των εξετάσεων τετραμήνου. Είμαι όμως εναντίον της οποιασδήποτε αλλαγής που γίνεται βεβιασμένα  απλά για να ικανοποιηθούν κάποιες ομάδες ανθρώπων. Πρέπει οποιαδήποτε αλλαγή να γίνει από ειδικούς στο θέμα, μετά από μελέτη και με βάση το τι θέλουμε να πετύχουμε για τα παιδιά μας. Στην ομάδα ειδικών πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνονται και εν ενεργεία εκπαιδευτικοί οι οποίοι γνωρίζουν από πρώτο χέρι το τι συμβαίνει στα σχολεία και στις αίθουσες διδασκαλίας μας.

Όσον αφορά την τελική αξιολόγηση, είτε σε δύο εξεταστικές περιόδους είτε σε μία, πιστεύω ότι πρέπει να είναι ενιαία για να είναι πιο δίκαιη, αξιόπιστη και έγκυρη. Επίσης, όπως συμβαίνει σε όλους τους μεγάλους οργανισμούς που κατασκευάζουν εξεταστικά δοκίμια, πρέπει η ποιότητα των εξεταστικών δοκιμίων να ελέγχεται συστηματικά.

Παπαναστασίου, Ε. Κ. & Παναγίδης Π. (2022). Εκπαιδευτική Αξιολόγηση. Στο Ν. Γεωργίου, Ι. Παπαγεώργη, Α. Στυλιανού-Γεωργίου & Μ. Κωνσταντίνου. (εκδ.). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Πυξίδα στη διδασκαλία και τη μάθηση, (σ. 403-418). Αθήνα: πεδίο.

Stiggins, R. J. (1993). Teacher Training In Assessment: Overcoming The Neglect. In S. L. Wise (Ed.), Teacher Training in Measurement and Assessment Skills (pp.27-40).

Μαθηματικός, ΒΔΑ' στο Λύκειο Αγίου Σπυρίδωνα

Ph Din Educational Measurement




Comments (5)

  1. Ευαγγελία Μούκουρου :
    Mar 21, 2023 at 12:12 AM

    Σωστές σκέψεις μετά από πολύχρονη πορεία και εμπειρία πολλών χρόνων στα σχολεία. Μπράβο στον κύριο Παναγιώτη Παναγίδη στον χρόνο που αφιέρωσε να τις μοιραστεί μαζί μας.

  2. Θεοφανω Νικοδημου:
    Mar 21, 2023 at 12:57 PM

    Μολις εχω διαβασει την πιο σωστη τοποθετηση στο συγκεκριμενο θεμα και ευχομαι να φτασει στους αρμοδιους. Ποιος αλλος θα μπορουσε να το κανει εκτος απο τον κυριο Παναγιδη, ο οποιος πριν απο 20 χρονια μου διδασκε τα μαθηματικα οπως θα επρεπε να το κανουν ολοι. Ευγε κυριε καθηγητα!

  3. Kyriakos Sammoutos:
    Mar 21, 2023 at 03:55 PM

    Είμαι συνταξιούχος εκπαιδευτικός. Εμποριολόγος με υπηρεσία 33 χρόνια στη Μέση Εκπαίδευση.
    Μπράβο στο συνάδελφό κ. Παναγίδη. Ξεκάθαρεςκαι πολύ σωστές οι τοποθετήσεις του. Η σωστή και δίκαιη αξιολόγηση των μαθητών μας είναι το πιο σημαντικό στην εκπαίδευση. Πολύ σωστή επίσης και η τοποθέτησή του στα αρνητικά σημεία των τετραμηνιαίων εξετάσεων. Θα πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή, δηλαδή η βελτίωση του συστήματος με τη διατήρηση των τετραμηνιαίων εξετάσεων και την εξάλειψη των μειονεκτημάτων.

  4. Μαρία Ιωαννίδου:
    Mar 21, 2023 at 06:21 PM

    Όσοι δεν έχουν παιδιά στο Λύκειο και ειδικά στη Γ'Λυκείου, βλέπουν την κατάσταση πολύ διαφορετικά. Όταν όμως έχεις παιδιά στη Γ'Λυκείου άριστα, το μέλλον των οποίων κρίνεται από ένα απολυτήριο,και ένεκεν του λανθασμένου τρόπου με τον οποίο ετοιμάστηκαν τα θέματα των εξετάσεων ,κινδυνεύει να υποβαθμιστεί το απολυτήριό τους με συνέπεια να χάσουν υποτροφία στην οποία βασίζονται για να μπορέσουν να σπουδάσουν , τότε αντιλαμβάνεστε πως το σύστημα αξιολόγησης είναι πολύ άδικο. Δεν γίνεται τα παιδιά μας να είναι τα πειραματόζωα σε θεματοθέτες που προσπαθούν να δείξουν τη δύναμή τους ανεβάζοντας το επίπεδο δυσκολίας των εξεταστικών δοκιμίων και μάλιστα σε πολύ περιορισμένο χρόνο, που έχουν οι εξετάσεις τετραμήνων, και χωρία καν αναγωγή, όπως συμβαίνει με τις παγκύπριες. Σε αυτά να προσθέσετε την εξάντληση των παιδιών, που μετά από δύο εξεταστικές περίόδους , χωρίς διακοπές Χριστουγέννων και Πάσχα, θα πρέπει αμέσως μετά, ταλιαπωρημένοι όπως είνα,ι να παρακαθήσουν σε παγκύπριες εξετάσεις για μία θέση στο Πανεπιστήμιο. Λυπάμαι αλλά εκτός χορού αλλιώς τα βλέπουν μερικοί.

  5. Παναγη ανδρεας:
    Mar 21, 2023 at 07:35 PM

    Απωλεια πολυτυμου χρονου ειναι σαν το διαγωνισμα Μετα τις γιορτες πεντε μερς ειναι αρκετες


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










5278