ΤΗΣ ΔΑΝΑΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ*
Διάχυτη υπήρξε η συγκίνηση την περασμένη Δευτέρα στη συναυλία του μουσικοσυνθέτη Γιώργου Χατζημάρκου με τίτλο Αμμοχώστου Ωδές στο Θέατρο Παλλάς, παρά την αλγεινή εντύπωση που μας προξένησαν κάποια σοβαρά γλωσσικά ολισθήματα της παρουσιάστριας στα πρώτα λεπτά. Η συναυλία οργανώθηκε από το ΚΥ.ΚΕ.Μ. (Επαρχιακή Επιτροπή Λάρνακας / Αμμοχώστου) και τελούσε υπό την αιγίδα της πρώτης κυρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Φιλίππας Καρσερά Χριστοδουλίδη.
Το κοινό χειροκρότησε με ενθουσιασμό τους μουσικούς και τον δημιουργό του έργου κι έζησε έντονες στιγμές μνήμης και νοσταλγίας για τη Βασιλεύουσα Αμμόχωστο, που για 49 χρόνια αντιστέκεται υπομονετικά και προσμένει τη μέρα της απελευθέρωσης. Την Αμμόχωστο, την άλλοτε ωραιότερη και πλουσιότερη πόλη της Κύπρου, το διαμάντι της Ανατολικής Μεσογείου, που, προδομένη και παρατημένη στη φθορά του χρόνου, προσπαθεί να αντισταθεί στις μεθοδευμένες επιβουλές των Τούρκων κατακτητών.
Ο Γιώργος Χατζημάρκου, καθηγητής μουσικής στο Γυμνάσιο Παραλιμνίου, εμπνεύστηκε το έργο του το 2008, όπως ο ίδιος μαρτυρεί, αντικρύζοντας από την αυλή του σχολείου του στο βάθος του ορίζοντα τα εγκαταλελειμμένα κτήρια της Αμμοχώστου. Δέος και συγκλονισμός σημάδεψαν την καρδιά του. Επέστρεψε νοερά στον τόπο όπου γεννήθηκε και έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του και άρχισε να συνομιλεί καθημερινά με αυτόν και να μοιράζεται τον πόνο, την οργή και τον καημό του. Γρήγορα τα συναισθήματά του, με αυθορμητισμό και επιμονή, μετουσιώθηκαν σε πράξη, και το έργο Αμμοχώστου Ωδές πήρε σάρκα και οστά.
Πρόκειται για μία λαϊκή καντάτα που, με τα 13 τραγούδια και τα 4 αφηγηματικά κομμάτια της, αναμοχλεύει θύμισες από το ευτυχισμένο -προ της τουρκικής εισβολής του 1974- παρελθόν και ταυτόχρονα σκιαγραφεί τον καημό της προσφυγιάς και του ξεριζωμού. Στα μάτια μας ζωντανεύουν η Έγκωμη των Μυκηναίων, η Σαλαμίνα του Ονήσιλου και του Ευαγόρα, το Μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα, τα ενετικά τείχη της πόλης. Πιο πέρα η νεότερη πόλη, το Βαρώσι, εκπέμπει την ακτινοβολία και προδίδει την παλιά της αίγλη. Εκεί το πλήθος των επισκεπτών -ντόπιων και ξένων- απολάμβαναν μαζί με τους κατοίκους φυσικές ομορφιές και ποιότητα ζωής. Χρυσές αμμουδιές και καλοκαιρινός ήλιος, μυρωδάτα περιβόλια, μεγάλα και πολυτελή ξενοδοχεία και εστιατόρια, μουσικές και θεατρικές παραστάσεις, έντονη πολιτιστική και κοινωνική ζωή, συνέθεταν την καθημερινότητα της θαλασσοφίλητης πόλης και διέδιδαν παντού τη φήμη της. Ο ασίγαστος πόθος αλλά και η αποφασιστικότητα των κατοίκων της να επιστρέψουν και να ξαναζωντανέψουν τη γη τους, αναδίδεται αβίαστα και αφοπλιστικά. Στο πρόσωπο των Αμμοχωστιανών ο ελληνισμός της Κύπρου εκφράζει την εμμονή του στο χρέος και τη δέσμευσή του να υπερβεί τις αντιξοότητες και να εκπληρώσει το τάμα της απελευθέρωσης και της επιστροφής στις πατρογονικές εστίες.
Μόνη παραφωνία στην ψυχική φόρτιση και στην ηχητική αρμονία της βραδιάς, όπως επισημάναμε, κάποια γλωσσικά ολισθήματα της παρουσιάστριας. Συγκεκριμένα, στις προσφωνήσεις των παρισταμένων -επισήμων και μη- ειπώθηκαν, ανάμεσα στα άλλα, και τα εξής (δίνουμε ενδεικτικά ονόματα): «Κύριε Ανδρέου, πρόεδρο του Σωματείου…» (αντί της κλητικής: πρόεδρε), «Κύριε Χρίστου, επικεφαλή του Συνδέσμου…» (αντί του άκλιτου: επικεφαλής), «Εκπροσώποι των… (φορέων)» (αντί: εκπρόσωποι). Επιπλέον, στην αποστροφή σε κάποιον που θα απηύθυνε χαιρετισμό ακούσαμε: «Καλούμε τώρα στο βήμα τον δόκτωρ Γεωργίου» (αντί της αιτιατικής: δόκτορα).
Είναι όντως μεγάλη η πίεση για τον παρουσιαστή μίας εκδήλωσης, λόγω της ανάγκης για συνεχή αναπροσαρμογή -μέχρι και την τελευταία στιγμή- των προσφωνήσεων. Αλλαγές, προσθήκες, αφαιρέσεις γίνονται ασταμάτητα στα χαρτιά του μέχρι και την έναρξη του προγράμματος, κάτι που ενδεχομένως να δικαιολογεί κάποια αμηχανία ή ένα λάθος. Η κατ’ επανάληψιν εμφάνιση λαθών, όμως, το μόνο που αποδεικνύει είναι την πλημμελή φροντίδα για την ευπρέπεια του λόγου, ο οποίος σε μία παράσταση είναι εξίσου σημαντικός -αν όχι περισσότερο- με την ευπρέπεια και τον εξωτερικό καλλωπισμό του ομιλούντος ή της ομιλούσης.
*Φιλόλογος Β.Δ.Α΄, Σύμβουλος Φιλολογικών Μαθημάτων στο ΥΠΑΝ, Μ.Α. στην Κλασική Φιλολογία – Αντιπρόεδρος Ινστιτούτου Ελληνικού Πολιτισμού
