ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ*
Με ρωτούν καλοπροαίρετα κάποιοι φίλοι, συνταξιούχοι εκπαιδευτικοί, αν οι σημερινοί μαθητές είναι όντως διαφορετικοί από τους μαθητές παλαιότερα. Τους απαντώ πως δεν έχουν αλλάξει καθόλου. Τα παιδιά είναι πάντα παιδιά. Αυτό που έχει κυρίως αλλάξει είναι η στάση των γονιών έναντι του σχολείου. Εδώ πρέπει να απολογηθώ από την αρχή για τη γενίκευση που κάνω σε αυτό το κείμενο. Προσπαθώ να διατυπώσω τη γενική εντύπωση που απέκτησα ως εκπαιδευτικός της πρώτης γραμμής με καθήκοντα που περιλαμβάνουν καθημερινή επικοινωνία με γονείς. Ασφαλώς και υπάρχουν γονείς που υποβοηθούν το έργο του σχολείου. Σήμερα όμως οι περισσότεροι γονείς δε στέκονται δίπλα από το σχολείο. Στέκονται απέναντι, είτε αμφισβητώντας τις αποφάσεις του είτε ερχόμενοι σε πλήρη αντιπαράθεση με το σχολείο, όταν το σχολείο καθηκόντως έρχεται να λάβει τα παιδαγωγικά μέτρα που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία και στο τέλος από την κοινή λογική.
Οι ευαισθησίες της σύγχρονης φιλελεύθερης κοινωνίας για τα παιδιά μετατράπηκαν σε νόμους και κανονισμούς όχι για να απαλλαγούν κάποιοι από τις ευθύνες τους και να τις φορτωθούν κάποιοι άλλοι. Αυτό ούτως ή άλλως είναι πρακτικά αδύνατον. Στην πράξη, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, δεν μπορεί να κατηγορείται το σχολείο ότι σε δύο, τρεις μήνες δεν πέτυχε αυτό που η οικογένεια δεν κατάφερε σε 12 χρόνια. Ασφαλώς και οι εκπαιδευτικοί είναι ειδικοί και φέρουν την ευθύνη που τους αναλογεί, όμως παιδαγωγός είναι εξ ορισμού και ο κάθε γονιός για το παιδί του. Ένας εκπαιδευτικός λόγω του λειτουργήματός του έχει δει και μελετήσει ορισμένες χιλιάδες περιπτώσεων παιδιών, έχει τύχει επιμορφώσεων και λειτουργεί μέσα σε ένα νομικό πλαίσιο. Ωστόσο, το σχολείο όλο και πιο συχνά γίνεται αποδέκτης υποδείξεων από γονείς για «πιο παιδαγωγική προσέγγιση» μόνο και μόνο για να αποφευχθούν ανεπιθύμητες για αυτούς συνέπειες από απτές παραβατικές συμπεριφορές. Πολλοί παρόμοιοι όροι, άσχετες περικοπές από νομοθεσίες, ακόμα και απειλές για καταγγελία κατά του σχολείου χρησιμοποιούνται συχνότερα, φαινομενικά για να βγει ένα παιδί από μια δύσκολη θέση που έβαλε τον εαυτό του. Ο γονιός χωρίς να το καταλαβαίνει, με αυτή του τη στάση, είναι ο ίδιος που προσπαθεί να βγει από μια δύσκολη θέση και αν ακόμα τα καταφέρει, αναπόφευκτα θα ξαναβρεθεί σε αυτήν. Οι συνέπειες από αυτή την έλλειψη συνεργασίας σχολείου-οικογένειας είναι καταστροφικές για το παιδί.
Είμαστε μια κοινωνία ανθρώπων που ξέχασε ότι οποιαδήποτε δικαιώματα αποκτούνται μέσα από τις υποχρεώσεις μας. Δεν μπορούν να υπάρξουν δικαιώματα αν δεν προηγηθούν υποχρεώσεις. Ίσως η πολιτεία για τους δικούς της λόγους δεν προβάλλει όσο πρέπει αυτή την ισορροπία στους πολίτες της. Το σχολείο δεν προορίζεται μόνο για να μεταδώσει επιστημονικές γνώσεις στα παιδιά. Μια κύρια αποστολή του είναι ακριβώς αυτή, να βοηθήσει τα παιδιά να μάθουν και να εξασκούν τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά τους. Ας αφήσουμε, ας ενισχύσουμε και ας θωρακίσουμε το σχολείο για να μπορέσει να εκπληρώσει αυτή τη σημαντική του αποστολή.
*Βοηθός Διευθυντής Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης
