«Προσεγγίζοντας το κείμενο και τον κόσμο του»
Πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία το Σάββατο, 7 Δεκεμβρίου 2024, στο Λύκειο Πολεμιδιών στη Λεμεσό, η Ημερίδα Λατινικών με θέμα «Πτυχές της διδασκαλίας των Λατινικών: προσεγγίζοντας το κείμενο και τον κόσμο του». Την Ημερίδα διοργάνωσε η Ομάδα Αναλυτικού Προγράμματος (ΟΑΠ) του μαθήματος των Λατινικών της Διεύθυνσης Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΥΠΑΝ), σε συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, και ήταν επανάληψη της αντίστοιχης Ημερίδας που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Απρίλιο στη Λευκωσία.
Στόχος της Ημερίδας ήταν να ενισχυθούν οι διδάσκοντες και διδάσκουσες Φιλόλογοι στην προσέγγιση των βασικών αξόνων του Αναλυτικού Προγράμματος των Λατινικών (Β΄ και Γ΄ Λυκείου). Συγκεκριμένα, οι εισηγήσεις αποσκοπούσαν στον εμπλουτισμό των γνώσεων και στην εμβάθυνση ως προς τη διδασκαλία αφενός του συντακτικού με βάση το κείμενο και αφετέρου θεμάτων πολιτισμού και αξιών του ρωμαϊκού κόσμου. Δυνατότητα συμμετοχής στην Ημερίδα είχαν όλοι /όλες οι Φιλόλογοι Δημοσίων και Ιδιωτικών Σχολείων Μέσης Γενικής και Μέσης Τεχνικής Εκπαίδευσης.
Στον χαιρετισμό της η Διευθύντρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου δρ Έλενα Χατζηκακού, ανέφερε ότι η Ημερίδα εντάσσεται στο πλαίσιο της διαχρονικής αποστολής του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για συνεχή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, κάτι πολύ σημαντικό για την ποιότητα της σχολικής ζωής και την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας και μάθησης. Στη συνέχεια, χαιρετίζοντας την Ημερίδα και κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών της, ο Διευθυντής Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης, δρ Νικόλας Γιασουμή, αναφέρθηκε σύντομα στις αρχές της λατινικής γλώσσας και λογοτεχνίας και στη μεγάλη σχέση της με την αρχαία ελληνική. Οι δύο αυτές γλώσσες συναποτελούν τα κλασικά γράμματα και το θεμέλιο της ανθρωπιστικής παιδείας, και συμβάλλουν στην ολόπλευρη και ισόρροπη ανάπτυξη του ανθρώπου και του ελεύθερου και δημοκρατικού πολίτη. Προάγουν, ακόμα, την κριτική σκέψη και τη φαντασία, την ικανότητα για ανάλυση και σύνθεση, βοηθούν στην ορθή διατύπωση επιχειρημάτων, καλλιεργούν την αισθητική. Γι’ αυτό και η κλασική φιλολογία είναι αντικείμενο έρευνας και διδασκαλίας εδώ και πολλούς αιώνες στα καλύτερα πανεπιστήμια και σχολεία στην Ευρώπη και Αμερική.
Πρώτος εισηγητής ήταν ο Αναπληρωτής Καθηγητής Λατινικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και επιστημονικός υπεύθυνος στην ΟΑΠ Λατινικών του ΥΠΑΝ, κ. Σπυρίδων Τζούνακας. Ο κ. Τζούνακας αναφέρθηκε στη χρήση του παραδείγματος (exemplum), ως συνήθη πρακτική στη λατινική λογοτεχνία, που έχει όχι μόνο ρητορικές στοχεύσεις, αλλά προωθεί και μία ευρύτερη κοσμοθεωρία, και συγκεκριμένα την εξιδανίκευση από τους Ρωμαίους του ήθους των προγόνων (mos maiorum). Στο πλαίσιο αυτό ο κ. Τζούνακας ανέπτυξε ποικίλες πτυχές του ιδεολογικού κόσμου της αρχαίας Ρώμης, όπως αναδεικνύονται μέσα από παραδείγματα προς μίμηση (exempla ad imitandum) που απαντούν στα σχολικά εγχειρίδια (παραδείγματα φιλοπατρίας, ανδρείας, σύνεσης, καρτερικότητας, γυναικείας αρετής, ολιγάρκειας, εσωτερικής ελευθερίας κ.ά.). Τέλος, πρότεινε δυνατότητες διδακτικής αξιοποίησης των παραδειγμάτων, σε συνάρτηση με τους Δείκτες Επιτυχίας και Επάρκειας του μαθήματος και τον ευρωπαϊκό στόχο για ανάπτυξη ικανότητας πολιτιστικής επίγνωσης και έκφρασης των μαθητών.
Ακολούθησε η εισήγηση του δρος Γιώργου Βασιλειάδη, Φιλολόγου Μέσης Εκπαίδευσης και Ειδικού Επιστήμονα Διδασκαλίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, ο οποίος παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο παράδειγμα διδασκαλίας μίας ενότητας του Αναλυτικού Προγράμματος της Γ΄ Λυκείου, προτείνοντας συγκεκριμένες πρακτικές και πορεία. Διερεύνησε τις δυνατότητες αξιοποίησης του γλωσσικού συγκειμένου τού υπό μετάφραση κειμένου, προκειμένου να διδαχθεί ένα συγκεκριμένο συντακτικό φαινόμενο και να μελετηθεί το ευρύτερο κοινωνικό, ιστορικό και πολιτισμικό συγκείμενο. Κοινός παρονομαστής όλων των διδακτικών προτάσεων ήταν η καλλιέργεια δεξιοτήτων μέσω της διδασκαλίας (δεξιότητες γραμματισμού, πολυγλωσσική, ψηφιακή, κοινωνική, μεταγνωστική, πολιτιστικής επίγνωσης κ.ά).
Οι εισηγήσεις αυτές, καθώς και ο εκσυγχρονισμός και επικαιροποίηση των Αναλυτικών Προγραμμάτων, που πραγματοποιήθηκε για όλα τα γνωστικά αντικείμενα πρόσφατα από το ΥΠΑΝ, υπήρξαν αφορμή για τη γόνιμη και ενδιαφέρουσα συζήτηση που ακολούθησε. Αναδείχθηκε και πάλι η ανάγκη για διοργάνωση παρόμοιων επιμορφωτικών δράσεων, με στόχο τη συνεχή ενημέρωση των διδασκόντων και διδασκουσών αναφορικά με τις επιστημονικές και παιδαγωγικές εξελίξεις.
Την ΟΑΠ Λατινικών αποτελούν οι Επιθεωρήτριες Φιλολογικών Μαθημάτων, κ. Μάρω Μελανίδου (υπεύθυνη) και δρ Καλλιόπη Πούγιουρου (συνυπεύθυνη), και η Σύμβουλος Φιλολογικών Μαθημάτων και Β.Δ.Α΄, κ. Δανάη Γεωργιάδου. Επιστημονικός υπεύθυνος, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, είναι ο Αναπληρωτής Καθηγητής Λατινικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, κ. Σπυρίδων Τζούνακας.
ΔΑΝΑΗ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ
