Εξ αφορμής της σειράς Adolescence: Αναδεικνύοντας τις προκλήσεις της εφηβείας

ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΝΙΚΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ B.Sc., M.Sc., Ph.D.*

Παρακολουθώντας τη σειρά Adolescence ένιωσα μια ευχάριστη έκπληξη για αυτό που μπορούμε να δούμε στην τηλεόραση. Πιο συγκεκριμένα, η σειρά εξετάζει τις τεράστιες προκλήσεις και τα μεγάλα συναισθηματικά εμπόδια που βιώνουν οι έφηβοι κατά την ανάπτυξή τους στη σημερινή εποχή. Μέσα από μια έντονη και συναισθηματικά φορτισμένη αφήγηση, φέρνει στο προσκήνιο τις ψυχικές πιέσεις και την αποξένωση που προκαλεί η σύγχρονη κοινωνία, συμπεριλαμβανομένων των επιρροών από τις διαδικτυακές κοινότητες όπως η "manosphere". Αυτές οι κοινότητες ενδέχεται να ενισχύσουν την απομόνωση και την αρνητική σκέψη στους νέους, με αρνητικές συνέπειες για την ψυχική υγεία και τη συμπεριφορά τους.

Η επιρροή της σειράς στην κατανόηση των εφήβων

Η σειρά ακολουθεί τον 13χρονο Τζέιμι, ο οποίος κατηγορείται για τη δολοφονία μιας συμμαθήτριάς του, αναδεικνύοντας τη σύγχυση και την αγωνία που διακατέχει την οικογένειά του καθώς προσπαθεί να κατανοήσει τις αιτίες πίσω από αυτήν την τραγωδία. Αυτή η κεντρική αφήγηση επιτρέπει στους θεατές να αναλογιστούν τις βαθύτερες αιτίες πίσω από τις συμπεριφορές των νέων, μεγεθύνοντας την ευαισθησία και την κατανόηση. Παράλληλα, η σειρά εστιάζει στην αναζήτηση ταυτότητας, στις σχέσεις με τους συνομηλίκους και στην πίεση που ασκείται στους νέους από τον κοινωνικό τους περίγυρο, ενισχύοντας έτσι τη συναισθηματική τους φόρτιση. Τα θέματα της αυτοεκτίμησης, των οικογενειακών σχέσεων και της κοινωνικής πίεσης, τα οποία συχνά αποτελούν βασικά ζητήματα κατά τη διάρκεια της εφηβείας, αποτελούν μια αφορμή να αναγνωρίσουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονοι έφηβοι.

Ψυχική υγεία και εφηβεία

Έρευνες δείχνουν ότι οι έφηβοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στις πιέσεις που προκύπτουν από τη διαδικτυακή κουλτούρα. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με μια μελέτη της American Psychological Association (APA, 2019), οι έφηβοι που είναι υπερβολικά εκτεθειμένοι σε αρνητικά διαδικτυακά περιεχόμενα, όπως τα φόρουμ της "manosphere", εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους. Παράλληλα, η μελέτη των Campbell & Tsuria (2021) αναφέρει ακριβώς ότι τα διαδικτυακά φόρουμ, όπως η "manosphere", συμβάλλουν στη διαμόρφωση αρνητικών στερεοτύπων για τις σχέσεις και την κοινωνική ταυτότητα, ενισχύοντας τη συναισθηματική και κοινωνική απομόνωση των νέων. Η σειρά αποτυπώνει αυτή τη δυναμική, παρουσιάζοντας την ψυχική αστάθεια των νέων ως αποτέλεσμα των σύγχρονων κοινωνικών και διαδικτυακών πιέσεων. Οι χαρακτήρες, όπως ο Τζέιμι, δείχνουν πώς η συναισθηματική και κοινωνική απομόνωση μπορεί να εξελιχθεί σε ακραία συμπεριφορά, όπως η ενδεχόμενη εμπλοκή σε ακραία γεγονότα. Αυτή η επιρροή φαίνεται ξεκάθαρα καθώς οι χαρακτήρες αναζητούν την ταυτότητά τους μέσα από τις λανθασμένες ή επικίνδυνες επιρροές του διαδικτύου.

Η Σημασία της επικοινωνίας στην εφηβεία

Η μελέτη της Ginsburg (2020) εξετάζει τις αντιφάσεις στην επικοινωνία των εφήβων με τους γονείς τους και αναδεικνύει τις δυσκολίες που δημιουργούνται από την έλλειψη κοινής κατανόησης. Κατά παρόμοιο τρόπο η έρευνα των McLean et al. (2019) υπογραμμίζει την κρίσιμη σημασία της υποστηρικτικής και ανοιχτής επικοινωνίας στην ανάπτυξη της συναισθηματικής ευημερίας των νέων. Στην αντίθετη περίπτωση, η αδυναμία μας να κατανοήσουμε τις ανάγκες και τις ανησυχίες των εφήβων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη συναισθηματική απομόνωση. Η σειρά αποτυπώνει αυτή τη διαδικασία, δημιουργώντας έναν χώρο για τους θεατές να παρακολουθήσουν τη σύγκρουση και την προσπάθεια των γονιών να προσεγγίσουν τα παιδιά τους σε μια κρίσιμη στιγμή της εφηβείας τους.

Εκπαιδευτική προοπτική: Μάθηση μέσα από τη σειρά

1. Ανοίγοντας συζητήσεις στην τάξη
   Σύμφωνα με την επιστημονική μελέτη του Bandura (2002), η μάθηση μέσω της παρατήρησης και της συζήτησης ενισχύει τις κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες των μαθητών. Η σειρά μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην τάξη για να ενισχύσει τη συζήτηση γύρω από τα κοινωνικά και συναισθηματικά ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις καταστάσεις των χαρακτήρων για να διευκολύνουν την κατανόηση και έκφραση των συναισθημάτων των μαθητών τους.
2. Ενίσχυση των δεξιοτήτων επικοινωνίας
   Όπως αναφέρει η μελέτη του Zimmerman (2018), η ικανότητα των εκπαιδευτικών να ενθαρρύνουν τις ανοιχτές συζητήσεις και τη συναισθηματική έκφραση είναι κρίσιμη για την ψυχική ευημερία των μαθητών. Η σειρά προσφέρει παραδείγματα για το πώς οι ενήλικες μπορούν να υποστηρίξουν τους νέους στην έκφραση των συναισθημάτων τους και στην κατανόηση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν.
3. Κατανόηση πολυπολιτισμικών εμπειριών
   Η μελέτη της Ladson-Billings (1995) αναφέρει την ανάγκη για εκπαιδευτικούς να κατανοούν τις πολυπολιτισμικές εμπειρίες των μαθητών τους για να προσφέρουν αποτελεσματική διδασκαλία. Η σειρά παρουσιάζει διαφορετικές κοινωνικές και πολιτισμικές προσεγγίσεις στην εφηβεία, κάτι που μπορεί να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να αναπτύξουν στρατηγικές που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των μαθητών από διαφορετικά υπόβαθρα.

Συμπεράσματα:

Η σειρά Adolescence αποτελεί ένα καλό εργαλείο για γονείς και εκπαιδευτικούς, καθώς αναδεικνύει την αναγκαιότητα να κατανοήσουμε τη σύγχρονη ψυχική και κοινωνική κατάσταση των νέων. Η παρακολούθηση της ενισχύει την αναγνώριση των ψυχολογικών ζητημάτων που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι, επισημαίνοντας τη σημασία της υποστηρικτικής επικοινωνίας και της συναισθηματικής κατανόησης. Άλλωστε είναι ευρέως γνωστό ότι «χρειάζεται ένα χωριό για να μεγαλώσει ένα παιδί», γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία της συλλογικής ευθύνης προς αυτή την κατεύθυνση. Προσωπικά τη συστήνω ιδιαίτερα ως γονέας που προβληματίζεται καθημερινά για το εάν έχει κάνει αρκετά. Η αγάπη είναι αδιαμφισβήτητη, ωστόσο από μόνη της δε διασφαλίζει πάντα ότι γνωρίζουμε ή κατανοούμε πραγματικά.

Αναφορές:

1. American Psychological Association (APA). (2019). The Impact of Social Media on Adolescents. Retrieved from https://www.apa.org
2. Campbell, A., & Tsuria, R. (2021). The Social Media and Mental Health Crisis: Understanding Online Communities and Their Impact. Journal of Cyber Psychology, 15(2), 89-106.
3. McLean, K., et al. (2019). Communication Barriers Between Parents and Adolescents: A Study on the Effects of Family Dialogue. Journal of Child Psychology, 48(3), 42-55.
4. Ginsburg, K. (2020). Parent-Teen Communication and Its Impact on Adolescent Mental Health. Pediatrics, 14(2), 112-118.
5. Bandura, A. (2002). Social Cognitive Theory of Mass Communication. Media Psychology, 4(3), 245-263.
6. Zimmerman, B. (2018). Promoting Effective Communication in the Classroom: Strategies for Teachers. Educational Psychology Review, 30(2), 389-404.
7. Ladson-Billings, G. (1995). Toward a Theory of Culturally Relevant Pedagogy. American Educational Research Journal, 32(3), 465-491.

*Λειτουργός Ομάδας Άμεσης Παρέμβασης