Χέρια ψηλά και όλα «θα σου τα φτάσουμε»

Απ’ το μάθημα στην πίστα - και το σχολείο στην αφωνία

ΤΗΣ ΕΛΕΝΑΣ ΧΑΤΖΗΓΕΡΟΥ*

Πρωί: τετράδιο. Απόγευμα: φροντιστήριο. Νύχτα: σκηνή με καπνογόνα, playback και αφίσες με χρυσόσκονη. Στην αυλή του σχολείου. Εκεί που το πρωί ζητάμε σιωπή για να ακουστεί η γνώση, το βράδυ ανεβάζουμε την ένταση για να ξεκουφαθεί η λογική. Εκεί που ο μαθητής προσπαθεί να πει τη λέξη «ευθύνη» χωρίς να την παραφράσει, εκεί στήνεται το μικρόφωνο και ξεκινά η πίστα – για «καλό» σκοπό. Για να αγοραστεί διαδραστικός πίνακας. Ή για να μπει το σχολείο στο beat της νέας εποχής, στη μεταρρύθμιση που (τελικά) ονειρευόμαστε.

Οι Σύνδεσμοι Γονέων – θεσμοί με ιστορικό ρόλο στην παιδαγωγική ζωή του σχολείου – φαίνεται να αναζητούν νέο προσανατολισμό. Αντί για εταίροι στον σχηματισμό του αυριανού πολίτη, μετατρέπονται σταδιακά σε event managers. Με εντυπωσιακή ευκολία μετακινούνται από τον ρόλο του συνοδοιπόρου στον ρόλο του booker. Ποιος θα φέρει τον πιο viral καλλιτέχνη στην αυλή; Ποια σχολική εκδήλωση θα κάνει τη μεγαλύτερη εντύπωση; Η Λεμεσός καλεί ανήσυχη τη Λευκωσία, που φαίνεται για πρώτη φορά να έχει τα σκήπτρα στη διασκέδαση. Ο μαθητής παρακολουθεί σαν συγχυσμένος πασάς: το πρωί τον καλούμε να γράψει έκθεση με θέμα «Το σχολείο μου» και το βράδυ του προσφέρουμε ξέφρενο πάρτι στο χρώμα της φωτοβολίδας, μέσα στη θολότητα του καπνογόνου.

Στην τελική, ποιον ρόλο θέλουμε να έχουμε στη ζωή του μαθητή; Να του μάθουμε να τραγουδά ό,τι ακούει και να χορεύει σε όποιον του παίζει ντέφι ή να του δείξουμε τι αξίζει να τραγουδιέται; Να χειροκροτεί ή να δημιουργεί; Να ανεβαίνει στη σκηνή της ζωής ως performer ή ως άνθρωπος με φωνή και σκέψη; Το σχολείο δεν φτιάχνει είδωλα – φτιάχνει χαρακτήρες. Ή τουλάχιστον, αυτό υποσχέθηκε. Η Παιδεία δεν είναι διαχείριση εκδηλώσεων, δεν ξεκινά στις 20:30 με DJ set, δεν τελειώνει με ευχαριστίες στους χορηγούς. Είναι μια ήσυχη, απαιτητική διεργασία που δεν πουλάει εισιτήρια. Και όταν ο άνθρωπος διαμορφώνεται με karaoke και φώτα LED, το αποτέλεσμα δεν είναι πολίτης – είναι TikToker και follower.

Το σχολείο – όσο κι αν κάποιοι προσπαθούν να το ευθυγραμμίσουν με τη λογική της αγοράς – οφείλει να αντισταθεί. Δεν είναι σκηνή για προσωπικά σόου. Δεν στήνεις φωτισμό εκεί όπου ο μαθητής παλεύει να μάθει τη διαφορά ανάμεσα στο «είμαι» και στο «φαίνομαι». Δεν περπατάς με το τακούνι της σόουμπιζ πάνω από τον χώρο που ο μαθητής γράφει το όνομά του για πρώτη φορά με περηφάνια. Ο μαθητής δεν έχει ανάγκη από χειροκρότημα στις αυλές. Έχει ανάγκη από καθοδήγηση, από έμπνευση, από χώρο να σκεφτεί, να αμφισβητήσει, να πει όχι.

Το σχολείο δεν χρειάζεται λάμψη – χρειάζεται ουσία, εστίαση στον πολιτισμό και την ποιότητα. Δεν του λείπουν οι διοργανωτές – του λείπουν οι μέντορες αγωγής και αξιών. Αν δεν το καταλαβαίνεις, μην το αγγίζεις. Αν δεν το σέβεσαι, μην το στολίζεις. Γιατί αν το πρωί διδάσκεις ιστορία και το βράδυ στήνεις τη σκηνή για το “μπουζούκι μες στη βροχή”, μην απορείς που ο μαθητής αποστρέφεται και τα δύο. Και αν νομίζεις πως έτσι στηρίζεις το σχολείο, κράτα το εξής: Η πίστα δεν σώζει την Παιδεία. Την ξεπουλά σε γρήγορο παζάρι.

*Διευθύντρια Σχολείου Μέσης Εκπαίδευσης